Лъэпкъ псор зэрыгушхуэ

Адыгэ къафэм и щIыхьыр яIэту сыт щыгъуи утыку итщ «Кабардинка» къэфакIуэ гупым хэт щIалэгъуалэр. Абыхэм ящыщщ зэщхьэгъусэхэу КъБР-м щIыхь зиIэ и артист Куэтэншы Русланрэ Каринэрэ (Щоджэнхэ япхъущ). Лъэпкъ къафэм иIэ мыхьэнэм, ар абыхэм гъащIэ зэрахуэхъуам, нэгъуэщI Iуэхугъуэхэми теухуауэ абыхэм жаIэр гъэщIэгъуэнщ.

 -  Къафэр си гъащIэм щыщ Iыхьэ нэхъыщхьэ хъуным егугъуар  си анэшхуэ Тамарэщ, - къыщIедзэ Руслан. - Ар пшынэ еуэрт, абы и макъамэм сэ зыдэсщIыу сыкъыдэфэрт. Нэхъ сыкъыдэкIуэтея иужькIэ, къафэм къызэрымыкIуэу сызэрыдихьэхыр си адэ-анэм щалъагъум, «Кавказ пшэплъхэр» сабий ансамблым сыхагъэхьащ. 1997 гъэм къыщыщIэдзауэ, илъэсищкIэ а гупым сыхэтащ. 2000 гъэм «Кабардинка»-м зэхьэзэхуэкIэ къэфакIуэщIэхэр къыхишырти, сэри си зэфIэкIым абы сыщеплъыжыну сыкIуат. Пэжыр жысIэнщи, си ныбжьым елъытауэ фIыуэ нэхъ сыцIыкIут а зэманым. Апхуэдэу щыхъум ансамблым и художественнэ унафэщIыр къызэупщIащ: «Уи адэ-анэр лъагэ?», - жиIэри. «НтIэ», - щыжысIэм, гупым и къэфакIуэхэм ящыщ зы сыхъуащ.

 - А дакъикъэхэм зыхэпщIэрэт дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа ансамбль лъэщ узэрыхэхуар?

  - Шэч хэмылъу. Япэ махуэм щегъэжьауэ ноби сакъыу сыбгъэдохьэ си лэжьыгъэм. КъызгуроIуэ адыгэ лъэпкъ псом дежкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэхум сызэрыхэтыр. Лъэпкъ щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэщ дгъэлъагъуэр - а къалэныр жэуап зыпылъщ.

 - Каринэ, ди гуапэт уэри нэхъ гъунэгъуу зыкъэдыбгъэцIыхуамэ.

 - Сэ Мысостей (Аруан) къуажэ сыкъыщалъхуащ. Курыт еджапIэм етхуанэ классым сыщIэсу ГъуазджэхэмкIэ сабий школым си зэчийм щыхэзгъэхъуэну сыщIэтIысхьауэ щытащ. Абы къафэм и щэхухэм дыщыхигъэгъуэзат «Кабардинка» къэфакIуэ гупым хэта ДзыхьмыщI Зарэ. 2007 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и «Къафэ» ансамблым сыхыхьащ. Абы сыщыхуэзащ Руслан. Къафэр псэуэ схэтщи, дыщымылажьэ зыгъэпсэхугъуэ махуэхэр, уеблэмэ къызохьэлъэкI.

 - Руслан, зэрысщIэмкIэ КъБКъУ-м и биологие факультетым географиемкIэ и къудамэр къэбухащ. Уи IэщIагъэм урилэжьэн мурад уиIэ?

 - Географием школым сызэрыщIэсрэ сыдихьэхт, ауэ ар IэщIагъэ схуэхъуным зэи сегупсысатэкъым. Си ныбжьэгъухэм сыщытрагъэгушхуэм, ар къэзухащ. КъэкIуэну зэманым, хэт ищIэрэ, зэзгъэгъуэта IэщIагъэм срилэжьэнкIи хъунщ, иджыпсту зыри схужыIэнукъым абы теухуауэ: си гупсысэ псори зэтар къафэрщ.

  - Зы IэнатIэ фызэрыIутым гугъуехь гуэрхэр къыхэкIрэ хьэмэрэ зы Iуэху зэрызэдэфщIэм лэжьыгъэм нэхъ фытригъэгушхуэрэ?

  - Апхуэдэу нэхъ тыншыххэщ. Зыщ ди лэжьыгъэри, ди гупсысэр зэтохуэ.

  - КъафэмкIэ сыт хуэдэ ехъулIэныгъэхэр фиIа?

 Руслан: Лъэпкъхэм я зэныбжьэгъугъэр зыгъэбыдэ фестивалхэр Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм илъэс къэс щрагъэкIуэкI. Абыхэм ящыщ зы нэхъ лейуэ сигу къокIыж щIэх-щIэхыурэ. Ар «Кавказым и дуней» зэхыхьэрт, щекIуэкIар Осетие Ищхъэрэ-Алание республикэрщ. «Кабардинка»-м «Уэркъ къафэр» дгъэлъэгъуащ. Пшыхь нэужьым фестивалым хэтахэр псори Iэнэм драгъэблэгъат. Псом я ужьу «Кабардинка»-р пэшым дыщыщIыхьам, къызэхуэсауэ хъуар зэуэ зэщIэтаджэри, Iэгу тхуеуащ. Абы къигъэлъагъуэрт ди лъэпкъ къафэр дахэу, екIуу утыку къызэритхьар.  Абы дрипагэт.

 Каринэ: Апхуэдэ зы гуфIэгъуэ махуэт Русланрэ сэрэ ислъэмей дыкъызэдэфэу «Урысей студент гъатхэ» зэхьэзэхуэм япэ увыпIэ къыщытхьауэ зэрыщытари.

  -  Къэфэным нэмыщI, нэгъуэщI сытхэм фыдихьэхрэ: кино, театр, спорт?

 - Руслан: «Кабардинка» ансамблым хэт къэфакIуэ зыбжанэ ди Музыкэ театрым долажьэ, балетым хэтщ. Абыхэм я зэфIэкIым  тфIэгъэщIэгъуэну дыкIэлъоплъ. ДыкIуэ хабзэщ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал театрым и спектаклыщIэхэм. Театр лэжьакIуэхэр езыхэри ди пшыхьхэм къыдогъэблагъэ, зыр зыхунэсам  адрейм зыщегъэгъуазэ. Щэнхабзэм нэгъуэщIу ухэтыфынукъым.

 «Адыгэ къафэр нэсу зэвгъэхъулIа хьэмэ иджыри зэлэжьын хуей щыIэ?», - жысIэу Русланрэ Каринэрэ сащеупщIкIэ, тIуми зы жьэу жаIэ: «Хьэуэ. Ар и кIэм нэсу зэи пхузэгъэщIэнукъым. Абы уигурэ уи псэрэ хэлъу зэ убгъэдыхьамэ, сыт щыгъуи узэлэжьын бгъуэтынущ. «Къафэм и щэху псори къэсхутащ», - жызыIэр а дакъикъэм щыуащ».

Епсэлъар

БАГЪЭТЫР Луизэщ.