ФIыуэ флъагъухэм закъевгъащIэ!

2-нэ Iыхьэ.

Тхьэм и фIыщIэкIэ, Зерэ и операцэр фIы дыдэу зэфIэкIащ. Ар дохутырым къыджиIа нэужь, куэдыр епIэщIэкIыу, сымаджэщым къыдэкIыжащ, нэхъ ди благъэхэм заIэжьащ.

 А уэ пщIэ «си цIыхугъэщIэр» зэрыщыст, зимыгъэхъеяуэ. Фэ есплъащ зыгуэрым егупсысу. Зэпымычу тутын ефэрт. Зэм и Iэр и щхьэм щIэгъэкъуауэ къызэфIэтIысхьэрти, зэрыгупсысэр наIуэу щыст, зэми уэгум дэплъейт, Тхьэ елъэIу фIэкI умыщIэну. Пэж дыдэу и акъылыр мытэмэму пIэрэ-тIэ?! Пэрыс… Пэрыс… ЦIэ хьэлэмэтщ. ИкIи дахэщ. Бийпэрыс щыIэу зэхэсхащ, ауэ «Пэрыс» зэи срихьэлIакъым. Пэрыс…

Зы сыхьэт ныкъуэ хуэдизкIэ фIэкIа зызмыIэжьэу, сэри сыкъыдэкIыжащ, лэжьапIэмкIэ сыкъалъыхъуэрти. Пэрыс зэрыщыст. Делэми, щIалэ пагэ дыдэщ, апщIондэху сымаджэщым сызэрыдэтыр ищIэ пэтми, зэ къызэплъэкIакъым. Си анэр Зерэ дыщIэлъыну къэнащ.

Абы лъандэрэ махуищ дэкIауэ, си анэр къызэлъэIуащ Зерэ махуэ зыбжанэкIэ сыдыщIэлъыну. Ерагъыу, лэжьапIэм махуищкIэ зыкъезгъэутIыпщри, сымаджэщым сыкIуащ. СщIэркъым ар къызэрысщыхъур, ауэ хущхъуэмэр икъукIэ сфIэфIщ. Сымаджэщ кIэлындорым сыкъытемыкIыу, куэдрэ сытетыфынущ, сыпамэу. Си вакъэ лъэдакъэм макъышхуэ езмыгъэщIын щхьэкIэ, зэрысхузэфIэкIкIэ лъапэпцIийуэ сыкIуэцIрыкIырт Зерэ зыщIэлъымкIэ.

- Мыдэ, къэсащ аргуэру! Иджыри уи цIэр къызжепIэнукъым, - шэджагъуэ жей щащI зэман щэхум, зыщIыпIэ къиIукIа макъым сыкъигъащтащ.

И псэлъэкIэмкIэ къэсщIат сэ ар, ауэ езыр слъагъуртэкъым. Си сэмэгурабгъумкIэ щыт стIол лъагэ кIыхьым щхьэц фIыцIэ Iув къыкъуэщырт, нэгъуэщI зыри умылъагъуу. Нэхъ гъунэгъуу сыбгъэдэкIуатэри, шэнтжьейм зригъэщIауэ, Беслъэней ПцIапцIэм хуэдэу исщ Пэрыс, къысхудоплъейри. Сыкъызэригъэщтам щхьэкIэ тIэкIуи зыхуэарэзыжу, къысхупогуфIыкI. Ауэ делэм и нэхэм зэш щIэншэщ  къыщIихыр иджыри. Арагъэнщ къезыхуэкIри, къаугъэ лъыхъуэу!

- Сыт щIыбжезмыIэнур?! БжесIэнщ. Си цIэр Данизэщ, - щIалэм и узыншагъэр зэрымыщIагъуэм сыкъигъэгумэщIауэ, и жагъуэ зэрызмыщIыным иужь ситу, тэмэм дыдэу сопсалъэ.

- Уоу,  сыпфIэгуэныхь си гугъэщ! Хьэуэ, къэгъанэ ахэр. Сыту пщIыну?! Узэрыщымыт зумыщI, ар си жагъуэ дыдэщ. ФэрыщIагъым нэхъ слъагъу мыхъу дунейм зыри тет къыщIэкIынкъым, - и щхьэр ищIрэ, и напщIэр хишу, къызоплъ.

Сэ апхуэдэ жэуап, дауи, сежьатэкъыми, тIэкIуи Iэнкун сыкъэхъуат. ЗэрыжиIам сытету, зызмыгъэфэрыщIыну тезухуащ. Абы гу лъызытар делэу къыщIэкIынкъым, мыбы и Iуэхур сэ сызэримыгугъащ. Сэ абы сызэрегупсысын зэман сиIэкъым, Зерэ къызожьэ.

- Ыхьы… КъызэрыщIэкIымкIэ, ущIалэ набдзэгубдзаплъэщ икIи угубзыгъэщ. Сэ уделэ си гугъат. Сэ сыхущIыхьэркъым, Пэрыс, – жызоIэри, си щIыбыр хузогъазэ.

- Си цIэр занщIэу зыщымыгъупщэжхэм уащыщщ, - и макъым гуфIэгъуэ гуэр хэлъу къопсалъэ.

- Ар апхуэдэуи гугъу дыдэкъым.

Си анэ шыпхъум и закъуэ щIэлът, пэшым зы гъуэлъыпIэ леи щIэтт. Сэ абы сригуфIащ, шэнтым сытесу, си щхьэр бгъукIэ ехуэхыжауэ, сызэфIэсыну  си хъуэпсапIэтэкъым.

- Дауэ ущыт, Зерэ? Сыту уэд уащIа хуэдэ мы дохутырыжьхэм! - мо цIыхубз быхъушхуэр фIыуэ зэрыжэбзам гу лъыстащи, согъэщIагъуэ.

- НтIэ, самыгъашхэрэ хущхъуэ бжыгъэншэхэр къыщыскIуэцIакIэкIэ, сыт уи гугъэрэ уэ къысщыщIын хуейр?! - и уIэгъэ ядыжам и Iэр телъу, къыподыхьэшхыкI, си анэ шыпхъу угъурлыжьыр. - Хэт нетIэ узэпсэлъар? Макъ гуэрхэр зэхэсхащ, уи цIыхугъэ щылажьэу ара мыбы?

- Хьэуэ. Анализ птыну япэ дыдэ укъыщыкIуам, зы щIалэ хьэлэмэт гуэрым сыщыIущIат бжэIупэм, операцэ ущащIми срихьэлIащ, иджы гуэрым кIэлындорым тесу сыхуэзащ. Зыщигъэгува си гугъэщ абы мы сымаджэщым. ЯпэщIыкIэ гупсысэ Iей гуэрым иукI цIыхум и фэ есплъри, си гур щIэгъуат, иужькIэ делэ къысфIэщIри, сфIэгуэныхь хъуащ, нобэ губзыгъэ дыдэу зыкъызигъэлъагъуэжри, сызэщхьэщихуащ.

- КъызгурIуа си гугъэщ зи гугъу пщIыр хэтми. Къамылыфэ щIалэ, и нэкIубгъум анэл фIыцIэ цIыкIу хэсу, аракъэ?

- НтIэ, нтIэ, ар дыдэщ. Сыт, псоми фцIыхуу ара ар? – си вакъэр лъысхыурэ, сыщIоупщIэ.

- НтIэ, мыгъуэ. Абы сытым хуэдэу хъыбар гукъутэ иIэ уи гугъэрэ! Адыдыд! ТхьэмыщкIэ цIыкIу…

- Тётя, Зерэ, сIэщIэгъупщыкIыжат - узыгъэжейм хуэдэ пхэсIуакъым, сыкъащIэмэ, си щхьэр пачынщ. ИIэт, къэгъазэт! - къаз шырым хуэдэу и щхьэцыр гъуэжьыбзэу зы пщащэ цIыкIу къыщIолъадэ, Зерэ мастэ къыхеIури, щIожыж.

СфIэхьэлэмэт хъуат Зерэ къригъэжьар, ауэ дакъикъэ зы-тIукIэ зэрыIурихынур сщIэрти, сыщIэупщIэжакъым. Си щыгъынхэмрэ тепIэнщIэлъынымрэ сумкэм къисхри, махуищкIэ мы пэшым сызэрыщыпсэуным зыхуэзгъэхьэзыращ.

ИужькIэ Пэрыс теухуауэ Зерэ сыкъызригъэдэIуа хъыбарыр телъыджэт икIи, пэжу, гукъутэт.

Зэгуэр Пэрыс и ныбжьэгъум машинэшхуэ къыIырихащ,  пхъэнкIий дришыну. И Iуэхур зэфIигъэкIауэ, къэкIуэжу гъуэгу здытетым, къыздикIари къыздихуари имыщIэу, машинэ цIыкIу къыпэщIэлъэдащ…

Пэрыс апхуэдизкIэ гужьеяти, машинэм къимыкIыу ист, зимыгъэхъейуэ. КъыпэщIэлъэда машинэм иса зэанэзэкъуэр зэшэзэпIэ ищIат, ауэ я пхъур псынщIэу сымаджэщым нагъэсащ икIи кърагъэлащ. И къурмакъейм игъуэта фэбжьым хъыджэбзым и макъыр зэманкIэ игъэкIуэдат, и тхыр зэтрихури, къимыкIухьыжыфу къэнат. Пщащэм дунеягъэкIэ иIа и дэлъху закъуэри и анэри си зэранкIэ дунейм ехыжащ, езыри ныкъуэдыкъуэ хъуащ, жиIэри, Пэрыс дэIэпыкъуну иужь ихьащ. ЩIы бэджэнду къриIыхщ, телэжьыхьри, мылъкуфI къыщIихащ. Пщащэ ныкъуэдыкъуэр Израилым ишэри, а мылъкумкIэ операцэ гугъу дыдэ иригъэщIащ, хъыджэбзым и макъыр зэфIагъэувэжащ, ауэ и тхым зыри яхуещIакъым, и лъакъуэхэр къыщIэувэжыртэкъым. ЗэрыжаIэмкIэ, пщащэр тхьэIухудым хуэдэу дахэт, щIыкIафIэт, Iущт икIи щыпкъэт. Пэрыс ар фIыуэ илъэгъуат, къишэнуи хьэзырт. Абы фIэкI нэгъуэщIым еплъын къудей идэртэкъым, апхуэдизкIэ фIыуэ илъэгъуати, ауэ… Пщэдджыжь гуэрым пщащэм и IэпщитIыр зэпигъэжыжарэ, лъы пцIам хэлъу къагъуэтыжащ. Зэрыхъун хъуакIэт… Пэрыс ар апхуэдизкIэ удын хуэхъуати, мазэкIэ пIэм хэлъащ, ныкъуэпсэу-ныкъуэлIэу. Абдеж и щхьэм сэкъат щигъуэтащ. Япэхэм ар къыхуэдэр зырызу  бжьыфIэу, губзыгъэ дыдэрэ, гушыIэрейуи щытауэ жаIэ.

- Иджы, мес, зэрыплъэгъуащи, зыкIуэцIыгъуэжарэ, тутыныжьыр Iурыгъэсыхьэжауэ дэтщ, и щхьэр кърехьэкIри. НэгъуэщI зыми абы фIэкI емыгупысу къыпщохъу, апхуэдизкIэ гукъутэщ и нэгу къамылыфэ дахэм уиплъэнуи. Хьэзаб ин телъщ тхьэмыщкIэм и псэм, уолъагъу ар. Сыт пщIэн-тIэ, Тхьэшхуэм къытрилъхьа гугъуехьщ. Ишэчмэ, и насыпщ, имышэчми, зыри пхуещIэнукъым, - Зерэ и хъыбарыр иухащ.

Фырэ Анфисэ.