ЦIыхубзыр ди нобэм

Бзылъхугъэхэр дунейм и телъыджэ еянэу къэзылъытэхэр щыIэщ. Унагъуэ жьэгур хъумэным, гурыщIэ къабзэхэм, щабагъэм къыхуигъэщIауэ щытми, дуней псом тет цIыхубзхэр зэщхькъым, умыгъэщIэгъуэнкIэ плъэмыкIыуи къаруушхуэ зыбгъэдэлъхэр абыхэм яхэтщ.

Псалъэм папщIэ, апхуэдэщ украин цIыхубз Гиря Нинэ. Ар дуней псом щынэхъ къарууфIэ дыдэу ябж. Абы машинэ къеIэтыф, абрэмывэшхуэхэмкIэ мэджэгу. Къэбэгъэлъагъуэмэ, абы дунейпсо реккорду тху игъэуващ. «Къарухэм я дунейпсо фестивалым» хэту, Нинэ зы дакъикъэм и кIуэцIкIэ зимыгъэпсэхуу икIи къэмыувыIэу килограмми I20-рэ хъу мывэ хъуреишхуэр метр I,25-рэ зи лъагагъ лъэпощхьэпохэм тхуэнейрэ щхьэщихащ. Дауэ къыфщыхъурэ апхуэдэ ехъулIэныгъэ цIыхубзым зыIэригъэхьэфыныр?! 
Апхуэдэуи Гинессым и рекордхэр зэрыт тхылъым ихуащ Черепахэ Любовь. Абы зы сыхьэтым килограммипщI хъу гырэр I434-рэ къиIэтащ.
Елабугинэ Анни дунейпсо реккорд игъэуващ хьэлъэ къэIэтынымкIэ. 
Ауэ мащIэщ щIым нэс щхьэц кIыхь Iув зэриIэмкIэ зыщытхъужыфыну щыIэхэр. АрщхьэкIэ щIым нэсу зыгъэкIхэми гъунэр иралъакъым – Китайм щыщ зы цIыхубзым, Кьюпинг Ксие, метри 5,627-рэ зи кIыхьагъ щхьэц телъщ. I960 гъэм къалъхуа бзылъхугъэм ар илъэс I3 зэрыхъурэ егъэкI.
Нэхъ хьэлэмэтхэм ящыщщ циркым и артисткэ Сероштан Оксанэ и зэфIэкIхэри. Ар Гиннесым и рекорхэр зэрыт тхылъым ихуащ лъэдакъэ лъагэ щыгъыу (сантиметр I2 хъууэ), метр I5 зи кIыхьагъ кIапсэм зэрырикIуэфамкIэ.
Псоми ящIэж фигуристкэ Роднинэ Иринэ ехъулIэныгъэ иIахэри. Дыщэ медаль нэхъыбэ дыдэ аращ къэзыхьар: абы Олипм дыщэ медалищ (I972 гъэм - Японием, I976 гъэм Австрием, I980 гъэм - США) къихьэхуат.
СурэтыщI Лошак Валерие упщIэ вакъэ нэхъ ин дыдэр - 379-нэ размеру - ищIащ. Зи лъагагъыр метри 3 хъу, зи лъэгур - метри 2,53-рэ вакъэм илъэскIэ елэжьащ. 
Зэрынэрылъагъущи, цIыхубзхэм зэчий къызэрымыкIуэ куэд яхэлъщ. Къаруушхуэ зыбгъэдэлъ псоми я гугъу тхуэщIынкъым, ауэ ди адыгэ хъыджэбз Мэз Карини зи цIэ къитIуа, лIыгъэ зыхэлъ бзылъхугъэхэм ящыщщ.
Альпинисткэ цIэрыIуэм Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и къэрал ныпымрэ адыгэ ныпымрэ щиIэтыфащ Африкэм и бгы нэхъ лъагэ дыдэм - Килиманджарэ и щыгум. Каринэ континент зэмылIэужьыгъуэхэм щыIэ бгы нэхъ лъагэ дыдэу 7-м ящыщу щым дэкIащ. Къапщтэмэ, ди цIыхубзхэм ящыщу япэу 20II гъэм и накъыгъэ мазэм дуней псом щынэхъ лъагэ дыдэ Эверест (метр 8848-рэ) зэрыдэкIам папщIэ, абы КъБР-м и Iэтащхьэу щыта Къанокъуэ Арсен и унафэкIэ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм физкультурэмрэ спортымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» цIэ лъапIэр къыхуагъэфэщауэ щытащ.
Мэз Каринэ альпинизмэм илъэси I0-м щIигъуауэ хэтщ. А зэманым къриубыдэу Iуащхьэмахуэ и щыгум I00-м щIигъурэ дэкIащ. Апхуэдэу абы къигъэIурыщIащ Тянь-Шань и лъагапIэ нэхъыщхьэхэм ящыщ зыр - Хан-Тенгри къырыр (метр 70I0-рэ).
 

БАГЪЭТЫР Луизэ.
Поделиться: