Жылагъуэ

КIэрэф Мухьэмэд и гъащIэм щыщу илъэс щэ ныкъуэм щIигъу ирихьэлIащ щIэблэр егъэджэным, гъэсэным: ар егъэджакIуэу, унафэщIу щылэжьащ республикэм и школхэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым ЩIэныгъэ IуэхумкIэ и министерствэм, егъэджакIуэхэм я щIэныгъэм щыхагъахъуэ институтым. Абы зэхилъхьащ сабийхэр зэрырагъаджэ тхылъ зыбжанэ. КъимыдэкIэ, и псэм псэхугъуэ къезыт, «губампIэдэхыу» къилъытэ тхэн Iуэхур и гущIагъщIэлъу и гъащIэр ихьащ. Абы адыгэ литературэм и япэ лъэбакъуэр щичар «Iуащхьэмахуэ» журналырщ.

ЛIыгъэ зыхэлъым лIэныгъэ ищIэркъым.

Адыгэ щIыналъэм зауэр куэдрэ кърахьэу зэрыщытам и лIэужьу дэтхэнэ зы цIыхухъури зауэлIу къэтэдж ищIащ. Зауэм урегъэсэжыр лIэныгъэр зэрыблагъэм, икIи лIахэм я IуэхущIафэ дунейм къытенэу куэдрэ зэрымыкIуэдыжым. Абы къыхэкIащ лIыгъэ зыхэлъ цIыхур япэу зэгупсысыр псэууэ къызэрынэныр армыру, атIэ зауэ IэнатIэм лIы хуэдэу зэрыпэрытын хуейрауэ. МылIэжын щыщымыIэкIэ, уи пIалъэ къыщысам деж умыдзыхэ, уи щхьэм и пщIэр мыкIуэду псэр ты, жыхуиIэщ.

ЗышыIэ зиIэм насып иIэщ.

Республикищым ис адыгэ журналистхэм ди зэдэлэжьэныгъэм тегъэщIапIэ хуэхъур лъэпкъ Iуэхуращ. Апхуэдэ къалэн яIэу Къэбэрдей-Балъкъэрым къеблэгъа ди лэжьэгъухэр псом япэу зыхуэзахэм ящыщщ Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий. Фи пащхьэ идолъхьэ «Черкес Хэку» газетым и лэжьакIуэ Аслъэныкъуэ Мадинэрэ «Адыгэ макъ» газетым и журналист Ансыкъуэ Иринэрэ Хьэутий драгъэкIуэкIа интервьюр. 
- Лъэпкъыр зы дызыщIщ Дунейпсо Адыгэ Хасэр. А зэгухьэныгъэр къызэгъэпэщыным, абы лъэпкъымкIэ иIэ мыхьэнэм и гугъу къытхуэпщIамэ, ди гуапэт.

2024 гъэм къриубыдэу Май щIыналъэм розницэ сатууэ щащIам и куэдагъым абы ипэ ита илъэсым елъытауэ процент 25,8-кIэ хэхъуащ икIи сом мелард 1,4-м ар зэрынэхьэсащ.

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щыщ медицинэ лэжьакIуэхэр зэфIэкI хъарзынэхэр къагъэлъагъуэу Урысейм и щIыналъэщIэхэм щолажьэ.
Ди республикэм и нэIэ зытет Херсон областым хыхьэ Скадовск къалэм я IэнатIэр щезыхьэкI анестезиолог-реаниматологхэу Тэрчокъуэ Иналрэ Урыс Русланрэ «Урысей зэкъуэт» партым и ФIыщIэ тхылъкIэ ягъэпэжащ иджыблагъэ. ЩIыналъэм хиубыдэ Бехтеры къуажэм щекIуэкIа зэхэуэм фэбжь хэзыха жылэдэсхэм зыхуэныкъуэ медицинэ Iуэхутхьэбзэхэр щыхуащIэм щIалэхэм къагъэлъэгъуащ Iэзагъышхуэ зэрахэлъыр, псэемыблэжу я лэжьыгъэм зэрыпэрытыр, я IэщIагъэм зэрыхуэпэжыр. 

Кавказ Ищхъэрэм СтатистикэмкIэ и управленэм къызэритамкIэ, 2024 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым лырэ джэдкъазылу къыщалэжьар проценти 8,5-кIэ нэхъыбэщ 2023 гъэм яхузэфIэкIам елъытауэ икIи тонн мини 154,6-рэ хъуащ ар.

Хэку зауэшхуэм и тхыдэм щыщ Iуэхугъуэхэр щIэрыщIэу къэзыIэтыж, архив гъэтIылъыгъэхэм къыхэкIыж дэфтэрхэм блэкIам ухэзыгъэплъэж, ахэр щапхъэщIэхэмкIэ къызэкIуэцIыхыж дунейпсо щIэнIуатэт Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым Iуащхьэмахуэ лъапIэ щиIэ егъэджэныгъэ-щIэныгъэ центрым иджыблагъэ щригъэкIуэкIар. 

«Хэкум и хъумакIуэхэр» фондым и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм СВО-м хэтхэмрэ абы къикIыжахэмрэ ядэIэпыкъуным теухуауэ и лэжьыгъэр зэпыуркъым. Фондым зыкъыхуагъазэ СВО-м хэтхэм, абы и ветеранхэр, къулыкъум пэрыту хэкIуэдахэм я унагъуэхэм упщIэ зэхуэмыдэхэр яIэу зыкъыхуагъазэ фондым. ЗыгъэпIейтей упщIэхэр медицинэ, юридическэ Iуэхутхьэбзэхэм, лэжьапIэм, IэщIагъэ зэгъэгъуэтыным, дэфтэр зэхуэхьэсыным, мылъку дэIэпыкъуныгъэм. 

Адыгэр дуней псом шикъухьа зэрыхъурэ лIэщIыгъуэ зыбжанэ дэкIыжащ. ХамэщI къыщыщагъэхутэм, лъэпкъыр кIуэдыжыпэнкIэ куэдыр гугъами, абы и бзэр ихъумэжащ, и хабзэр зэрехьэ. 

Къэрал зыбжанэм мазаем и 23-м щагъэлъапIэ Хэкум и хъумакIуэм и махуэр. 1922 гъэм СССР-м къыщыхалъхьауэ щытащ «Дзэ Плъыжьымрэ флотымрэ я махуэу». 1949 гъэм щегъэжьауэ 1993 гъэ хъуху «Совет Армэмрэ Дзэ-Тенджыз флотымрэ я махуэ» цIэр зэрихьащ. СССР-р лъэлъэжа нэужьи, СНГ-м и къэрал зыбжанэм щагъэлъапIэу къэнэжащ мы махуэр.