КъБР-м и Iэтащхьэм Налшык къалэ и лэжьакIуэ пэрытхэм ядригъэкIуэкIа зэIущIэр къыщызэIуихым, псом япэу фIыщIэ яхуищIащ зауэ Iуэху хэхам къахуигъэув къалэнхэр ягъэзащIэу дзэм къулыкъу щезыхьэкIхэмрэ абыхэм я унагъуэхэмрэ яхуэфэщэн гулъытэ зэрыхуащIым папщIэ. «ФIыщIэ яхузощI Iэщэ яIыгъыу нобэ ди мамырыгъэр зыхъумэ щIалэхэр, лIыхъужьхэр зыгъэса адэ-анэхэм. ТекIуэныгъэр дэращ къэзыхьынур», - жиIащ КIуэкIуэ Казбек. ЩIыналъэм и УнафэщIым къыхигъэщащ УФ-м и Президентым и пщэрылъхэм япкъ иткIэ, зауэ Iуэху хэхам хэтхэу дзэ къулыкъур езыхьэкIхэмрэ абыхэм я унагъуэхэмрэ зыхуэныкъуэ дэIэпыкъуныгъэхэр ятыным телэжьэну зэгухьэныгъэ республикэм къызэрыщызэрагъэпэщынур.
КIуэкIуэ Казбек жиIащ УФ-м и Президент Путин Владимир и жэрдэмкIэ къыхалъхьа лъэпкъ проектхэм я фIыгъэкIэ лэжьыгъэшхуэ зэрызэфIагъэкIыфар. Къэралым и УнафэщIым къазэрыхуигъэувам тету проект зыбжанэ щIэгъэхуэбжьауэ ягъэзэщIэнущ. Налшык и курорт щIыпIэхэм Iэмал хъарзынэхэр къызэрыдатыр къыхигъэщри, КIуэкIуэ Казбек къигъэлъэгъуащ къалэм и зыужьыныгъэм и унэтIыныгъэ нэхъыщхьэхэм ящыщ зыуэ туризмэр зэрыщытыр. Апхуэдэу республикэм и Iэтащхьэм жиIащ Налшык егъэджэныгъэм, щэнхабзэм я щIыналъэ центруи къызэралъытэр. Къалащхьэм адэкIи зиужьынымкIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ псэуныгъэм пыщIа тыншыгъуэ зэмылIэужьыгъуэхэр егъэфIэкIуэным.
2019 - 2022 гъэхэм къалэм игъуэта социально-экономикэ зыужьыныгъэм, лъэпкъ проектхэр зэрагъэзэщIам зэпкърыхауэ тепсэлъыхьащ Налшык и щIыпIэ администрацэм и унафэщI Ахъуэхъу Таймураз. Социальнэ унэтIыныгъэмкIэ зэфIагъэкIахэр мащIэкъым: зи школ кIуэгъуэ мыхъуа цIыкIухэм папщIэ IуэхущIапIэ 17, курыт школ, Искож хьэблэм Щэнхабзэ зыужьыныгъэмкIэ центр, спортым зыщыхуагъэсэну щIыпIэу 18 яухуащ. Сыт и лъэныкъуэкIи зыхуей хуэзэу зэрагъэпэщыжащ поликлиникэу 5-рэ абыхэм я къудамэхэмрэ, НыбжьыщIэхэм я театрыр, гимназие №1-р, мыгувэу апхуэдэ лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкIынущ курыт школ №8-м. Республикэ Онкодиспансерым, лъэрыжэкIэ къыщажыхьыну уардэунэм я ухуэныгъэхэм, гъуазджэмкIэ еджапIэр, поликлиникэхэр зэгъэпэщыжыным, жыпхъэщIэм тет библиотекэхэр къызэгъэпэщыным ехьэлIауэ ирахьэжьа Iуэхухэм къыпащэнущ. Кэнжэ, Белая Речкэ жылагъуэхэм амбулаторэщIэхэр щаухуэнущ, къалэм дэт курыт школищым корпусыщIэхэр къыпащIыхьынущ. Мы илъэсым и кIэм нагъэсыну я мурадщ къалэм и «КъухьэпIэ» хьэблэм тIысыпIэ 1500-рэ иIэу къыщрагъэжьа еджапIэмрэ иджырей пятиборьемкIэ центрымрэ я ухуэныгъэхэр.
Кхъахэ хъуа унэхэр нэхъ мащIэ щIынымкIэ федеральнэ программэмрэ цIыхухэм я псэукIэр егъэфIэкIуэнымкIэ республикэ программэмрэ япкъ иткIэ, Налшык дэт общежит 14-м щIэс цIыхухэр 2024 гъэ пщIондэ псэупIэкIэ къызэрагъэпэщыну я мурадщ.
Хьэрычэт щIэныр зэрыдаIыгъым, административнэ и лъэныкъуэкIэ къэзылъахъэ Iуэхугъуэхэр зэрыIуахам и фIыгъэкIэ къалэм а IэнатIэми хъарзынэу зыщиужьащ. Мы зэманым Налшык щыIэщ хьэрычэтыщIэ Iуэху цIыкIумрэ курытымкIэ субъект мин 27-рэ, зи щхьэ Iуэху дэзыгъэкIыжхэу цIыху мин 17-м нэблагъэ щопсэу. Муниципальнэ бюджетым и хэхъуэр нэхъыбэ хъуащ, абы Iэмал къарет социальнэ мыхьэнэ зиIэ Iуэху нэхъыбэ зэфIахыну.
Къалэдэсхэм я тыншыгъуэр зэрырагъэфIэкIуэным пыщIа лэжьыгъэхэм къыпащэ. Илъэсищым къриубыдэу цIыхухэр куэду щызэхуэс щIыпIэу 18-рэ хьэблэ щхьэхуэхэм хиубыдэ пщIантIэу 233-рэ зэIузэпэщ ящIащ, абыхэм хохьэ къалэ жыг хадэ цIыкIухэр, псы Iуфэхэр. Я нэIэ трагъэтщ инфраструктурэ зыужьыныгъэхэми: псы зрикIуэ бжьамийуэ километри 100 яукъуэдиящ. Гъуэгухэр къэгъэнэхуным, уэрамхэм щхъуантIагъэхэр щыхэсэным, ЖКХ-м и IэнатIэр егъэфIэкIуэным хуэунэтIа лэжьыгъэхэм щIадзащ. Техникэ мардэхэм къезэгъыу зэрагъэпэщыжащ къалэм и гъуэгуу километр 72-рэ. Апхуэдэ Iуэху нэхъ инхэр щекIуэкIащ, Кировым, Къуэныкъуейм, Лъостэным, Головко, Тэрчокъуэм, ЩоджэнцIыкIум, Кулиевым, Лениным я цIэхэр зезыхьэ, Профсоюзнэ уэрамхэм. Абыхэм гъуэгум телъ асфальтхэр щызэрахъуэкIащ, лъэс зекIуапIэхэр щызэрагъэпэщыжащ, уэздыгъэхэр щыфIадзащ, автобус къэувыIэпIэщIэхэр щащIащ. 2023 - 2024 гъэхэм а лэжьыгъэм къыпащэнущ. Тэрчокъуэм и цIэр зезыхьэ уэрамым Мэжджытжыгым и жыг хадэ цIыкIу къыщызэрагъэпэщынущ, пщIантIэу 100-м нэблагъэ зыхуей хуагъэзэжынущ. АдэкIи Iуэхухэм къыпащэу куэду зэхэт унэхэм зэгъэпэщыжыныгъэхэр щрагъэкIуэкIынущ, спорткомплексхэр яухуэнущ. Техникэ мардэхэм къезэгъыу зыхуей хуагъэзэнущ Щоджэным, Къалмыкъым, Руставели, Мэзлом, Нэхущым я цIэхэр зезыхьэ, Осетинскэ, Къэбэрдей, Пятигорскэ уэрамхэр, ЕтIуанэ Тамань дивизэм и цIэр зезыхьэр. Къалэ гъуэгухэм трагъэувэну автобусыщIэу 65-рэ къащэхуну я мурадщ.
ЗэIущIэм мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэхугъуэ куэдым щытепсэлъыхьащ. Апхуэдэу узыншагъэр хъумэнымкIэ, егъэджэныгъэмкIэ IэнатIэхэм, щIалэгъуалэ политикэм зегъэужьыным, адэ-анэхэм я нэIэ щIэмытыжу къэна сабийхэр дэIэгъынымкIэ лэжьыпхъэхэм, къалэ транспортыр зэрызекIуэр егъэфIэкIуэным теухуауэ я еплъыкIэхэр къагъэлъэ-гъуащ.
КIуэкIуэ Казбек къалэдэсхэм я упщIэхэм жэуап щритым къыхигъэщащ зэман гъунэгъум къриубыдэу егъэджакIуэхэр дэIыгъынымкIэ Iуэхугъуэ пыухыкIахэр къызэрыхилъхьэнур. СПИД-мрэ узыфэ зэрыцIалэхэмрэ пэщIэтынымкIэ республикэ центрым ягъэIэпхъуэ лабораторэ къызэрыхуащэхуну Iэмалхэми хэплъэнущ. Пандемием и лъэхъэнэм зи къалэнхэр щIыхь пылъу зыгъэзэщIа медицинэ лэжьакIуэхэм фэеплъ хуагъэувынущ.
