Жылагъуэ

Ди щIыналъэхэм хуэдэу цIыхум яхуэсэбэп къэкIыгъэхэмкIэ къулей къэгъуэтыгъуейщ. Абыхэм ящыщщ хьэцыбанэр. Ахэр зэмылIэужьыгъуэ куэду къыщокI ди мэз лъапэхэм, ныджэхэм, бгы джабэхэм, уеблэмэ щIыпIэ уэххэм. Хьэцыбанэхэм ятет банэ папцIэхэм ахэр щахъумэ Iэщхэм, джэдкъазхэм икIи апхуэдэ зыхъумэжыныгъэм и фIыгъэкIэ дэни зыщаужь.

Услар Пётр

   Кавказ бгырыс лъэпкъхэм я бзэхэм щIэныгъэ лъабжьэ етыным папщIэ зэфIиха лэжьыгъэшхуэмкIэ тхыдэм зи цIэр хыхьа Услар Пётр (1816 - 1878) пащтыхьы­дзэм и генералу щытащ. Абы и дзэ къулыкъум щыщIидзар Дагъыстэнырщ (1837), ауэ 1840 гъэм Петербург игъэзэжащ дзэ хуэIухуэщIэхэм пыщIа щIэныгъэм нэхъыбэу зыщигъэгъуэзэн мурадкIэ. Абы щыIэу офицер щIалэр штаб нэхъыщхьэм хагъэ­хьащ икIи 1850 гъэм аргуэру Кавказым къагъэкIуэжащ, Эривань губернэм и щыты­кIэм тетхыхьын папщIэ.

2023 гъэм и щэкIуэгъуэ мазэм къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и мэзхэм щыхасэнущ жыг зэмылIэужьыгъуэу мин 37-рэ. Абыхэм ящыщу 34500-м республикэм и мэз фондым хагъэхъуэнущ - гектар 17-м щагъэтIысынущ. Къанэ 2500-р щыхасэнущ республикэм и жылэхэм къедза щIыпIэхэм, цIыху зыгъэпсэхупIэхэм, къалэ паркхэм. А лэжьыгъэхэм республикэм щыщу цIыху  минищым щIигъу къыхашэну я мурадщ. Апхуэдэ Iуэхухэр къыщыхалъхьэкIэ ди цIыхухэр яфIэфIу хэтщ.

         Жыгхэр хэсэным пыщIа Iуэхухэр ирагъэкIуэкI «Мэзыр тхъумэнщ» къэрал программэм ипкъ иткIэ.

 ХЬЭЩЫКЪУЕЙ Олег.

ГъэщIэгъуэнщ

Дызэрыт илъэсым къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым зыхуэныкъуэ щымыIэу щызэрагъэпэщыжащ фэтэр куэду зэхэт унэу 44-рэ. Иджыпсту 46-м апхуэдэ лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкI икIи 2023 гъэм и кIэм нэсыху ахэри зэфIагъэкIынущ. Абы хыхьэу лифтхэр, унэ кIуэцIым и инженер системэхэр, унащхьэхэр зэрахъуэкI, унэ IуплъапIэхэр къагъэщIэрэщIэж.

Тэн Iус Ростов къалэм Лышх узыфэхэмкIэ и щIэныгъэ-медицинэ IуэхущIапIэм и лэжьакIуэ­хэм ягъэнэIуащ тхьэмбылыр лышхым зэриубыдар къызэращIэ щытыкIэхэр.

ГукъэкIыжхэр

Къэбэрдей-Балъкъэрым Курортхэмрэ туризмэмкIэ и министерствэм дызэрыщигъэгъуэзамкIэ, «Нэгузегъэужьымрэ хьэщIагъэ хынымкIэ» пэхуэщIэм хиубыдэу ХьэтIохъущокъуэм и жыг хадэм ухуэныгъэу тIу хьэзыр щащIащ. Паркым и администрацэм и унэм и Iэгъуэблагъэр щIы IэнэщIу щытащ. Абдежым щызэтралъхьэрт паркым илэжьыхь техникэхэмрэ жьы хъууэ къыфIахыжа хъыринэхэмрэ къыпкърахыжа пкъыгъуэхэр, н.къ. А щIыпIэр зэIузэпэщ ящIащ икIи абы къыщызэIуахащ иджырей мардэхэм тету цIыху ныкъуэдыкъуэхэм папщIэ щIыпIэ щхьэхуэ зыхэт санузел, анэхэмрэ сабийхэмрэ, Iуэхутхьэбзэ зыщIэхэм я пэш щхьэхуэхэр.

Мыр езы ди нэхъыжьым жиIэжу зэхэсхыгъати, зэрысщIэжым хуэдэ дыдэу къызоIуэтэж. Зырамыку и автобиографием зэрыритхэжащи, зауэр и кIэм нэсауэ, уIэгъэ хьэлъэ хъури, куэдрэ госпиталым щIэлъащ. Дунейр мамыр зэрыхъужрэ зыкъом дэкIауэ къигъэзэжа нэужьи, зыхуеджа артист IэщIагъэм асыхьэтым иримылэжьэфынкIэ шынагъуэ иIэти, зы илъэс енкIэ къуажэм дэсащ. ИтIанэщ Налшык къыщигъэзэжар.

Дуней гъащIэм и кIыхьагъым елъытауэ цIыху щхьэхуэм къигъащIэ илъэсхэр абы и зы уафэ хъуэпскIыгъуэу е и зы дыгъэ къыщIэкIыгъуэу къыпщохъу. ИтIани, цIыху гъащIэм апхуэдизу мыхьэнэшхуэ иIэщи, псэм и уахътыр къыщысар хьэлъэщ. Сыт-тIэ цIыхум къигъанэр езым и ужькIэ? И Iэужьырщ, Iуэхурщ, псалъэрщ, щIэблэрщ. ЦIыхур щымыIэжми, псэухэм куэдрэ я гум илъщ ахэр зи лъабжьэ фэеплъыр. И Iыхьлыхэмрэ благъэхэмрэ ящIыгъуу, языныкъуэ цIыхухэм я шыфэлIыфэр зэманкIэрэ щахъумэ жылагъуэми къэралми.