Лъэпкъым зыгуэркIэ щхьэпэну хущIэкъу, абы и пщэдейм гууз-лыуз хузиIэхэм ящыщщ Къэбэрдей-Балъкъэрым и Коллекционерхэм я зэгухьэныгъэм хэт Тхьэкъуахъуэ Iэуес.
Абы адыгэ дамыгъэхэр зытет пасэрей хьэпшыпхэр зэхуихьэсын щIидзати, дихьэхри, езыми лъэпкъ бгъэхэIухэр иригъэщIхъуащ. Абы ищIауэ щыIэщ Адыгэхэм я щыгъуэщIэжым, Адыгэ тхыбзэм, Адыгэ ныпым, Адыгэхэм (шэрджэсхэм) я махуэхэм, ди лъэпкъым игъэлъапIэ нэгъуэщI Iуэхухэми я дамыгъэхэр зытет бгъэхэIу екIу куэд.
Езы Iэуес зэрыжиIэмкIэ, ар дамыгъэхэм япэу щыдихьэхар адыгэбзэкIи урысыбзэкIи тетхауэ «Къэбэрдейр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 400 ирокъу» стIолыщхьэ медалыр щилъэгъуарщ. Абы хуабжьу гъэщIэгъуэн щыхъуат совет зэманым и лъэхъэнэм адыгэбзэм апхуэдэ пщIэшхуэ зэригъуэтар. Арати, щIалэм адыгэбзэ зытет пасэрей дамыгъэхэр къилъыхъуэн щIидзащ. ГъэщIэгъуэнракъэ, абы лъандэрэ зыбжанэ фIэкIа игъуэтакъым, абыхэм ящыщщ Япэ дунейпсо щIалэгъуалэ фестивалым и дамыгъэр. Абыхэм Тхьэкъуахъуэм игу къагъэкIащ адыгэхэм я махуэ лъапIэхэм, дауэдапщэ щхьэхуэхэм я щIыхь дамыгъэхэр иригъэщIыну. Iэуес быдэу и фIэщ мэхъу, зэман дэкIмэ, езым хуэдэу абыхэм щыгуфIыкIын, зыфIэгъэщIэгъуэнын зэрыщыIэнур.
Къэбэрдей уэрамыр илъэси 170-рэ щрикъум хуэгъэпса дамыгъэращ япэу иригъэщIар, «Победа» кинотеатрым и сурэтырщ тригъэувари. Кинотеатрыр мылэжьэжми, зи щIалэгъуэми нэхъыжьхэми фIыуэ яцIыху щIыпIэщ ар. Абы къыкIэлъыкIуащ Ады¬гэхэм я щыгъуэ-щIэж махуэм и дамыгъэр, итIа¬нэ лъэпкъым адрей ди махуэ лъапIэхэр…
Япэ адыгэ бгъэхэIур 2017 гъэм иригъэщIри, абы и ужькIэ къэувыIэжыфакъым ар. Тхьэкъуахъуэм жеIэ а Iуэхум къызэрымыкIуэу зэрызыIэпишар. ГъэщIэгъуэнракъэ, бгъэхэIу лIэужьы¬гъуэ гуэрхэр езы Iэуес ищIу зригъэсауэ, абыи хуэIэрыхуэщ.
Шэч хэмылъу, щIалэм и хъуэпсапIэщ и IэрыкIхэр нэхъыбэм яIэрыхьэну, езым абыхэм хилъагъуэ мыхьэнэр адыгэ щIалэгъуалэми къагуригъэIуэну, и IэфIыр захригъэщIэну. Абы папщIэ, Интернетым напэкIуэцI щхьэхуэ (numizmat07) щищIауэ, абдеж и лэжьыгъэхэр щегъэлъагъуэ, щещэ.
Тхьэкъуахъуэр КъБР-м и Коллекционерхэм я зэгухьэныгъэм зэрыхыхьэрэ илъэс зыбжанэ фIэкIа мыхъуа¬ми, пасэрей хьэпшыпу гъэтIылъыгъэ зыкъом иIэщ. Нэхъыбэу абы зэхуихьэсыр Къэбэрдей-Балъкъэрым теухуа фэеплъхэрщ. Совет зэманым къыдэкIа бгъэхэIухэм ящыщу 600-м нэс иIэщ. Коллекционерхэм бгъэхэIур къызыхэщIыкIа гъущIыкIэкIэ, я плъыфэкIэ зэщхьэщагъэкIри, зэтемыхуэу зэхуахьэс. Къищынэ¬мыщIауэ, Тхьэкъуахъуэм къызэрымыкIуэу фIэфIщ стIолыщхьэ медалхэри, ап¬хуэдэу 30-м щIигъу иIэщ. Пощт карточкэхэр, маркэхэр зэхуехьэс, абы теу¬хуауэ тхылъ цIыкIуи къыдигъэкIыжащ. Письмоулъэхэм маркэ тетуи темытуи зэригъэпэщри, абыхэм теухуауи тхылъ мыин дыди дунейм къытригъэхьащ.
Дауи, имыIэ гуэр коллекционерым и гъэтIылъыгъэхэм къащыхэхъуэм и деж ар ехъулIэныгъэшхуэщ. Iэуес зэрыжиIэмкIэ, абы уасэншэу къелъытэ адыгэбзэкIэ тха тету япэу къыIэрыхьа дамыгъэр. Абы къызэригъэ-лъагъуэмкIэ, псом нэхърэ нэхъ фIэфIри Къэбэрдей-Балъкъэрым, адыгэ лъэпкъым ехьэлIа хьэпшыпхэрщ.
Iэуес и IэдакъэщIэкIхэм къахигъахъуэ зэпытщ. Абы ищIа бгъэхэIу дамыгъэщIэхэр адыгэшым и фондым, Кфар-Камэ дэт адыгэ музейм, США-м щыIэ Адыгэ ФIыщIэ Хасэм, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм, Нартхэм я махуэм, Анэдэлъхубзэм и махуэм, нэгъуэщI куэдми яхуэгъэпсащ.
«Лэжьэну хуейм илэжьын егъуэт» жыхуаIэр пэжщ. Iуэхум я нэхъ цIыкIуми и джэр¬пэджэжыр къызэрыIунур зыщIэр зэманырщ. Тхьэкъуахъуэ Iэуес и лэжьыгъэм дяпэкIи хигъэхъуэну, щIэблэм абы хуищI пщIэмрэ гулъытэмрэ бэгъуэну ди гуапэщ.
