Зи щIалэгъуэ, зи дахэгъуэ

Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым щIэныгъэ къэхутэныгъэхэмрэ инновацэ лэжьыгъэхэмкIэ саугъэтхэм и къудамэм мы зэманым и зэдзэкIакIуэ Ащхъуэт Алинэ а IэщIагъэм хуэкIуэн и пэ, лэжьыгъэ купщIафIэ зэфIигъэкIынуи хунэсащ. Ар УФ-м и Къэрал Думэм епхауэ лажьэ ЩIалэгъуалэ парламентым лъэпкъ IуэхухэмкIэ и комитетым и унафэщIым и къуэдзэу щытащ, политикэм дихьэха, нобэрей гъащIэм жыджэру хэт щIалэгъуалэм ящыщщ.

         Тэрч къалэм къыщалъхуа хъыджэбзым и адэ-анэр Германием лэжьыгъэ IуэхукIэ  щыкIуам, и ныбжьыр илъэсиплIым иту арат икIи и сабиигъуэм щыщ IыхьэфI (илъэсихым нэблагъэкIэ) хамэ къэралым щрихьэкIащ. Абы емылъытауэ, Алинэ зи Хэкум гууз-лыуз хузиIэхэм, ар зэрефIэкIуэным, абы щыпсэухэм я гъащIэр зэIузэпэщ щIыным зэпымыууэ егупсыс, жэрдэмхэр къыхэзылъхьэ политик ныбжьыщIэхэм ящыщ зы хъуащ.

         Ащхъуэтыр Налшык къалэм дэт лицей №2-р ехъулIэныгъэ иIэу къиухащ. ЩIэныгъэ нэхъыщхьэ щызригъэгъуэтынур къыхихын хуей щыхъум, ар щIэтIысхьащ КъБКъУ-м и филологие факультетым нэмыцэбзэмкIэ и къудамэм. «Сэ бзэхэм, лъэпкъхэм я щэнхабзэм, философием сыдихьэхыу щытащ. ЕджапIэ нэхъыщхьэм и ещанэ, еплIанэ курсхэм сыщIэсу, си цIыхугъэ гуэрхэм я деж къыщысщIащ КъБР-м и Парламентым епхауэ ЩIалэгъуалэ палатэ зэрылажьэр. Шэч хэмылъу, сфIэгъэщIэгъуэн хъуат сэри щIалэгъуалэ политикэм щысхузэфIэкIынур зыхуэдэр. Апхуэдэу 2016 гъэм КъБР-м и Парламентым и ЩIалэгъуалэ палатэм и лIыкIуэу сыхагъэхьат УФ-м и Къэрал Думэм епхауэ лажьэ ЩIалэгъуалэ парламентым», - жеIэ Ащхъуэтым.

         Алинэ къыджиIащ ЩIалэгъуалэ палатэм Хабзэр убзыхунымрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комиссэм хэтхэм Къэбэрдей-Балъкъэрым проект куэд зэрыщагъэзащIэр. Ахэр зэлэжьа хабзэгъэув жэрдэмхэм яхэтщ дохутырхэм къафIэмыIуэхуу я зэранкIэ къэхъу Iуэхухэр къызэрыпщытапхъэр, етIуанэр теухуат Уголовнэ кодексым хэлъхьапхъэ зэхъуэкIыныгъэхэм. Ахэм язщ социальнэ сетьхэр къагъэсэбэпу балигъ мыхъуахэр заукIыжыну къыхуезыджэхэм уголовнэ жэуап егъэхьын зэрыхуейр.   Апхуэдэуи политик ныбжьыщIэхэр елэжьащ «Голос права» проектым, школакIуэхэмрэ студентхэмрэ я хуитыныгъэхэр зэращIэр къызэрапщытэ Iуэхум. КъызэрыщIэкIымкIэ, абы щыгъуэм зэупщIахэм я процент 56-м я хуитыныгъэр мызэ-мытIэу къызэпаудауэ жаIащ, процент 34-р щыгъуазэтэкъым я хуитыныгъэхэр зыхуэдэм.

         Ащхъуэт Алинэ хэтат УФ-м и Къэрал Думэм япэу къызэригъэпэща урысейпсо щIалэгъуалэ зэхыхьэшхуэми. Ар къызэрызэрагъэпэщамрэ зэрекIуэкIамрэ хъыджэбзым гукъинэж щыхъуащ: «КъБР-м и Парламентым и ЩIалэгъуалэ палатэм Хабзэр убзыхунымрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комиссэм и унафэщI Созаев Кязим и гъусэу зэхыхьэм сыкIуат. НэхъапэкIэ ди гугъащ щIыналъэ къэс я хабзэ жэрдэмхэр къыхалъхьэн хуейуэ. АрщхьэкIэ щIалэгъуалэ 400 зэхуашэсати, гуп 20-у дагуэшащ икIи зэгъусэу зы жэрдэм зэхэтлъхьащ, - жеIэ Ащхъуэтым. - ИкъукIэ сфIэгъэщIэгъуэну сыкIэлъыплъащ Урысейм и щIыпIэ зэхуэмыдэхэм къикIа политик ныбжьыщIэхэм я Iуэху еплъыкIэр удихьэхыу къызэраIуатэм. Зэхыхьэм и мыхьэнэр нэхъ ин ищIырт УФ-м и Къэрал Думэм и депутатхэм я гъусэу хабзэ жэрдэмхэм дыхэплъэу, абыхэм чэнджэщхэр къыдату, ди лэжьыгъэр яунэтIу зэрыщытам. НэгъуэщIу жыпIэмэ, щIалэгъуалэ зэхыхьэхэм уи къэухьым зрагъэужь, нэгъуэщIхэм я зэфIэкIым ущагъэгъуазэ, плъэкIынури къуегъэлъагъу».

         УФ-м и Къэрал Думэм Узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэщI Морозов Дмитрийрэ Сеченов И.А. и цIэр зезыхьэ, Москва и Япэ къэрал медицинэ университетым и ректор Глыбочко Петррэ я унафэщIу Ащхъуэт Алинэ зыхэта гупыр елэжьат «Тутын ефэным, абы и Iугъуэм къашэ зэраныгъэм цIыхухэр щыхъумэным теухуауэ» Федеральнэ законым и 15-нэ Iыхьэм хэлъхьапхъэ зэхъуэкIыныгъэхэм. Проектым къызэрыщагъэлъэгъуамкIэ, цIыхум и узыншагъэмкIэ зэранщ  электроннэ тутынхэри. ИтIани, апхуэдэу ящэм и бжыгъэм кIуэ пэтми хохъуэ. НыбжьыщIэхэм а Iуэхум теухуауэ къыхалъхьа жэрдэмым къыщаIэт тутын зыщэхэм щхьэкIэ акциз хэхахэр зэрыгъэувыпхъэр, электроннэ тутынхэм иракIэ ткIуаткIуэхэр къэбгъэсэбэп зэрыхъунум щыхьэт техъуэ тхылъ яIэн зэрыхуейр, н.

         «Апхуэдэ лэжьыгъэхэм ухэтыныр щхьэпэщ, абыхэм уащыIуощIэ зэфIэкI зиIэхэм. Зы Iуэхум цIыху куэд зэщIигъэуIуэм, Iэмал имыIэу хъер къыпэкIуэнущ. Нэхъыщхьэр щхьэх димыIэу ди лъахэр зэрефIэкIуэным ди къару хэтлъхьэнырщ», - жеIэ Ащхъуэтым.