Жэщ хьэщIэ

Къэбэрдей прозэм куэдрэ узыщыхуэмызэ фантастикэ, детектив лIэужьыгъуэхэм тету тха тхыгъэхэм ящыщщ Къанкъул Заур и «КIэгъуасэ хужь» рассказыр.  Фантастикэ жанрым и мардэм ит абы и рассказхэм ущеджэкIэ гу лъыботэ, тхакIуэм щапхъэуи чэнджэщэгъууи иIар езым и дуней, гъащIэ еплъыкIэр зэрыарар икIи ахэр езым и акъылым зэрызригъэзэхуэфым хуэдэу зэригъэзахуэри, ди пащхьэм кърилъхьащ.

Аращ зэи къэхъункIэ хуэмейуэ ди гугъэ Iуэхугъуэхэр къэхъуа хуэдэу тхакIуэм къыщытхуиIуатэкIэ, ар ди фIэщ щIэхъур. Псалъащхьэм деж къыщыщIедзэ зэрыжытIауэ, къэхъункIэ мыхъунур къэхъуауэ тхакIуэм ди фIэщ ищIыныр. Псалъэм папщIэ, кIэгъуасэр мыфIыцIэу, атIэ хужьу хэт зи фIэщ пхуэщIынур? Псори зэлъытыжар абы узэреплъ щIыкIэрщ, а кIэгъуасэр зыщIар, къызыпихар аращ. ЩIалэмрэ хъыджэбзымрэ илъэс псо хъуауэ зэроцIыху, ауэ зэи зэрылъэгъуакъым, телефонкIэ зэпсэлъа мыхъумэ.

ЩIалэр телефонкIэ фIэкI зэмыпсэлъа пщащэм хьэщыкъ ищIащ. Пщэдджыжь нэхущым нэблэгъауэ къэуша щIалэм зыри къыгурыIуэркъым, нэху щыгъуэ хъуами, щыркъым нэху, зэманыр и пIэм иувыIыхьащ, жэщыр имыкIыжу къинащ. ЩIалэм игу къеуэр фIыуэ илъэгъуам зэи зэрыхуэмызарщ. КъыгуроIуэ: «ПсынщIэу абы лъэIэсын хуейщ. Ягъэ кIынкъым, фэкIэ дызэрымыцIыхуми, илъэс псокIэ телефонкIэ…». Мис иджыпстущ абы хьэкъыу и фIэщ щыхъуар абырэ езымрэ…».

Аращ лъагъуныгъэм и къарур - щIалэм жэщыр имыкIыжыну нэхущ кIыфIым къыхуеблагъэу зыкъринами, ар зэгупсысыр аракъым, атIэ и лъагъуныгъэрщ, абы лъэIэсын зэрыхуейрщ. Гум мурад дахэ ищIамэ, ар къехъулIэнущ. КъехъулIащ щIалэм хъыджэбзым лъэIэсыну ищIа мурадри. ЩIалэм и пэш кIыфIу жэщыр здыщIэкIыжын имыдэм зыпэмыплъа хьэщIэ къыщыхуеблагъэри, а хьэщIэм щIалэр фIыуэ илъагъум лъигъэIэсащ. ЩIалэм илъэгъуащ ар тыншу жейуэ зэрыхэлъыр, игури зэгъэжащ.

ЩIалэр хъыджэбзым деж зышар нэхущым къыхуеблэгъарщ. Хэт хъуну ар езыр? ЩIалэм и псэр ихьын мурадкIэ къэкIуа Псэхэхыр арагъэнущ. Ауэ щIалэр абы йолъэIу, и псэр хихыным и пэ къихуэу «зэ закъуэ нэхъ мыхъуми ар иригъэлъагъуну». Зи гур къабзэ щIалэм дежкIэ Псэхэхри мыхьэтырыншэу къыщIэкIащ. Абы щIалэм и псэр хъыджэбзым и унэм ехьри ирегъэлъагъу: «Абы и щхьэц фIыцIэ кIэщIыр щхьэнтэм тепхъат, сабий еншэ щIыкIэу и Iупэхэр мащIэу ныкъуэзэтежт. Щхьэнтэм тхылъыр зэгуэхауэ телът. ЩIалэр тхылъ зэгуэхам псалъэуха зытIу къыщеджащ. Ауэ адэкIэ тхылъым зыри итыжтэкъым, напэкIуэцIыр къабзэу текIыжат. Сыт хуэдэ тхылъ ар?

ТхакIуэм ар къыджиIэркъым, ауэ рассказым еджэм хуигъэфэщэнущ ар ди гъащIэм и тхылъу зэрыщытыр. Мис, нобэм къэсыху псори тхауэ итщ, адэкIэ напэкIуэцIхэр къабзэщ (е иратхакIэкъым, е текIыжащ).

ЩIалэр щытащ зы тэлайкIэ, абы и нэгум иплъэу, и гум хэлъ мастэр къыхэузыкIынкIэ шынэу... «Мэжей. НэхъыфIщ нэхъыбэрэ къэмыушмэ. Къэхъуар къищIэмэ, и гур къэувыIэнущ, дыгъэншэу псэуфынукъым». ЩIалэр хуейкъым фIыуэ илъагъум имыкIыжу къина жэщыр иригъэлъагъуну, ар зэрыхуэмыхьынур ещIэри. Мыбдежым щIалэр зэгупсысыр езыр а жэщ имыкIыжым къызэрыхэкIынур аракъым, атIэ а жэщыр пщащэм и гум зэремыуэнырщ. Лъагъуныгъэр сытым дежи къабзэрэ ину щытын хуейщ, арыншамэ ар лъагъуныгъэкъым. Лъагъуныгъэшхуэм уи щхьэ Iуэху уегупсысыну ухущIигъэхьэнукъым, абы цIыху псоми яфI зыхэлъщ узригъэгупсысынур. Аращ щIалэр фIыуэ илъагъум деж зыша и жэщ хьэщIэм, къагъэзэжауэ къыщыкIуэжым, щIалэр гъуэгу мыцIыхукIэ къыщIишэжыр. КъыздэкIуэжым къалэр къабгынэу къуакIэбгыкIэ гуэр къыщыхутам, ахэр къыр лъагэ гуэрым и сыджым тотIысхьэ. Бгы абрагъуэм и щIыбым мафIэ топышхуэ дэукIуриеу ар щызэгуэудым, бгым и зы дыхьэпIэ гуэр къэунэхуамкIэ щIалэмрэ и гъусэмрэ бгы кIуэцIым илъэтащ.

Бгы щым нэщIышхуэм инуи цIыкIууи мафIэ куэд къыщыблэрт. ЩIалэм и гъусэм кърегъэлъагъу и пщащэм и гъащIэ мафIэр, абы пэгъунэгъуу къыщоблэ езым ейри, къарууншэ хъуарэ ужьыхыжу. ИкIи щIалэм и гъусэм къыжреIэ мо мафIэ къомым щыщу зыхуейр къищтэу езым и мафIэм пэридзэ, ар къызэщIигъэрыуэж зэрыхъунур, мафIэр зэхэкIмэ, и псэр зэрыхэкIынур. Апхуэдэуи кърегъэлъагъу ищхъэрэкIэ щызэдэукIыфI мафIэ куэдыр - ар цIыхухэр зэрымыукIыжу, мамыру зэрызэдэмыпсэуфым и щыхьэту аращ.

«Аращи, еуэ, уи гъащIэм хэгъахъуэ», - къыжриIа пэтми, щIалэр хуеякъым нэгъуэщIым и гъащIэкIэ езым ейм хигъэхъуэну икIи и гъусэм йолъэIу игъэкIуэжыну, езыри жэщ имыкIыжыр здишэжу кIуэжыну… Бгы гъуанэ къикIыжыпIэм къэсыжауэ, зэплъэкIри щIалэм къилъэгъуащ мафIэхэм ящI кIэгъуасэхэр, языныкъуэхэм фIыцIабзэу, адрейхэм хужьу… Абы и ужькIэ щIалэр къызэщыуащ.

Иджыри кIыфIт, Iэбэри лъэныкъуэкIэ ебгъунлъэкIа тхылъыр зэгуипIэжащ… Нэху щырт, ауэ щыхъукIэ жэщ кIыфIыр къинэпакъым. ЩIалэр къэушри, къызэфIэтIысхьащ. «Абы и деж сыпсэлъэнщи, и макъ зэрызэхэсхыу, трубкэр теслъхьэжынщ, - къэкIащ абы игу. - Ауэ сыт мы си Iэм кIэрылъыр? КIэгъуасэмэ къыкIэрех, щхьэи хужь?..» НапэкIуэцIищым тIэкIу щIигъуу аращ мы рассказыр, ауэ цIыхум и гъащIэ псо, зы дунеишхуэ къызэщIиубыдэфащ.