«Дунейр къызэхэкIухьи, уи унэжь екIуэлIэж»

Сэбаншы Ларисэ инджылызыбзэмкIэ «Sab School» IуэхущIапIэр къызэрызэригъэпэщрэ илъэситху мэхъу. КъБКъУ-м «хамэ къэрал филологиемкIэ» и IэщIагъэр 2013 гъэм зэзыгъэгъуэта хъыджэбзыр хунэсащ Америкэм и Штат Зэгуэтхэм щылэжьэну (Work and Travel программэм ипкъ иткIэ). 2014 гъэм Сочэ щекIуэкIа ЩIымахуэ Олимпиадэм ар зэдзэкIакIуэу щыIащ, апхуэдэ дыдэуи 2018 гъэм ФутболымкIэ дунейм и чемпионатым (Москва къалэ щекIуэкIам) хэтащ. Фи нэгу къыщIэвгъэхьэт, Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ хъыджэбз цIыкIур футболист цIэрыIуэхэу Карлос Робертэ, Зубастик Роналдэ, Касильяс Икер сымэ, нэгъуэщIхэми я зэдзэкIакIуэу зэрыщытар. Ар ехъулIэныгъэшхуэщ. 2020 гъэм Лондон дэт «Kaplan International English» школми Ларисэ и щIэныгъэм щыхигъэхъуащ. Нэгъабэ Сан-Диего (США-м) къалэм Урысейм и хьэрычэт пашэхэм папщIэ къыщызэрагъэпэща еджэныгъэ программэми ар хэтащ.

Ауэ инджылызыбзэм апхуэдизу дезыгъэхьэхар сытыт жыпIэмэ, гъэщIэгъуэнщ класс ебланэм щIэсу зэплъа фильмым (а зэманым цIэрыIуэ дыдэт «Гарри Потер» кинор) а лъагъуныгъэр къызэрыхихар.

- Фильмым сеплъа нэужь, абы теухуа интервьюхэм, тхыгъэхэм зыщызгъэгъуэзэну сыхуей хъуащ. Къэзгъуэтхэр псори инджылызыбзэкIэ тхати, мащIэу срибампIэрт. Абдежу къыщIэкIынущ инджылызыбзэр зэзгъэщIэну мурад быдэ щысщIар. ИужькIэ университетым и еплIанэ курсым абы сыщыхуеджэу, Америкэм стажировкэ сагъэкIуащ. Сабий дыдэу сежьамэ, абы сызэрыщыIа мазэ зыбжанэм гъащIэм балигъынэкIэ сеплъу сыкъэкIуэжат, сызыхуеймрэ сызыхущIэкъунумрэ сщIэуэ. А гъуэгуанэм къыщысщIащ зэманыр лейуэ бгъэкIуэд зэрымыхъунур, Iэмалхэр къызэрыбгъэсэбэпыпхъэр. Нэхъыщхьэращи, абдеж къыщызгурыIуэпат инджылызыбзэр сщыщ гуэру.

Ларисэ езым къызэIуихыжа еджапIэр ехъулIэныгъэ иIэу  мы зэманым егъэлажьэ. Ар къызэгъэпэщыным зэрытегушхуами хъыбар кIэщI иIэщ: япэу Америкэм щыкIуарат. Нью-Йорк и парк нэхъыщхьэм удзыпцIэм хэсу хъыджэбзыр егупсысырт: «Дызытет дунейр гъунапкъэншэщ, абы и бжэ псори къызэIупхын щхьэкIэ инджылызыбзэр умыщIэу хъуну къыщIэкIынкъым», - жиIэу. Абы и нэгу къыщIигъэхьащ Къэбэрдей-Балъкъэрым къэкIуэжауэ, инджылызыбзэмкIэ зэригъэгъуэта щIэныгъэмкIэ нэгъуэщIхэм зэрадэгуашэр. Ар пэжу нахуапIэ хъуащ. КъызэрыкIуэжу, еджакIуэхэр къищтащ. Зи сабий къэзышэ адэ-анэхэр абы и лэжьэкIэм арэзы къищIу щилъагъум, иригъаджэхэм я бжыгъэр кIуэ пэтми нэхъыбэ ищIурэ екIуэкIащ. Абы щыгъуэм Сэбаншым къыгурыIуащ къызэрымыкIуэу а лэжьыгъэм зэрыдихьэхыпар, икIи Америкэм щыщыIам удзыпцIэм хэсу зыщIэхъуэпса Iуэхум адэкIи зригъэужьыну, езым и школ къызэIуихыну зэрыхуейри хьэкъыу пхыкIащ.  Иджы абы и еджапIэм и къудамэхэр плIы мэхъу: тIур Налшык дэтщ, Нарткъалэрэ Бахъсэнрэ зырыз щыIэщ.

Ларисэ нэгъуэщI зы Iуэхугъуэми дехьэх - ар хамэ къэралхэр езым и нэкIэ зэрызригъэлъагъурщ. Мы зэманым ирихьэлIэу ар къэрал 18-м щыIэну хунэсащ. Ауэ къыхэгъэщын хуейщ: ар зыгъэпсэхуакIуэ ежьэ къудейкъым, атIэ и IэщIагъэми зригъэужьу инджылызыбзэмкIэ щыIэ программэ хэхахэм хэту макIуэ.

Хамэ къэралхэм щыплъагъур, дауи, куэд мэхъу. Ауэ нэхъ гукъинэж пщыхъухэри щыIэщ, уеблэмэ гъуэгуанэм зыгуэрхэми ухуегъасэ. Апхуэдэхэм ящыщу Сэбаншым къыхегъэщ 2023 гъэм и мэлыжьыхьым Урысейм и хьэрычэт пашэхэм папщIэ къызэрагъэпэща еджэныгъэ программэм ар пхыкIыу, абы ипкъ иткIэ Америкэм щыщ зы унагъуэ гуэрым тхьэмахуэкIэ щыпсэуну ягъэкIуауэ зэрыщытар.

- Зи деж сыщыIа унэгуащэм и цIэр Линт, абы и ныбжьыр илъэс 82-м нэсами, а бзылъхугъэм гуапагъэу, гукъыдэжу, гущIэгъуу дэслъэгъуар си дежкIэ гуимыхужщ, - дыщегъэгъуазэ хъыджэбзым. - Абы нэхъ лейуэ пщIэ щIыхуэсщIар илъэс 30 и пэ  зыбгъэдэкIыжа и щхьэгъусэр и жьыхъугъэм и закъуэу къанэу сымаджэ щыхъум, ар кIэлъыплъыжыну зэришэлIэжауэ къызэрыщIэкIарт. Абы и хъыбарыр  апхуэдизкIэ сигу щIыхьати, нобэми ар сигу къыщыкIыж щыIэщ, апхуэдэ зыхуэщIэну цIыхубз махуэ къэс урихьэлIэнукъым. Ар щIыжысIэращи, гъуэгуанэ утехьэху, щапхъэ зытепхын куэд плъагъунущ, аращ цIыхур зыплъыхьакIуэ  кIуэн щIыхуейр.

Хамэ къэрал куэдым сыщыIами, Америкэмрэ Италиемрэ нэхъ къыхызогъэщхьэхукI. Япэр «си гъунэгъущ», си Хэку етIуанэ хуэдэу зыхызощIэ. Ауэ хэбгъэзыхьмэ, сыкъэнапэу абы сызэрыщымыпсэуфынури сощIэ. Италиер сфIэфIщ и щIыуэпсым, и цIыхухэм, я щэнхабзэм, шхыныгъуэ IэфIхэм щхьэкIэ. Гъуэгуанэхэм псом япэу къыщысщIар, дэнэ укъыщыщIимыдзми, уи Хэку, уи лъахэ пщыгъупщэ зэрымыхъунурщ,  сыт щыгъуи пщIэ хуэпщIын зэрыхуейрщ. ЩыIэщ, дауи, щIыпIэ нэхъ дахи, къулеи, къэхъунущ ахэр уи лъахэм щебгъэпщэни. Псалъэм папщIэ, зы зэман сыщIэхъуэпсу щытащ Америкэм сыщыпсэуну, ауэ ущалъхуа щIыналъэм хуэдэу нэгъуэщI щIыпIэр зэи уи гум къызэримыщтэнур сежьэурэ къызгурыIуащ. Дэ псалъэжь диIэщ: «Дунейр къызэхэкIухьи, уи унэжь екIуэлIэж» - жиIэу. Абы псори гурыIуэгъуэ ищIу къысщохъу.

Сыт хуэдэ Iуэху и ужь уимыхьэми, псом япэу ар пфIэгъэщIэгъуэну щытын хуейщ; етIуанэрауэ, фIыуэ уегупсысыпхъэщ абы ущIыхуеIэр. Апхуэдэ Iуэху бгъэдыхьэкIэщ зытетыр ди псэлъэгъу бзылъхугъэр.  И еджапIэм зэрызригъэужьынум йогупсыс, цIыхухэм визэ къыдахынымкIэ щадэIэпыкъу IуэхущIапIэ къызэригъэпэщыну и гугъэщ - нэгъуэщIу жыпIэмэ, мурадхэр иджыри куэд мэхъу. Ди гуапэщ хъыджэбзым  адэкIи ехъулIэныгъэхэр иIэну.

БАГЪЭТЫР Луизэ.