Жылагъуэ

УФ-м Къэрал статистикэмкIэ и управленэм и къудамэу Кавказ Ищхъэрэм щыIэм къызэритамкIэ, 2024 гъэм и мазибгъум Къэбэрдей-Балъкъэрым хьэрычэт мыин IэнатIэм хэт и IуэхущапIэхэм я капитал нэхъыщхьэм ягъэкIуащ сом мелуан 905,1-рэ, ар процент 40-кIэ нэхъыбэщ 2023 гъэм и апхуэдэ пIалъэм елъытауэ. 

 КъБР-м и Прокуратурэм къет 

КъБР-м и Суд нэхъыщхьэм диIыгъащ щIыналъэм и прокуратурэм нэмыцэ фашист зэрыпхъуакIуэхэм 1941 - 1945 гъэхэм екIуэкIа Хэку зауэшхуэм и зэманым Къэбэрдей-Балъкъэр Автоном Совет Социалист Республикэм (иджы Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ) дзэ щIэпхъаджагъэу, гущIэгъуншагъэу, совет цIыхубэр гъэкIуэдыным ехьэлIауэ ялэжьауэ щытахэмрэ, нэхъ иужькIи къыщIагъэщахэмрэ лъэпкъгъэкIуэду зэрыщытар къэлъы¬тэным теухуауэ къигъэувахэр. 

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым егъэджакIуэхэр щагъэхьэзыр и колледжыр илъэси 100 зэрырикъурэ куэд щIакъым. Абы ехьэлIа Iуэхугъуэ гъэщIэгъуэнхэр еджапIэми хэгъэгуми щекIуэкIащ, дяпэкIи зэрызэхашэнум шэч хэлъкъым. Апхуэдэ пэхуэщIэ хьэлэмэтхэм ящыщщ иджыблагъэ дунейм къытехьа тхылъыр.

2024 гъэм и щIышылэ – щэкIуэгъуэ мазэхэм къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым щаухуащ фэтэр куэду зэхэт унэу 109-рэ, унейуэ – 2701-рэ.

ПсэупIэхэм псоми зэхэту яубыдащ метр зэбгъузэнатIэ мин 505-рэ е нэгъабэ и апхуэдэ пIалъэм щыIа бжыгъэхэм проценти 105,1-кIэ хуэкIуэу. Абы щыщу метр зэбгъузэнатIэ мини 138,5-р ухуэныгъэхэр щIыналъэм щезыгъэкIуэкI IуэхущIапIэхэм къалъос, унагъуэхэм метр зэбгъузэнатIэ мин 367-р ящIащ.

Республикэ МВД-м щекIуэкIащ Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ министерствэу КъБР-м щыIэм дэлажьэ Жылагъуэ советым 2024 гъэм я лэжьыгъэм кърикIуахэр щызэхалъхьэжа зэIущIэ.

 Ди IэфIыкIэхэм къыщIэупщIэхэм къахохъуэ

Урысей Федерацэм и Федеральнэ таможнэ къулыкъум къызэритамкIэ, 2024 гъэм и щIышылэ - щэкIуэгъуэ мазэхэм къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым ирашащ IэфIыкIэхэкI зэмылIэужьыгъуэу тонн мин 1,7-м нэблагъэ.

Шэджэм къалэм къыщызэIуахащ пхьэщхьэмыщхьэм щелэжь IуэхущIапIэщIэ, мыIэрысэхэр гъэкIыным, абыхэм елэжьыным хуэщIа «Малус» компанием хыхьэу.

Дыгъэгъазэм и кIэух – щIышылэм и пэщIэдзэ махуэхэм мафIэсу къэхъур нэхъыбэщ, мафIэм хуэсакъын, зыщыхъумэн зэрыхуейм зэремылIалIэм къыхэкIыу. Нэхъыбэу ар къохъу ИлъэсыщIэм зыщыхуагъэхьэзыркIэ, ар щагъэлъапIэкIэ, псейр щагъэувкIэ хабзэм зэрытемытым, пиротехникэм зэрыхуэмысакъым къыхэкIыу.

ИлъэсыщIэ махуэшхуэхэм насыпыншагъэ гуэр къэмыхъуным теухуауэ фигу къыдогъэкIыж псейхэр щывгъэщIэращIэкIэ Iэмал имыIэу гу зылъытапхъэ, гъэзэщIэн хуей хабзэхэр:

- КIуащ БетIал ящыщщ, зэгуэр фIыуэ пцIыхуу, и Тхыгъэхэм удахьэхауэ, абыхэм ящIэлъ гупсысэ куумрэ гурыщIэ къабзэмрэ уи гум хыхьауэ, упсэуху пщымыгъупщэж, махуэ къэси узыхуэзэ, уи дзыхь зэбгъэз, узэчэнджэщ цIыхухэм, - игу къигъэкIыжауэ щытащ КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ Къагъырмэс Борис. – СэркIэ щапхъэщ БетIал и усыгъэхэри и гъащIэри.

Къэбэрдей тхакIуэ, усакIуэ Хьэх Сэфарбий Хьид и къуэм адыгэ литературэм хэлъхьэныгъэшхуэ зэрыхуищIам къищынэмыщIауэ, «Шыхулъа­гъуэ» литературэ хасэу, тхэн щIэзыдзэ щIалэгъуалэр щагъасэм къаруушхуэ хилъхьащ.

Хьэхым художественнэ зэфIэкIышхуэ бгъэдэлъащ, абы и усэхэр бзэ дахэкIэ гъэп­сауэ, щалъхуа щIыналъэм, къы­зыхэкIа лъэпкъым яхуиIэ лъа­гъуныгъэмкIэ гъэнщIауэ, гъащIэм и зэхэлъыкIэм егупсысрэ абыкIэ и щIэджыкIакIуэхэм дэгуашэу щытащ. Фи пащхьэ идолъхьэ «Сэ езыр» тхылъым ихуауэ щыта миниатюрэхэр.  

***