Жылагъуэ

«ТекIуэныгъэм и накъыгъэ мазэр-музейм». Аращ зэреджэр Хэку зауэшхуэм ТекIуэныгъэр къызэрыщытхьрэ илъэс 77-рэ щрикъум ири­хьэлIэу иджыблагъэ Лъэпкъ музейм къыщызэрагъэпэща гъэ­лъэгъуэныгъэм.

Къэбэрдей-Балъкъэрым нэхъ ин дыдэу итыну поликлиникэм и лъабжьэр дыгъуасэ ягъэтIылъын щIадзащ, япэ бетон кубыр щIэщIыкIым дакIащ. Ар щаухуэ Къалэ клиникэ сымаджэщ №1-м и Iэгъуэблагъэм.

1941 гъэм  нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэм къыдащIылIауэ щыта зауэм имыгъэгуIа унагъуэ ди Хэкум ису къыщIэкIынкъым. ТекIуэныгъэр къэзыхьахэм ящыщу а махуэшхуэр зыгъэлъэпIэн нобэ ди Къулъкъужын Ипщэ (Абзуанхьэблэ) къуажэм зэрыдэмысыжри уигу къемыуэу къанэркъым. 

Урысей ФСИН-м и Управленэу ди республикэм щыIэм епха уголовнэ-гъэзэщIакIуэ инспекцэм и лэжьакIуэхэм юридическэ дэIэпыкъуныгъэ пщIэншэу ират я деж учётым щыщытхэм.

 Дызэрыщыгъуазэщи, мы зэманым ди республикэм щыIэщ Донецк ЦIыхубэ Республикэм къикIа цIыху куэд. А гъунэгъу щIыналъэм щыщ сабий гупышхуэм зыщагъэпсэху «Лэгъупыкъу» («Радуга») социальнэ центрым. Накъыгъэм и махуэшхуэхэм ирихьэлIэу абыхэм папщIэ нэгузыужь Iуэхугъуэ куэд къыщызэрагъэпэщащ зыгъэпсэхупIэм.

Гъатхэ къэс догъэлъапIэ Хэку зауэшхуэм ди къэралым ТекIуэныгъэ Иныр къызэрыщихьар. Нобэрей дуней хуитыр къызыпэкIуа зауаем хэкIуэдащ зи щIалэгъуэ, зи псэугъуэ куэд. 

         «ГуфIэгъуэри гуауэри зэпылъщ», - щыжытIэ махуэщ накъыгъэм и 9-р. Старэ Шэрэдж къуажэм щыщу Хэку зауэшхуэм хэтащ цIыху 371-рэ, 247-р хэкIуэдащ. Хъыбарыншэу кIуэдахэмрэ гъэрыпIэм илIыхьахэмрэ я бжыгъэр 50-м щхьэдох. Псэууэ къела цIыху 70-м щыщу нэхъыбэм ныкъуэдыкъуэу къагъэзэжащ. Хэкум папщIэ зи псэр зытахэри, зауэ губгъуэм псэууэ къикIыжахэри дэркIэ лIыхъужьщ. Абыхэм я щапхъэрщ щIэблэр зыщIэтпIыкIын хуейр. Сыхуейт си къуажэгъу зыбжанэм Хэку зауэшхуэм къыщагъэлъэгъуа лIыхъужьыгъэхэр къэзгъэнэIуэну.

Фашистхэм НэщIэпыджэхэ я унэ-лъапсэр зэрапхъуауэ щыпсэурт, зыхуейр ящIэу, зыхуейр яшхыу. Зэгуэрым Муса и къуэ нэхъыжь Ибрэхьим и адэм и шыр фашистхэм къафIидыгъужыну иужь ихьащ. 

Хэку зауэшхуэм ТекIуэныгъэ къызэрыщытхьрэ илъэс 77-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ 2022 гъэм накъыгъэм и 8-м «ТекIуэныгъэм и зекIуэ» зыфIаща Iуэхугъуэр къызэрагъэпэщынущ «Урысей географие зэгухьэныгъэм» хэт «Альтаир» щIалэгъуалэ хасэмрэ КъБР-м Курортхэмрэ туризмэмкIэ и министерствэмрэ. А жэрдэмым ипкъ иткIэ, зекIуэ гупыр ирикIуэнущ 1942 гъэм и бжьыхьэм Налшык -Орджоникидзе операцэр щекIуэкIа зауэ гъуэгухэм, зрагъэлъагъунущ зэхэуэ гуащIэхэр къыщыхъуа щIыпIэхэр. НэгъуэщIу жыпIэмэ, зекIуэ гупым Нартеибгым къыщыщIадзэнурэ дыгъужьыкъуей гъуэгужькIэ зэджэр зэпаупщIынущ, бгылъэхэм щхьэдэхынурэ Аушыджэр куэщI нэсыхункIэ кIуэнущ.

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и ректорым и къалэнхэр зыгъэзащIэ Алътуд Юрэрэ Мэзкуу дэт, медицинэмрэ стоматологиемкIэ къэрал университетым и ректор, Урысейм ЩIэныгъэхэмкIэ и академием и академик Янушевич Олегрэ иджыблагъэ Iэ щIадзащ «Лэжьыпхъэхэр-2030» къэрал программэм стратегие и лъэныкъуэкIэ мыхьэнэ зрит щIэныгъэ зыужьыныгъэм ехьэлIа къалэнхэр гъэзэщIэным хуэунэтIа зэгурыIуэныгъэм.