Жылагъуэ

Тэрч къалэ щыхьэщIащ

Налшык къалэм и ЦIыхубзхэм я советым и унафэщI Дыджэш Лидиерэ бын куэд зыпI унагъуэ зыбжанэрэ Тэрч къалэм дэт музейм иджыблагъэ щыхьэщIащ. 
  Къэбэрдей-Балкъэрыр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэси I00 щрикъум, Урысейм ис лъэпкъхэм я щэнхабзэ Iэужьым и илъэсым хуэгъэпсауэ къызэрагъэпэща зэIущIэм щIэблэм я къэкIуэнум, ахэр щагъасэкIэ нэхъыбэу гулъытэ зыхуащIыпхъэу къалъытэ Iуэхугъуэхэм щытепсэлъыхьащ абы. 

Нэр псэм и гъуджэщ

ЦIыхум зыпэрыт IэнатIэр фIыуэ илъагъумэ, абы ехъулIэныгъэ щиIэнущ, пщIэи къыхуихьынущ. Абы и лъэныкъуэкIэ щапхъэщ Шэджэм район сымаджэщым нэм щеIэзэ и къудамэм и дохутыр, Налшык къалэ дэт Республикэ клиникэ сабий сымаджэщым консультанту щыIэ, ЩIэныгъэм щыхагъахъуэ институтым дохутырхэмрэ медсестрахэмрэ лекцэ къахуеджэ Балъкъэр Щамил. 

Зы махуэм егъэджакIуэ ухъуфынукъым

Хьэжнэгъуей ФатIимэ и анэшхуэм (Пщыунэ ФатIимэт пэщIэдзэ классхэм щIэсхэр илъэс куэдкIэ иригъэджащ) и деж къыщыщIэдзауэ егъэджакIуэ IэщIагъэр унагъуэм къадогъуэгурыкIуэ. И анэ Пекъу ХьэIишэти илъэс пщIы бжыгъэ зыбжанэ хъуауэ биологиемкIэ егъэджакIуэу мэлажьэ. 

Аслъэн Ахьмэд: Узыншагъэр зэрыфхъумэным фыхущIэкъу

Узыншагъэр хъумэнымкIэ IэнатIэм пэрытхэр сыт хуэдэ зэманми ялъытэу, пщIэ хуащIу къекIуэкIащ, медицинэм цIыху гъащIэм щиIэ мыхьэнэр къыпхуэмылъытэным хуэдэщи. А IэщIагъэм ирилажьэхэр зыпэрыт Iуэхум хуэпэжу, жэуаплыныгъэр зыхащIэу, цIыхугъэ лъагэ яхэлъу щытыпхъэщ сытым дежи. Я псэемыблэж лэжьыгъэм, Iэзагъышхуэм, гумащIагъэм къахуихьащ жылагъуэм щаIэ фIылъагъуныгъэмрэ пщIэмрэ.

«Бгырысхэр»: адыгэхэр къызыхэщ куржы роман

 Ратиани Мурман илъэс 30-кIэ тхыдэ щыхьэтхэр зэхуихьэсу Кавказыр къызэхэзыкIухьа куржы тхакIуэщ. 20I9 гъэм зи япэ томыр (ар тхакIуэр дунейм ехыжа нэужь, ипхъу Мзия нигъэсри къыдигъэкIащ) традза тхылъыр теухуащ XIX-XX лIэщIыгъуэхэм я зэпылъыпIэм псэуа кавказ абрэджхэм.

Сабэри зи сэбэп щыIэщ

 Дэ фIыуэ дыщыгъуазэщ сабэм. Уеблэмэ, ди Iэпэгъущ. Сыт хуэдизрэ ди пэшхэр, лъэгухэр дымыгъэкъэбзами, сыхьэт бжыгъэ нэхъ дэмыкIыу къытрехьэж. ЦIыхур куэд щIауэ сабэм пэщIэтщ, уеблэмэ абы Iэмал зэмылIэужьыгъуэхэр къыхуегупсыс. Псалъэм и хьэтыркIэ, сабэщыпыр епщыкIубгъуанэ лIэужьыгъуэм и пэщIэдзэм къежьащ. Ар бахъэкIэ зекIуэ мафIэгум ещхьт. Апхуэдизу Iэуэлъауэшхуэ ищIырти, хэбгъэзыхьмэ унэ кIуэцIым щIашэ хъуртэкъым. Езыр кърашэкIырт шитI зыщIэша гу щхьэхуэкIэ. Бжьамийхэр щхьэгъубжэхэмкIэ е бжэхэмкIэ далъэфырт. Пэжу апхуэдэ Iэмэпсымэхэр зиIэр закъуэтIакъуэт.

Гиппократ

Медицинэ тхьэрыIуэр зи цIэкIэ жаIэ Гиппократ и гъащIэм теухуауэ сыт тщIэр, сыт хуэдэ хъыбархэр иIэ абы? Тхыдэ дэфтэрхэм къызэрыхэщымкIэ, Кос хытIыгум ди эрэм ипэкIэ 460 гъэм къыщалъхуащ. Гиппократ и гъащIэр зыджыжауэ щытахэм ящыщ, II лIэщIыгъуэм Урымым (Рим) щыпсэуа Эфесский Соран мыпхуэдэу итхауэ щытащ: «Гиппократ и анэр бзылъхугъэ къызэрыгуэкIыу щытащ, 

ГъащIэ узыншэм хуаущий

КъБР-м щыIэ МВД-м Наркотик­хэм кIэлъыплъынымкIэ и управ­ленэм и лэжьакIуэхэм профилактикэ Iуэху щрагъэ­кIуэкIащ Уры­сей ФСИН-м и управленэу КъБР-м щыIэм и колонием. Ар ирагъэ­хьэлIат Наркоманиемрэ наркотикхэр щэным­рэ ебэныным и дунейпсо махуэм. Тезырыр езыхьэкI­хэм гурагъэIуащ наркотикхэкI­хэмрэ акъылыр зыгъэутхъуэ пкъы­гъуэхэмрэ игъэкIыным уголовнэ, административнэ жэуапым узэрыришалIэр.

МафIэсгъэункIыфI нэхъыфI

«2022 гъэм и мафIэсгъэун­- кIыфI нэхъыфI» еплъыныгъэ-зэпеуэ иджыблагъэ щекIуэкIащ МафIэс-къегъэлакIуэ часть №1-м и хэщIапIэм.

Вагъуэ нурым и лъэужь нэху

1932 гъэм къызэIуаха Къэбэрдей-Балъкъэр пединститутыр и лъабжьэу илъэс 65-рэ ипэкIэ, 1957 гъэм, ди республикэм университет иIэ зэрыхъуар Кавказ Ищ­хъэрэм къызэщIиубыдэ лъэпкъ щIыналъэ автономиехэми мыхьэнэшхуэ щызиIэ къэхъукъащIэт. ЩIэныгъэмрэ щэнхабзэмрэ адэкIи зегъэужьын зэры­хуейр ди къэралым а зэманым щекIуэкIа щIэныгъэ-техникэ революцэм къигъэува къалэнхэм ящыщт.

Страницы

Подписка на RSS - Жылагъуэ