Псалъэхэм къарыкIыр

Жыджэрыбжьэ. ЩIыхьэхум епха хабзэщ. Мэз е мэкъушэж щIыхьэху щащIам деж псом япэ и Iуэхур зэфIигъэкIыу къэсыжа гущхьэIыгъым фадэбжьэ иратырт. Абы жыджэрыбжьэкIэ еджэу щытащ. Хабзэр кIуэдыжащ.
Уэкъулэ. ЦIыхур къулейсыз дыдэ хъуамэ, шхынрэ фадэрэ зэригъэпэщырти, и ныбжьэгъу, и цIыхугъэ зыдэс къуажэ кIуэрт «уэкъулакIуэ сыкъэкIуащ», жиIэрти. Ар здэкIуам ефэ-ешхэ къызэIуихырти, и къуажэгъухэр къригъэблагъэрт. Абыхэм ящыщ дэтхэнэми лъэIуакIуэ кIуам хузэфIэкI тыгъэ къыхуищIырт. Хабзэр кIуэдыжащ.
МеркIафэ. УэкъулакIуэ нэгъуэщI къуажэ кIуа цIыхум къызэригъэпэщ ефэ-ешхэм меркIафэкIэ еджэрт. Апхуэдэу щIеджэри абы зы меркIэ из нэхърэ нэхъ мащIэ кърат зэрымыхабзэр арауэ къыщIэкIынут. Хабзэр кIуэдыжащ.
Мэрем мэкъуауэ. Ипэ зэманым щыIа хабзэщ. Къуажэм къулейсызу, цIыхухъу лэжьакIуэ зэрымыс унагъуэу, зи мэкъур пызымыупщIыжыфу дэсхэм цIыхухэр зэхыхьэурэ я мэкъур хупаупщIу щытащ. Ар мэрем махуэм ирагъэхьэлIэрти, абы щхьэкIэ мэрем мэкъуауэ фIащащ. Хабзэр здэщыIар Къармэхьэблэщ, иджы кIуэдыжащ.
Хэхашэ. Нысэ къэзыша унагъуэм пхъэгъэсын къаригъэшэн папщIэ
къызэригъэпэщу щыта щIыхьэхум хэхашэкIэ йоджэ. Хабзэр кIуэдыжащ.
ЩIыхьэху. Ижь лъандэрэ адыгэхэм яхэлъ хабзэщ. Зы цIыху гуэрым е унагъуэм и закъуэ къарукIэ Iуэху къыпэщылъыр хузэфIэмыгъэкIынумэ и къуажэгъухэм, Iыхьлы, благъэхэм яжриIэрти щIыхьэху ищIырт.
ЗэдэIэпыкъуурэ Iуэхур зэфIагъэкIырт. ЩIыхьэхур нэхъ къыщагъэсэбэпу щытар щIым щытелэжьыхьхэм, унэ, псэуалъэ щащIхэм, цы щыгъуэхэм, дамыгъэ тедзэхэм дежт. ЩIыхьэхум хохьэ сыт хуэдэ зэдэIэпыкъуныгъэри. Хабзэр иджыри щыIэщ.
ЩIыхьэху шхын. ЩIыхьэху зиIэ унагъуэм и щIыхьэхухэм яригъэшхыну и гъунэгъухэм, благъэхэм, ныбжьэгъухэм къыхуахь ерыскъым щIыхьэху шхынкIэ еджэрт.
Къулъкъэшхъэн – пщыхэмрэ уэркъхэмрэ я хьэзабыр, тепщэныгъэр ямыдэу я щхьэхуитыныгъэм щIэбэну пщылIыпIэм яфIыIукIыж цIыхухэм къулъкъэшхъэнкIэ еджэу щытащ.
Шупежьэ – нэгъуэщI лъэпкъым къыхэкIа хьэщIэ лъапIэ къуажэпщым къыщыхуэкIуэм деж абы хъыбар кърагъащIэрт. Къуажэпщым езым и дэрэжэгъухэм ящыщу лIы зытIу хьэщIэхэм япригъажьэрт. Ахэр къуажэ къыдыхьэпIэм деж хьэщIэхэм щаIущIэрти къуажэпщым деж къашэрт. Аращ шупежьэкIэ зэджэу щытар.
ХъыбарегъащIэ – хьэщIэ егъэблэгъэкIэщ. Пщыр хьэщIэу езым хуэдэпщым деж щыкIуэкIэ зы щIалэ япэ иригъэщырти, зыхуэкIуэ пщым деж хъыбарегъащIэ игъакIуэрт. А зыхуэкIуэ пщыми шу зытIу шупежьэкIэ еджэу къапригъажьэрти, хьэщIэхэр ирагъэблагъэрт.
Унагъуэ тегуашэ – хьэщIэ егъэблэгъэкIэм щыщ хабзэщ. Къуажэдэс гуэрым хьэщIэ куэд къыхуэкIуарэ щигъэхьэщIэнрэ здигъэгъуэлъынрэ къемэщIэкIмэ, нэхъ хьэщIэ лъапIэхэр езым и деж къигъанэрт, адрейхэр и гъунэгъухэм деж ишэрти щигъэхьэщIэрт. Апхуэдэуи зыгуэрым хьэщIэ куэдыIуэ къыхуэкIуамэ, и гъунэгъухэр кIуэрти хьэщIэхэр зэбграшырт.

 

Думэн Хьэсэн зэритхыжамкIэ.
Поделиться:

Читать также: