Къуажэ тыкуэным

(ГушыIэ рассказ)

ПщIантIэкум ит унэжьыр, нэху щымэ ирахынущ. Хьэту ар апхуэдизкIэ игу къеуэрти, си фIэщ хъуртэкъы                                                                                                                                         м езыр-езыру къелъэлъэхыжыху иримыгъэтыну.
- Мыр дыгъэкъутэ, жьы хъуащ жаIэху, ар си адэм и фэеплъщ, жиIэрти иухырт.
 ЗэкъуэшиплIым я зырызу зэгуэр ящIа унэр пэшышхуиплI хъурт, шы къыщыбгъэжэным хуэдэу я дэтхэнэри Iэхуитлъэхуиту. Ауэ псом нэхърэ нэхъ гупыкIыгъуейр курыкупсэм ирикIуэ сенэ кIыхьышхуэрт. Абы утету, хадэр къэгъэнауэ, псыхъуэ лъэгум хуиту удэплъэрт. ИтIанэ и гупэмрэ и щIыбагъымрэ зэхуэплъэу бжэшхуитI хэлът, тIури сыт щыгъуи игъэузэщIыкIауэ. Нанэ абы иризэгуэпырт, фэр фIэкIа зи бжитIыр игъэузэщIыкIа къуажэм дэскъым жиIэрти. Къуажэм дэстэкъым апхуэдэ сенэ зиIи. Зэпымыууэ щIыбагъыбжэр хуищI пэтми, хьэблэ сабийм я гъуэрыгъуапщкIуэ джэгугъуэрт и пIалъэр - аргуэрыжьти игъэузэщIыкIауэ къанэрт. ШындэбзиймкIэ дэкIуеипIэ хъуреишхуэ Iуту ебгъэзыхырти, щIыбагъ хадэт. Мэжджыт жыгышхуэхэр унэ блыным егъэкъуарэ, я щхьэкIэхэр пщIантIэм дэхуэжу. Ахэр апхуэдизкIэ инт, апхуэдизкIэ зэщIэгъагъэрти, пщIантIэм къыдыхьар дэкIыжыфыртэкъым абы емыплъу. Хьэту а жыгхэм япищI щыIэтэкъым. Абы жыгышхуэхэм я щхьэкIэр къришэхынти, ахэм я нэм къыфIэнэр къахупищIыкIынт. Хьэблэ псом щаIутIыж дыдэр райпом и автолафкIэ машинэр пщIантIэм къыщыдагъэлъадэрт. А зэманым хьэпшыпхэр зэпэубыдат, мазэм зэ тыкуэнхэм къахуэкIуэ посылкэхэм къыдэкIыр зылъысри зэкъуэтIакъуэххэт. Хьэту аратэкъым. Жылэм фызу дэсым зырызыххэу яхуиIуэхурт:
- Хъаний, пщыхьэщхьэ хэIущIыIу зумыщIыщэу къыщIыхьэ. Сэ уэ зы бостей къыпхуэсшащи, мы жылэ езыгъэзыхым дэскъым апхуэдэ зиIэн.
- Маржан, цIыхум я нэр зытемыплъа IэлъэщI пхуэзгъэтIылъащи, зыми ямылъагъуу къэщтэж…

Арати, фIыщIэр езым ейуэ, хьэпшыпу тыкуэным кърашэлIар зэбграпхъуэтырти, ежьэжырт. Я дэтхэнэми игугъэрат, езым и закъуэ хиубыдыкIыу къыхуэупсауэ. Апхуэдэу зы махуэ гуэрым Хьэту IэлъэщI кIапэхушхуэхэм хуэдэ зыбжанэ коробкэм кърихыу ялъагъу. Ар къежьа къудейти, зимыIэм мыгъуэр и мыгъуат.
   Псом нэхърэ нэхъ телъыджэ къыщыхъуар иужьыIуэкIэщ. Тыкуэным къэкIуа зи чэзу посылъкIэм цIыхубзхэм зэрахьэ бжьэхуц щIагъщIэлъ хуабэхэм хуэдэ зыбжанэ къыдэкIат - дыгъэ трагъэпсакъым. Пшапэ хуегъэзэкIи нэсарэ, тыкуэнми и хуэщIыжыгъуэу къыдыхьащ СэIихьэт. Iэчлъэч хъужауэ мо кIэлъхозхэт цIыхубзышхуэм и Iэхэр ищIурэ Хьэту дежкIэ щIыхьащ.
- Тхьэр си бийкъым, сэ сыкъыщIэкIуар къысхуумыщIэу мыбы сыдэгъэкIыжи. СлIо, щIагъщIэлъ хуабэм сыщIыхэбнар?
-Уэлэхьи, СэIихьэт, духакIэ.
- Сыт духащ, жыхуэпIэр? - Дэни къих! Ничево не знаю, Тхьэ. Сэ махуэ псом губгъуэм ситщ, щIыIэм сресхьэри. Хэтыт сэ нэхърэ ар нэхъ къэзылэжьауэ мы жылэ езыгъэзыхым дэсыр ?- мо и жьэшхуэр иутIыпщауэ, тачым-тау жрегъэIэ СэIихьэт. Щымыхъужым Хьэту ар ищхъэрэ тыкуэным иутIыпщащ, абы нэхъыбэ хуашащ, зыгуэр къахуэнагъэнщ, жери.
 СэIихьэт псынщIэ дыдэу ятеуащ абы щIэт цIыхубзитIым. ЗытекIухьар щажриIэм, зытрагъэхьакъым - яухат.
- Ара? - и шхужьым и Iэр иригъэувэри, утыкум щиувыкIащ СэIихьэт, - фыкъаплъэ- тIэ мыдэ, жери. ТыкуэнтетитIри щытщ, СэIихьэт ищIэр къахуэмыщIэу. Арати, бостеикIэр зэуэзэпсэу дредзейри, и кIэкъуащIэр IэкIэ зэщIеубыдэж. ЦIыхубзитI гужьеям я нэкIур IитIкIэ яубыдащ. СэIихьэт яцIыхужырт абыхэм, ауэ апхуэдэ дыдэкIэ пэплъатэкъым.
- АтIэ зи напэр тесхынур фи закъуэкъым, жери СэIихьэт бжэмкIэ иунэтIащ, а и кIэр зэрыIэтауэ.
- Напэ сиIэкъым мис мы сыкъызэрыфлъагъуу иджыпсту щIэзгъэзыкIынщи, уэрамыкум ситу сыдэмыкIуеижым, - иреукIытэ къуажэ псор.
ЦIыхубзитIым я фэр пыкIауэ, тыкуэным къыпыт гъэтIылъыпIэмкIэ зыщIадзащ икIи псынщIэу къыщIэкIыжащ, СэIихьэт къыщIэкIуар къыхущIахри.

 

Шэрэдж Дисэ.
Поделиться: