Жылагъуэ

Ахъшэхэм я нэхъыбапIэм фIащыжащ къыщыщIагъэкIа щIыпIэм и цIэр. XIV лIэщIыгъум къэунэхуа франкым и цIэр Франджым и пащтыхьыр гъэрыпIэм къызэрырашыжам къытехъукIащ. 1356 гъэм Пуатье деж щекIуэкIа зэхэуэм щыгъуэ гъэру яубыдауэ щыта франджы пащтыхь Иоанн 11-р инджылыз гъэрыпIэм къызэрырашыжам и щIыхькIэ 1360 гъэм къыщIагъэкIын щIадзащ а дыщэ ахъшэр. «Франк» жиIэмэ «хуит» жиIэу къокI.

Жэпуэгъуэм и 27-м щегъэжьауэ Къэбэрдей-Балъкъэрым лэжьэн щыщIидзащ сабий зеиншэхэр псэупIэкIэ къызэгъэпэщыным ехьэлIа программэщIэм – унэ къращэхуну зэ тыгъуэу ахъшэ абыхэм етыным хуэунэтIам.

Программэм и къалэн нэхъыщхьэр республикэм щыщу псэупIэ иратын хуейуэ чэзум щыт щIалэгъуалэр зыIууэ гугъуехьхэр ящыгъэпсынщIэнырщ. КъБР-м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм (сабий зеиншэхэр псэупIэхэмкIэ къызэгъэпэщыныр зи нэIэ щIэтым) къызэритамкIэ, иджы къыхалъхьа хабзэщIэр, ахъшэр зеиншэхэм етыным теухуар, япэм щыIахэм къащхьэщокI.

Нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэр СССР-м къыщытеуа махуэм щегъэжьауэ Иуан Хьэсэн и Iэщэр игъэтIы­лъа­тэ­къым. Дохъушыкъуей къуажэм къыщалъхуа щIа­лэр псэзэпылъхьэпIэ мызэ-мытIэу ихуащ, гузэвэгъуэ зыбжанэми къелащ. Абы игу илъ зэпытт адыгэ напэр ихъу­мэн зэры­хуейр, и нэгу щIэкIыртэкъым и адэ-анэр, и Iыхьлыхэр, и Къэбэрдейр. Арат и къарур хуэдипщIкIэ щIэбагъуэр, бий илъэгъуамэ, гужьгъэжькIэ и гур щIэя­тэр…

Иуан Хьэсэн яхэтащ Ленинград зыхъумахэм, Прибалтикэр хуит къэзы­щIыжахэм. Ар Европэм и щIыпIэ куэдми щызэуащ. Зэрихьа лIыгъэм папщIэ дамыгъэ лъапIэхэри къратауэ Германием нэсащ.

Урысхэр «Сурож тенджызкIэ» зэджэу щыта псы хъурейм ехьэлIауэ пасэрей алыджхэм къагъэсэбэпу къекIуэкIар «Меотидэ», «Мэуэт хыжьей» псалъэхэрат. Адыгэхэм ар дыдэм трагъэIукIахэм ящыщщ «Азыкъ» псалъэр. А фIэщыгъэр, гу зэрылъытэгъуафIэщи, ди зэманым «Азов» жыхуаIэм и гъунэгъущ.

Мы хъыбарыр къэтIуэтэн ипэ къихуэу, дгъэзэжынщ 1850-1870 гъэхэм… Урысым Тэрч областыр иубзыхуу, къулыкъу хуэзыщIа адыгэхэм Дзэлыкъуэ къущхьэхъу щIыпIэхэр яхуигуэшын щыщIидза лъэхъэнэм. Абыхэм ящыщт корнет Къармэр, иужьыIуэкIэ Къармэхьэблэ къуажэр зытрагъэтIысхьа щIыналъэр зратар.

Эхинококкозыр – ар цIыхум и Iэпкълъэпкъ зэхуэмыдэхэм зыщаубгъукIэрэ маркуэ лIэужьыгъуэхэм къагъэхъу узыфэщ. Абы Iэпкълъэпкъым аллергие кърет, псом хуэмыдэу тхьэмщIыгъумрэ тхьэмбылымрэ и зэран йокI.

Дунейм къытехьащ ­ЩIДАА-м и щIэныгъэ журналым и 3-нэ къыдэкIыгъуэр.
 
Физикэ къудамэмкIэ къэху­тэ­ныгъэщIэ утыку кърихьащ ­техникэ щIэныгъэхэмкIэ док-тор, профессор, РАЕ-м и ака­демик Дэхъу Магомед. Ар тетхыхьащ къаруушхуэ зыпхыкI ­гъущIхэкIхэр зэрызэтепщIыкI Iыхьэхэм я зэпылъыпIэм щы­зэхуихьэс гуащIэр къызэрапщытэ термодинамикэ IэмалыщIэм. 

Къэбэрдей-Балъкъэрым Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм жэпуэгъуэм и 22-м пресс-конференц щекIуэкIащ сабий ­зеиншэхэмрэ зи адэ-анэхэм ямыпIыжхэмрэ щыпсэункIэ къызэгъэпэщыным теухуауэ. ­Нэхъ пыухыкIауэ жыпIэмэ, егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ министрым и къуэдзэ Мокаев Ашэмэз зи гугъу ищIар, зи ныбжьыр илъэс 23-рэ хъуахэм ират федеральнэ сертификатым къыдэкIуэу, республикэм игъэува, унэ зратын хуейуэ зи чэзум пэплъэхэм зэ етыгъуэу хухах ахъшэрщ. Ар къыIах хъунущ илъэс 18-м къы­щыщIэдзауэ 22-рэ зи ныбжьхэм. 

Къущхьэ Алим Аслъэн и къуэр Тэрч суд районым и суд участкэ №1-м и зэзыгъэкIуж хеящIэм и къулыкъум гъэувыным теухуауэ
  
«Урысей Федерацэм щыIэ зэзыгъэкIуж хеящIэхэм я IуэхукIэ» Федеральнэ закон №188- ФЗ-уэ1998 гъэм дыгъэгъазэм и 17-м къыдэ­кIам и 6-нэ, 7-нэ статьяхэм, Къэбэрдей-Балъкъэр Рес­публикэм и Конституцэм и  100 статьям и 1-нэ Iыхьэм и «х» пунктым япкъ иткIэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым унафэ ещI:

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек IущIащ Урысей Федерацэм щэнхабзэмкIэ и министрым и къуэдзэ Малышев Анд­рей. Ар Налшык лэжьыгъэ IуэхукIэ щы­Iэщ, Кавказ Ищхъэрэм ГъуазджэхэмкIэ и къэрал институтыр илъэс 35-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ ирагъэкIуэкIыну дауэдапщэхэм хэтыну къэкIуауэ.