Жылагъуэ

Гъэ еджэгъуэм щIимыдзэ щIыкIэ, зэрыкъэралу зэлъищIысащ Путин Владимир Владивосток щригъэкIуэкIа дерс зэIухам теухуа хъыбарым

Дунейм лъэпкъыу тетым я тхыдэр, зэрахьэ хабзэхэр, адрейхэм къазэрыщхьэщыкI я лъэпкъ нэщэнэхэр, гупсысэкIэмрэ псэукIэмрэ къозыгъащIэр абыхэм я анэдэлъхубзэращ. Адрей бзэхэми хуэдэу, ди адыгэбзэми тхыдэ кIыхь иIэщ, гъуэгуанэ купщIафIэ къикIуащ. Адыгэбзэм зиужьыным, зиузэщIыным и Iуэхум сыт щыгъуи егъэпIейтейуэ лъэпкъым папщIэ псэуа цIыху пэрытхэм ящыщщ адыгэ щIэныгъэлI, еджагъэшхуэ, хэкупсэ нэс Хъуран Батий (1890-1928). 

Гукъеуэр, зыхуэпIуэтэн ущимыIэххэм деж, шакъэпсым хэдзи, тхылъымпIэм ет! ТхакIуэ Iэпэлъапашхэхэр, е, дэ тщIэ мыгъуэрэ, духьэшы – дыуэтххэр дгъэIущыжу аркъым. Сэгъей зыущиижыфа щыIэт-тIэ?! Зигу дыкъипсэлъыкIыну дызэлIалIэр, гурыгъу-гупыжхэр дзыхь зыхуащI тхылъымпIэ напэр зымыгъуэтыж, жылэ зыбжанэрщ.

ШыщхьэуIу мазэр дуней къэхъукъащIэхэр щыятэ лъэхъэнэу къокIуэкI: псыхэр къоу, къуршхэм псыдзэхэр къох.

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек хэтащ гъэ еджэгъуэщIэм хуэщIа гуфIэгъуэ зэхыхьэу Шэрэдж районым хыхьэ Жэмтхьэлэ Ипщэм щызэхашам. ЩIыналъэ администрацэм и унафэщI Муртазов Борис и гъусэу ар яхуэзащ Чубаков Алий и цIэр зэрихьэу жылэм дэт курыт школым и егъэджакIуэхэмрэ езанэ классым щIэ­тIысхьахэмрэ.

КъБР-м и Къэралыгъуэм и махуэм дэщIыгъуу фокIадэм и 1-м ди республикэм щагъэлъэпIащ ЩIэныгъэхэм я махуэри. Гухэхъуэт а пщэдджыжьыр. ДэнэкIи хуэдэу, ди щIыналъэм и къалэхэмрэ къуажэхэмрэ я уэрамхэм къыдыхьат удз­ гъэгъа Iэрамэ дахэхэр зыIыгъ, екIуу хуэпа ныбжьы­щIэхэр. Ахэр хуэпIащIэрт я школхэм щекIуэкIыну гуфIэгъуэ зэхыхьэхэм, я япэ дерсхэм. Псом хуэдэжтэкъым махуэш­хуэр нэхъыбэу зыхуэщIа сабийхэу япэ дыдэу япэ классым кIуэхэм яIэ гукъыдэжым и инагъыр. Апхуэдэ цIыкIухэм я бжыгъэр ди республикэм мы гъэм мин 12,5-м щы­щIегъу.

Егъэджэныгъэр  зызыужь, зызыхъуэж Iуэху зехьэкIэщIэ куэд махуэ къэс къызыхыхьэ  IэнатIэщ.  Мыгъэрей гъэ еджэгъуэщIэри блэкIахэм къахощ апхуэдэ щIэщыгъуэхэмкIэ.

Мы тхыгъэм зи гугъу щытщI жыIэкIэ зыбжанэмрэ абыхэм къарыкIымрэ, къызэрыщыхьа дыдэм хуэдэу, дэ къитхыжащ Шэрджэс Алий и тхылъ телъыджэу «Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр» зыфIищам, Налшык къалэ 2009 гъэм къыщыдэкIам:  
Абрагъу гъунэ – уафэ гъунэ (щIэплъыпIэ, горизонт);
Агъу – псы ежэхыр зыгуэрым щыхэхуэж щIыпIэ (псышхуэм, хым);
Афэ кIуасэ – афэ джанэм апхуэдэуи еджэрт, зымащIэкIэ егъэзыхыгъуэ игъуэтауэ ягъэтIылъамэ, зэтежурэ, ехуэх щIыкIэу, «кIуасэти»;

Урысей МЧС-м и управленэ нэхъыщхьэу КъБР-м щыIэм кIэлъыплъыныгъэ, профилактикэ лэжьыгъэмкIэ и IуэхущIапIэм и къулыкъущIэхэм гъэ еджэгъуэщIэм щыщIидзэжым ирихьэлIэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и еджапIэхэр, зи школ кIуэгъуэ мыхъуахэр зэкIуалIэ IуэхущIапIэхэр, псори 653-рэ мэхъу - къапщытащ.
Налшык къалэ дэт курыт еджапIэ №32-м щыкIуам егъэджакIуэхэмрэ школым и администрацэмрэ псалъэмакъ, чэнджэщ щхьэпэхэр драгъэкIуэкIащ. МафIэс къэхъу хъужыкъуэмэ ящIэн хуейр гурагъэIуащ, апхуэдэуи цIыхухэм хъыбар зэрырагъащIэ Iэмэпсымэхэр зэрызэтеухуами кIэлъыплъащ.

Ухуэныгъэ

Александровскэ станицэм бжьамийхэр щахъуэж

 «Псы къабзэ» къэрал проектым з ипкъ иткIэ Александровскэ станицэм псы бжьамиищIэхэр щаукъуэдий. Ар езыгъэщIыр Май муниципальнэ щIыналъэрщ.
БжьамиищIэхэр далъхьэнущ километри 8,5-м нэблагъэм. Ухуэныгъэм къыщагъэсэбэпынущ иджырей пщалъэм изагъэу щIа, псы уэру къаутIыпщми, ар зыхуэIыгъыну, полиэтиленым къыхэщIыкIа бжьамийхэр. Апхуэдэуи зи гугъу тщIы бжьамийхэр улъиинукъым, псым и щытыкIэми зимыхъуэжу цIыхухэм яIэрыхьэнущ.