Хъыбар

Адыгэм ауэ сытми «Дзыбэ дзы усщ» жиIакъым, сэ сызытекIуадэр, хьэзаб мыухыжым сыхэзыгъэтыр си бзэ сызыхуимытыжырщ. Нэжэгужэу сызэрыщытым,  сэмэркъэуныр сызэримыжагъуэм къыхэкIкIэ сэ фэ щIагъуэ къызаплъыркъым, ауэ сэ сыкъызэрыгуэкIкъым, «щIы щIагъым мэкъумэш щызыщIэхэм» сащыщщ.

Хъыбар

Адыгэ литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа тхыдэдж щIэныгъэлI, тхакIуэ гъуэзэджэ Хъан-Джэрий къызэралъхурэ илъэс 215-рэ ирокъу.

Таурыхъ

Дзыгъуэ цIыкIур унащхьэм тесурэ езэшат, жьы къабзэм хэтыну, дуней хуитым тетыну хъуапсэрти, и ныбжьэгъу бзу цIыкIум деж кIуэри, жриIащ.
- СыщIэзэшыхьащ мы унащхьэ кIыфIым, моуэ IуэхущIэ гуэрым зеспщытынт.
- Дегъауи, щIыр дыгъавэ, - жи бзум.
- Дыгъавэ, - жи мыдрейми гуфIэу.
Зэгъусэу щIыр явэри хьэ хащIащи, щыIуахыжынум йожьэ.
Хьэр бэв хъуат, лъагэ хъужрэ щхьэмыжым хьэдзэр изу илъу. Дзыгъуэм хьэр Iуихыжащ, бзум игужащ. Зы Iуащхьэ псо къытрахат. Къэнэжыр – зыми и жагъуэ ямыщIу зэхуагуэшыжынрат. 

Таурыхъ

Къуажэ гуэрым лIы быдэ, къузгъун дэст. Унагъуэр Iэнэм зэрыпэрытIысхьэу лIым щIакхъуэр иупщIатэрти, и нысэхэм еплъу тIысыжырт, зэ зым, зэм адрейм еплъырт, езыри шхэртэкъым. Ар зылъагъу нысэхэри мышхэу, мэжалIэу къэтэджыжырт. ЛIыр зыхуейххэр арати, псори лэжьапIэ зэбгрыкIыжа иужь, щэху цIыкIуу ирикъуху шхэрт, ефэрти, хьэку дапхъэм зыщигъэпсэхуу телът.
Зэгуэрым, лIым и нысэ нэхъыщIэр и дыщым щыхьэщIэну зригъэшэжащ. Ар и адэ-анэм яхуэтхьэусыхащ, и тхьэмадэм кърищIэр къанэ щымыIэу яхуиIуэтэжащ. 

Япэ Iыхьэ

Ди лъэпкъыр гъунэгъу лъэпкъхэм я IуэрыIуатэм къызэрыхэщым дауэ дыдимыхьэхынрэ? Нобэ фи пащхьэ итлъхьэ таурыхъыр цIыхум игъэщIэрэщIэжа хъыбару щытми, зытепсэлъыхьыр осетинхэм адыгэшхэм я нэхъ лъэрызехьэхэм хабжэ щолэхъур зэрахуэн зэрыщIадзарщ. 

Зорин Валентин

(Повестым щыщ пычыгъуэ)

Журналист цIэрыIуэ, жылагъуэ обозревателу Урысейм и къэраль телевиденэм илъэс куэдкIэ щылэжьа Зорин Валентин «ЩхьэдэхыпIэ» зыфIища и повестыр зытеухуа хыдзэм и адмирал Серебряков Лазарь Кавказ зауэр къезыхьэлIа кхъухьтетхэм яхэтащ, ауэ абы и цIэр куэдрэ къызэрырамыIуэным, уеблэмэ зэращыгъупщэным хущIэкъуащ урыс пащтыхьым и блыгущIэтхэри а зэманым хы флотым бжьыпэр щызыIыгъа прибалтикэ къулыкъущIэхэри.

Таурыхъ

ЩыIащ-псэуащ зы щакIуэжь, хьэ гъэсаитI иIэт абы. Махуэ гуэрым ахэр иришажьэри, къиущыхьу мэз иным щIэтурэ жэщ къытехъуащ. МафIэ бзий илъагъум хуэкIуэмэ, пхъэдакъэм мафIэшхуэ ещIэкIауэ исырт, абы и кум зы блэжь жабзэу хэст. Блэ гужьеяр къопсалъэри жеIэ:
- Ей, щакIуэжь, мы мафIэм сыкъыхэпхмэ, насыпыфIэ усщIынщ. Мы дунейм зыхыумыщIыкI щымыIэу усхуэщIынущ, хьэкIэкхъуэкIэм я бзэри бзухэм ейри къыбгурыIуэу усщIынщ, сыкъегъэл закъуэ, - жи.

ЕтIуанэ Iыхьэ
 

         Пщы гуэрым кхъэлэгъунэ иригъэщIащ:

         «СылIэмэ сыщIэфлъхьэжынщ», - жери.

         - Кхъэлэгъунэ езгъэщIащи, къакIуи къызэхъуэхъу, - жери пщыр Жэбагъы еджащ.

         Жэбагъы къэкIуащ, мэрэмэжьей фалъэр иубыдри хъуэхъуащ:

         - И кIуэцIыр нэщIрэ и щIыфэр щIэращIэу тхьэм куэдрэ дигъэлъагъу мы кхъэлэгъунэр, - жери.

         Пщым къыгурыIуакъым абы къикIыр.