ДзыхьмыщIхэ Къэралбийрэ Зарэрэ ящыщщ зи зэфIэкIрэ зи гуащIэ мымащIэрэ «Кабардинка» къэфакIуэ гупым езыхьэлIахэм. Абыхэм мызэ-мытIэу къыхуагъэфэщащ СССР-м, УФ-м щэнхабзэмкIэ я министерствэхэм я ЩIыхь тхылъхэр. Ансамблыр зэрыщыIэ илъэс 80-м къриубыдэу, абы хэта цIыхуитIырщ Лэжьыгъэм и Бэракъ Плъыжь орденыр зратар, а тIум (япэу зыхуагъэфэщар Шэру Сонящ) язщ Къэралбий - I976 гъэм абы апхуэдэ пщIэ къыхуащIат. Зарэрэ Къэралбийрэ хэтащ Октябрь революцэр илъэс 60 щрикъум Москва щрагъэкIуэкIа зэхыхьэхэми.
Шэч хэмылъу, абыхэм я гъащIэ псор зытраухуар «Кабардинка»-ращ, абы ди лъэпкъ хабзи, нэмыси, цIыхугъэри къыхахащ.
Ансамблым хыхьэн и пэ къихуэу, Къэралбий хэтат ЩэнхабзэмкIэ Профсоюзхэм я унэм Ульбашевэ Эммэ щигъасэу щыта гупым. Апхуэдэуи мазитIкIэ токарь-учетчикыу «ИСКОЖ» промышленнэ IуэхущIапIэм щылэжьат, Хьэтуей къуажэми (зыщыщыр арат) къэфакIуэ гуп цIыкIу щигъэсэну хунэсащ.
АтIэ ансамблым къащтэн щхьэкIэ, и къэфэкIэр игъэлъэгъуэн хуейтэкъэ?! Утыкум абы къыдэфэну къагъэув къэфакIуэшхуэ Шэру Соня. Ар къыщилъагъум, Къэралбий и лъакъуэхэр щIэкIэзызыхьу хъуащ. АрщхьэкIэ Шэрур абы къепсэлъа нэужь, тегушхуэжри екIуу къэфащ, гупми хагъэхьат.
Зарэ (КIуантIэхэ япхъущ, Тэрч къалэ щыщщ) япэ дыдэу «Кабардинка» къэфакIуэ гупыр щилъэгъуам илъэс I3 фIэкIа хъуатэкъым. Хъыджэбз цIыкIур ансамблым хэтхэм я къэфэкIэ-зыIыгъыкIэм занщIэу итхьэкъуат, ауэ и пщIыхьэпIи къыхэхуатэкъым зэгуэри езыри абыхэм къахэхутэну. Нэхъ щыцIыкIухэм ар Пионерхэм я унэм екIуалIэу щытащ, иужькIэ Культпросвет училищэм щеджащ. I962 гъэм еджэныр къиухыным илъэс ныкъуэ хуэдэ иIэжу, а зэманым республикэм щэнхабзэмкIэ и министру щыта Ефэнды Джылахъстэн къэфакIуэ ныбжьыщIэ зытIущ къыхишри, «Кабардинка»-м я гъусэу зыкъагъэлъэгъуэну Сыбыр игъэкIуауэ щытащ. Зарэ абыхэм ящыщт, иужьми гупым къыхэнэжри илъэс 22-кIэ къыщыфащ.
ЗэрыгурыIуэгъуэщи, зэщхьэгъусэхэр зэпызыщIар къафэрар. Япэ дыдэу Къэралбийрэ Зарэрэ къыщызэдэфащ «Къуажэм и къафэ»-м. А тIум «Ислъэмей»-р илъэс I7-кIэ утыку кърахьащ. Апхуэдэуи Ульбашев Мутай игъэувауэ щыта «ХьэгъуэлIыгъуэ къафэ»-м хэт щауэмрэ нысащIэмрэ я къафэр абыхэм екIуу ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ къэрал драмэ театрым щагъэлъэгъуат. А пшыхьым еплъыну кърихьэлIахэм яхэтат Мэлбахъуэ Тимборэ, ШэджыхьэщIэ Мухьэмэд, республикэм и нэгъуэщI лIыщхьэхэри.
Зарэ Африкэм тIэу щыIащ, апхуэдэуи щымыгъупщэжхэм ящыщщ Нигериемрэ Германиемрэ ансамблым хэту зэрыщыIар. «Африкэм япэу щытта концертыр гъэщIэгъуэн хъуат. Дыкъафэри дыувыжауэ дыщытт. ДыкъэуIэбжьат, псори щымти, ауэ итIанэ и кIэ дыдэхэмкIэ къыщыщIидзэу Iэгу, лъэгу теуэ макъыр къэIуащ, кIуэ пэтми нэхъ лъэщ къэхъуу. Дигухэр къызэрыгъуэтыжат. ЕтIуанэу Африкэм щытедгъэзам, КIэш Федор, Гъэсашэ Наталье, сэ Госконцертым щIыгъуу дагъэкIуауэ арат…- жеIэ Зарэ, - ДыщэкI ФатIимэ ди пшынауэу, сэ щIалэ пщыкIутIым сахэту, «Къамэзауэ къафэ» дгъэзащIэу мазитIкIэ дыкъыщыфат Германием. Хамэ къэралхэми куэд ныбжьэгъу къыщытхуэхъурт. Псалъэм папщIэ, уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ Лайферовэ Марцеллэ Къэбэрдейм къытхуеблэгъауэ щытащ, илъэс куэдкIэ дызэныбжьэгъуащ. Дигу къэкIыжын Iэджэ тлъэгъуащ ансамблым дыхэту дыкъэгъуэгурыкIуэхукIэ».
«Кабардинка»-р, Къэралбийрэ Зарэрэ хэту, Латинэ Америкэм и къэрал II-м щыIащ. КъыкIэлъыкIуэу ЕвропэмкIэ: Германие, Польшэ, Чехославакие; мыдэкIэ - Иордание, Сирие, нэгъуэщI къэралыгъуэхэми ансамблым зыкъыщигъэлъэгъуащ.
Адэ-анэр гъуазджэм и курыкупсэм хэтамэ, и фIыпIэр нэсу зыхащIэу щытамэ къащIэхъуэ щIэблэри дихьэх хабзэщ абы. Къэралбийрэ Зарэрэ я гъуэгуанэр къащIэхъуахэм ягъэгъуэщакъым.
