Псалъэ пэжхэм кърикIуар

Урысей Федерацэм, Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щIыхь зиIэ я артист, балетмейстер Дашу Хьэшыр иджыри сабий дыдэу къэфэн щIидзат.

«Зэгуэрым, накъыгъэ махуэшхуэхэр ягъэлъапIэу, щIалэгъуалэр уэру Налшык и уэрамхэм дэтт, зыгъэпсэхупIэхэм зыкъыщагъэлъагъуэу. Къэбэрдей уэрамым къыщыфэ Хьэшыр гу къылъитащ гъунэгъуу блэкI Къалмыкъ БетIал. КъэфакIуэ ныбжьыщIэм къулыкъущIэр къыбгъэдыхьэри IэплIэ къыхуищIат икIи: «Афэрым, уэ къэфакIуэ гъуэзэджэ къыпхэкIынущ!», - къыжриIат», - игу къегъэкIыж Дашу Валентинэ.

 ЛIыщхьэм и псалъэхэр пэж хъуащ. Ар хыхьащ уэрэдымрэ къафэмкIэ ансамблым (иужькIэ «Кабардинка» къэрал академическэ къэфакIуэ ансамбль хъуам). Къулыкъу щищIэм ар хэтащ Забайкалье дзэ округым уэрэдымрэ къафэмкIэ и ансамблым. Къафэхэр гъэувыным IэкIуэлъакIуэ щыхуэхъуари а зэманырщ.

Урысей Федерацэм ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм Дашур игъэкIуауэ щытащ Вагановэм и цIэр зэрихьэу Ленинград дэт хореографие училищэм. И щIэныгъэм хигъэхъуауэ, еджапIэм и илъэситI курсыр къиухауэ къигъэзэжат лъэпкъ къафэхэмкIэ щIэныгъэ зиIэ япэ балетмейстерым. Япэ илъэсхэм абы щригъэджащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и культпросветучилищэм. Абы къыдэкIуэу, ар ядэлажьэрт «Шэджэм псыкъелъэхэр», «Терчанка», «Нартхасэ» къэфакIуэ гупхэм. «Нартхасэ» ансамблым Хьэшыр щиунэфэщIым гупыр хэтащ Польшэм щекIуэкIа фестивалым. Къэрал 20-м щIигъу зыхэта зэхьэзэхуэм «Нартхасэр» щытекIуэри, саугъэт нэхъыщхьэр къихьат. Абы щыгъуэ ансамблым игъэзэщIат псоми телъыджэ ящыхъуа «Нартхэр» хореографие сюитэр. Хьэшыр зи унафэщI гупхэм Iэгуауэшхуэхэр щыхуаIэтырт ахэр здэкIуэ дэнэ щIыналъи. Апхуэдэхэт, псалъэм папщIэ, абыхэм я зэфIэкI щагъэлъэгъуа Индиер, Германиер, Мексикэр, Кипрыр, нэгъуэщIхэри.

- «Нальчанка» ансамблыр ПрофтехегъэджэныгъэмкIэ щэнхабзэ унэм деж щызэхуишэсауэ щытащ абы икIи илъэс 20-м щIигъукIэ гупым и унафэщI емызэшыжу Хьэшыр щытащ. Абы игъэуващ ансамблым и фондым къыхэна къафэхэр, хореографие этюдхэр. Абыхэм ящыщщ «ЦIыхубэ джэгукIэхэр», «Уузыншэм, щIалэгъуэ!», «Нарт щIыналъэм теухуа хъыбар», «Долинск и розэхэр», «Бгылъэ удз гъэгъа» зыфIащахэр. Адыгэ Республикэм и унафэщIхэм ирагъэблагъэри, Дашур илъэс зыбжанэкIэ лэжьащ абы я «Налмэс» ансамблым и балетмейстер нэхъыщхьэу. Къэбэрдейр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 400 зэрырикъум и щIыхькIэ I957 гъэм лъэпкъ гъуазджэм и махуэхэр Москва щыщагъэлъэпIам, ар хэтащ уэрэдымрэ къафэмкIэ ансамблым и солисту, - дыщIегъу Валентинэ. - Дашу Хьэшыр зы махуи Iуэхуншэу щысакъым жыпIэкIэ егъэлея хъунукъым. И цIыху щIыкIэкIэ гумызагъэти, зыпэрыт IэнатIэм къыдэкIуэу, республикэм къыщаIэт сыт хуэдэ Iуэхуми жыджэру хэтт. Псалъэм и хьэтыркIэ, «Спартак» стадионым щIэх-щIэхыурэ щрагъэкIуэкI махуэшхуэ концертхэм хэт гупхэм зэгъусэу ягъэзэщIэну къафэхэр зыгъэувыр Хьэшырт, зыгуэрым упщIэ иIэмэ, абы деж жэуап щигъуэтырт, чэнджэщэгъу нэст, ныбжьэгъу пэжт. 

Иужьрей илъэсхэм Дашур лэжьащ облсофпрофым Художественнэ самодеятельностымкIэ и унэм хореографиемкIэ и методисту. Ар балетмейстер гъуэзэджэм и закъуэтэкъым, атIэ икIи сурэтыщI IэкIуэлъакIуэу щытауэ жаIэж. Абы къыщIэнащ сурэт гъэщIэгъуэнхэр, и Iуэху еплъыкIэр, и гупсысэкIэр, и IэщIагъэр наIуэ пщащIу.

Илъэс куэдкIэ гуащIафIэу лъэпкъ гъуазджэм зэрыхуэлэжьам щхьэкIэ, Хьэшыр къыхуагъэфэщат «ГуащIэдэкI хьэлэлым папщIэ» медалыр, къыфIащат УФ-м, КъБР-м щIыхь зиIэ я артист цIэ лъапIэхэр.