ЩIалэгъуэ

Гупсысэр – псалъэкIэ

Iэмал зимыIэр
 ЦIыхур дунейм къытохьэри токIыж, и лъэужь къонэри. Сабий къалъхуар дахэщ, хьэлэлыщэщ, хьэрэмагъ лъэпкъ игу къэмыкIыу, зыщумыгъэнщIу, удихьэхыу. Дахэщ абы щыгъуэ дэтхэнэри, псэ къабзащэщ, дагъуэ лъэпкъ имыIэу. 

Дахагъэмрэ узыншагъэмрэ

Дахэу щытыну хуэмей цIыхубз щыIэу къыщIэкIынкъым. Ауэ ар псоми къазэремыхъулIэр уэрамым узэрыдыхьэу плъагъунщ. 

Уахэм къыщекIуэкIхэр

Астрофизикхэм гу зэрылъатамкIэ, 2017 гъэм фокIадэм и 22-м ЩIы Хъурейм пхылъэтыкIащ къаруушхуэ зиIэ нейтринэ цIыкIу.
Хуабжьагъышхуэ зиIэу хьэршым къилъэтыкI мэскъалхэм ди планетэр зэпымыууэ «къаудыныхь». Ауэ, а махуэм къахутар и «хьэл-щэнкIэ» адрейхэм ещхьтэкъым.

АтIэми, астрофизикхэм къахуэщIащ абы и къежьэкIэ хъуар. КъызэрыщIэкIымкIэ, ар къызэрыунэхурэ илъэс меларди 4-м нэблэгъащ. Мэскъалыр къилъэтыкIащ хуабжьу тпэжыжьэ галактикэм.

Дэтхэнэри абы хуэдэу щытамэ

Республикэм и щIалэгъуалэ куэд къэралым и щIыналъэ зэхуэмыдэхэм щытхъухэр яIэу щолажьэ. Абыхэм ящыщ зыщ нобэ зи гугъу фхуэсщIыну щIалэр – Саратов къалэм Травматологиемрэ ортопедиемкIэ дэт щIэныгъэ-къэхутакIуэ институтым и травматолог, хирург-ортопед, медицинэ щIэныгъэхэм я кандидат Емкъуж Олег. Илъэс 16 хъуауэ ар мы IуэхущIапIэм щолажьэ, шэч хэмылъуи, а зэманым къриубыдэу лэжьыгъэ и пIалъэ хъарзынэу къищIащ икIи нобэ ар Iэзагъышхуэ зыбгъэдэлъ дохутыру къалъытэ.

Зи закъуэ къуаншэ щыIэкъым

Ущие зыхэлъ тхыгъэ
Сыт щыIэ зэгурыIуэ зэрылъ унагъуэм нэхърэ нэхъыфI. Фэ зытет цIыхум гуи кIуэцIылъщ. Языныкъуэхэм хьэл мыгъуэу яхэлъщ псори зы щапхъэкIэ къапщу, зыщымыгъуазэхэм щIыбагъ псалъэ хуагъэшу. Сату Iуэхум хыхьэхэм хуэпсалъэри гъунэжщ. Ауэ дауэ уи быныр зэрупIынур, улахуэ тэмэм, мылIэIус нэхъ мыхъуми къызыпэкIуэ лэжьыгъэ уимыIэмэ? Нобэ бэзэрым утетынри лэжьыгъэщ – улажьэу ушхэжыныр емыкIукъым. Умылажьэмэщ емыкIур.

Пэжыгъэ

Адыгэ хъыбарыжь

Къуажэ гуэрым зэныбжьэгъуитI дэст. «Я псэр зы чысэм илъщ» жаIэрт абыхэм щхьэкIэ. Зэгъусэу гъуэгуанэм зэдытехьэрт, зэгъусэуи къагъэзэжырт. 

Дагъыстэныр иджы къапоплъэ

«Кизиловкэ» сабий зыгъэпсэхупIэ лагерым щекIуэ­кIащ сабийхэмрэ еджапIэхэм щIэс щIалэгъуалэмрэ я ­республикэпсо зэхьэзэхуэ.  Ар къызэрагъэпэщащ «Шы-на­гъуэншагъэм и школ» уры­сейпсо сабий-ныбжьыщIэ жы­­лагъуэ зэщIэхъееныгъэм и программэм ипкъ иткIэ.

Венерэм блэкI лъагъуэкIэ

США-м и Мэриленд штатым хыхьэ Балтимор къалэм Хопкинс Джон къыщызэIуихауэ щыIэ университетым (Johns Hopkins University жыхуиIэрщ, и къудамэхэр Китайм и Нанкин, Италием и Болонье къалэхэм дэтщ) щылажьэ, уафэщI жыжьэхэмкIэ геолог Изенберг Ноам «Acta Astronautica» щIэныгъэ журналым хуигъэхьэзыра и тхыгъэм къызэрыхэщымкIэ, астрофизикхэм Марсым хуаутIыпщыну зыхуамурад хьэршыкIуэ кхъухьлъатэм а планетэм гъунэгъу хуэхъуным тригъэкIуэдэну зэманыр куэдкIэ нэхъ мащIэ ищIынущ и гъуэгуанэр Дыгъэм нэхъ пэгъунэгъу Венерэ уафэщIым блэкIыу хузэтраухуэмэ.

Зыхуей псомкIи къызэгъэпэщауэ

Сабийхэм я гъэмахуэ зыгъэпсэхугъуэр къызыхуэтыншэу къызэгъэпэщыным, а лъэхъэнэр цIыкIухэм нэгузыужьу, гукъинэжу ирахьэкIыным къэрал гулъытэ егъуэт. Гъэмахуэр зэрыщIидзэрэ нобэ махуэ еплIанэу арами, Къэбэрдей-Балъкъэрым и санаторэхэмрэ сабий лагерхэмрэ хуэхьэзырщ ныбжьыщIэхэм абыхэм зыщрагъэгъэпсэхуну, я узыншагъэр щрагъэфIэкIуэну. Апхуэдэ IуэхущIапIэ куэдым я бжэхэр хуиту хузэIуахакIэщ ди щIыналъэм и цIыкIухэм.

Зэманышхуэ дэкIмэ…

Уахэр (хьэршыр) зыдж астрофизикхэм зэрыжаIэмкIэ, абы къыщызылъэтыхь мащэ кIыфIхэм я зэранкIэ, ЩIы Хъурейр бзэхыжыпэнкIэ хъунущ.

Страницы

Подписка на RSS - ЩIалэгъуэ