Шэгудж Маринэ и макъ гуакIуэр

 Урысейм щIыхь зиIэ, Адыгейм и цIыхубэ артисткэ, опернэ уэрэджыIакIуэ гъуэзэджэ Шэгудж Маринэ и макъ гуакIуэмкIэ дуней псор къыдихьэхащ.
Римский-Корсаков и цIэр зэрихьэу Санкт-Петербург дэт къэрал консерваторэр I990 гъэм къиухащ Шэгуджым. Пщащэм и зэфIэкIым гу къылъатэри, ар Мариинскэ театрым ирагъэблэгъауэ щытащ.
Маринэ консерваторэм щыщIэсам егъэджакIуэ Iэзэ, профессор Новиченкэ Татьянэ и гупым зэрыхэхуам и фIыгъэкIэ макъамэм и дунейм и щэху куэд къищIащ, и творческэ гъуэгуанэми а лъэхъэнэращ щIэдзапIэ хуэхъуар а дерсхэращ.
 Абы лъандэрэ илъэс щэщIым нэблагъэ дэкIащ, псы куэди ежэхащ, Маринэ и гъащIэми зэхъуэкIыныгъэ мымащIэхэр игъуэтащ. Глинкэ М., Мусогорский М. сымэ я цIэкIэ ирагъэкIуэкI урысейпсо зэпеуэхэм (I989 гъэ), Америкэм и Штат Зэгуэтхэм I992 гъэм Понсель и цIэкIэ щекIуэкIа дунейпсо зэпеуэм япэ увыпIэр къыщыхуагъэфэщащ.
 Макъ телъыджэ зиIэ бзылъхугъэм оперэр фIыуэ зылъагъухэр къэрал куэдым къыщыдихьэхащ. Шэгуджым Iэгуауэ инхэр щыхуаIэтащ Америкэ Ипщэм, Латин Америкэм, Европэм, Азием. Ар Доминго Пласидо и гъусэу хэтащ Букингем уардэунэм щата «Отелло» оперэм, Гергиев Валерий игъэувауэ. Маринэ гуимыхужу итащ музыкэ утыку инхэу Альберт-холлым (Лондон), Карнеги-холлым, Метрополитен-оперэм (Нью-Йорк), Париж, Амстердам, Венэ я концерт залхэм.
 Музыкант, дирижёр телъыджэхэу Гергиев Валерий, Ашкенази Владимир, Тилсон Томас Майкл, Хворостовский Дмитрий, Доминго Пласидо, Бородина Ольгэ, Нетребкэ Аннэ, Пецков Дагмар сымэ ядэлэжьащ Маринэ.
 Нетребкэ Аннэрэ абырэ зэрыцIыкIурэ зэроцIыху, тIури къыщыхъуар Краснодарщ. ИужькIэ ахэр зы еджапIэ щIэсащ. Уеблэмэ, Маринэ езыр езыгъэджа Новиченкэ Тамарэ деж Нетребкэ Аннэ игъэкIуауэ щытащ.
 Илъэс 25-м щIигъукIэ Шэгуджым Мариинскэ театрыр игъэбжьыфIащ. Абы Римский-Корсаковым, Чайковскэм, Мусоргскэм я оперэхэм ролхэр гуимыхужу щигъэзэщIащ. Талант инкIэ Тхьэр зэта бзылъхугъэм оперэ гъуазджэм и тхыдэм хуэфащэ увыпIэ щиубыдащ.
 И творческэ гъуэгуанэм щытепсэлъыхькIэ Маринэ жеIэ музыкэм и къалэн нэхъыщхьэр — цIыхум и псэкупсэм лъэIэсыныр арауэ къызэрилъытэр. «Сэ цIыху нэхъыбэм закъезгъэцIыхуну зэи сыхущIэкъуакъым. Оперэм и гугъуагъым, абы и щэхухэмрэ щIагъыбзэхэмрэ сатхьэкъури, IэщIыб схуэщIыжакъым. Ар къызыгурыIуэхэм я пащхьэ уиту умыгъэзащIэмэ — къохъулIэнукъым, ублэкIрэ пэт ущIыхьэу уедаIуэкIэ оперэр пхузэхэщIэнукъым, абы цIыхум зыхуигъэхьэзырын хуейщ. Мис а щхьэусыгъуэхэри хэтщ сэ оперэр фIыуэ щIэслъагъум. Апхуэдэу щыхъукIи, музыкэм и лIэужьыгъуэ псори сфIэфIщ, къызыхуэтыншэу ягъэзащIэмэ».
     Иджыпсту Маринэ егъэджакIуэ IэнатIэми къалэн ин щегъэзащIэ.
      — СфIэфI дыдэу студентхэм сахэтщ. Утыку итынымрэ егъэджэныгъэ Iуэхумрэ зэхэзыгъэзэрыхь щыIэщ, а тIур зыкIи зэбгъэдэмыхьэ, зэпэщхьэхуэ пэтми. ЕгъэджакIуэфIым ныбжьыщIэм музыкэ дунейр иригъэцIыхун, абы нэхъыщхьэу хэлъыр бгъэдилъхьэфын хуейщ. ЦIыхум и зэфIэкIыр зы махуэм нэхърэ адрейм нэхъ ину къызэкъуебгъэхыфын папщIэ, пщIэуэ хъуар зыщыбгъэгъупщэу, уи пащхьэ итым зыхуэбгъадэу убгъэдэувапхъэщ.
 Маринэ езым къиуха консерваторэм япэщIыкIэ щригъэджащ, иужькIэ, Прагэ Iэпхъуэри, абы Дунейпсо оперэ академие къыщызэIуихащ. Ар къэзыуха ныбжьыщIэ куэд дунейм щыцIэрыIуэщ.
Ди лъэпкъэгъу бзылъхугъэм оперэ гъуазджэр иригъэфIакIуэу, и зэфIэкI дахэмкIэ къыхэщу иджыри илъэс куэдкIэ узыншэу лэжьэну ди гуапэщ.

Щомахуэ Залинэ.
Поделиться: