СССР-р мыхъуамэ…

Къэрал зэрыхъурэ Израилыр США-м и жыIэм щIэтми, езы журтхэр мыIейуэ зэрыщыгъуазэщи, ар къызэгъэпэщыным нэхъ хэлIыфIыхьар Совет Союзырщ. Дауи, аращ, Советхэм дипломатие зэхущытыкIэхэр зэхуамыIэжми, 1953 гъэм Сталин Иосиф щылIар мис а Израилым нэщхъеягъуэ махуэу ягъэувауэ щIыщытар. Москва ядэIэпыкъуащ иужькIи. Арыншамэ, уеблэмэ езы къэралыр картэм итынутэкъым.

1948 гъэм накъыгъэм и 18-м, Израилым къэралу зыкъызэрилъытэжу, езыхэм я лъэпкъэгъу хьэрыпхэм ядэIэпыкъун папщIэ Египетым, Сирием, Ливаным, Трансорданием (иджы Иорданием), Сауд Хьэрыпым, Иракым, Йеменым я дзэхэр ПалестинэмкIэ яунэтIащ.

А зэман дыдэм Палестинэр и унафэм щIигъэтыну щыхуит пIалъэр зыуха инджылызхэм нэхъ къэщтащ щIыналъэм къыщыхъеину зауэм хэмыIэбэмэ, ауэ хьэрыпхэм Iэщэшхуэ къыхуагъэнащ. Езы журтхэм зэрызэуэну Iэмэпсымэхэр и нэхъыбэхэм деж щэхуу щIыпIэ-щIыпIэхэм къыщащэхун хуей хъурт, егъэлеяуэ лъапIэу. Къэрал куэдым мафIэр къыщылыдынкIэ шынагъуэ здэщыIэ Палестинэм, Iэщэ ирагъэшэн ядэртэкъым, езы Израилыр къалъыта пэтми. Абыхэм ящыщт, зэфIэувэ щытыкIэр къэзыгъэсэбэпу хьэрыпхэр ифI къищIыну хущIэкъу СССР-ри. Ауэ зэкIэ иужьрейхэр КъухьэпIэм и жьауэм щIэтти, Сталиным журтхэр езым и лъэныкъуэ къищIыфыну игугъащ. Абы къыфIэщIырт Совет Союзым къыкъуэт къэрал лъэщ КъуэкIыпIэ Гъунэгъум щызэтриухуэфыну. Абы къыхэкIыу вождым Палестинэм Iэпхъуэну хуейхэм я гъуэгур яхузэIуихащ. Псом хуэмыдэу журт куэд иIэпхъукIащ абыхэм щIагъуэу къащыхущымыт Польшэм. КъуэкIыпIэ Европэм и къэралхэми, езы СССР-ми цIыхухэр щызэрехьэжьащ. Орденыбгъэу зауэм къикIыжа абыхэм ящыщ куэдым Израилым и дзэр ягъэлъэщащ.

Iэщэм и гугъу пщIымэ, ар Израилым ирищэну Сталиным хуит ищIащ Чехословакиер: мыбы ЕтIуанэ дунейпсо зауэм, нэхъ щхьэтечу жыпIэмэ, нэмыцэхэм къащIэнауэ автомат, пулемёт, гранатэ куэд дыдэ, шэуэ мелуанхэр щыIэт. Ауэ къахэщырт «Авиа» С-199 «хъуа» зэрызауэ кхъухьлъатэхэр - илъэс зыбжанэ ипэкIэ ахэр «Мессершмитт-ВФ-1096-10»-у щытат. А IэщэхэмкIэ нэмыцэдзэр Польшэми, Франджыми, иужькIэ СССР-ми къезэуат. Ауэ иджы Прагэ зи унафэ щIэтыр Берлинтэкъым, атIэ Москват. Совет Союзым и мурадт къыкъуэува къэралхэр езым и Iэщэ лIэужьыгъуэхэмкIэ зэщIиузэдэну, ауэ ар къыщыхъунур иужькIэт. ЗэкIэ «Мессершмиттым» ирагъэува моторхэр езы чеххэм ягъэхьэзырати, нэхъ къарууншэт икIи нэхъ махэт: щылъатэкIи, къыщытIыскIи куэдрэ къутэрт. Ахэр здахьын ящIэжыртэкъым.

Мыбдеж къыщыкъуэкIащ «Хаганы» журт щэхурылажьэ зэгухьэныгъэм и лIыкIуэ Феликс Отто икIи жиIащ «мессеру» щыта кхъухьлъатэ 25-рэ ищэхуну зэрыхуейр.

АрщхьэкIэ Совет Союзым и Iизыныншэу Прагэ Iэщэ ищэ хъунутэкъыми, Москва зыхуигъэзащ. Иужьрейм хуит ищIащ и Iуэхур щIэуфауэ зэфIагъэкIыну. Чех хьилэшыхэр гуфIэри щхьэ уасэкIэ кхъухьлъатэ зыхуэмеижхэр ирагъэкIащ. А зэманым лъэщагъышхуэ зиIэ американ кхъухьлъатэхэм нэхърэ хуэдитхукIэ нэхъ лъапIэу! Ауэ Феликс къикIуэтакъым - абы къыщищэхун нэгъуэщI иIэтэкъым. «Мессеру» щытахэр зэпкърыхауэ Израилым нагъэсащ. Абы ахэр щызэпкъралъхьащ Чехословакием и IэщIагъэлIхэм. Езы «мессерхэри» иужькIэ зауэм зы щIыпIи къыщыхэжаныкIакъым. Ауэ мыхьэнэ яIащ - хьэрыпхэр игъэпIейтеящ журтхэм хьэуами къыщагъэсэбэп Iэщэ зэригъуэтам.

ЖыIэн хуейщ куэдрэ къутэми, гугъуехьхэр пылъми, а машинэхэр зэуапIэ IэнатIэм къызэрыщагъэсэбэпар. Хэбгъэзыхьмэ, IэщIагъэлI зыкъомым къалъытэ «мессер» кхъухьлъатиплIым я фIыгъэкIэ Израилыр къызэтенауэ. Дауэ ар зэрыщытар?

Египетым и танкхэр къызэтемыувыIэу пхрыкIырт къэралыщIэм и щIыналъэм. Абыхэм яужь итт лъэсырыкIуэдзэхэр. Тель-Авив гъунэгъу хуэхъуауэ абыхэм къебгъэрыкIуащ зи гугъу тщIы «мессерхэр». Къащхьэщыхьэри, къахэуэу щIадзащ. Мыгувэу езыхэм дерт ягъуэтри, ягъэзэжащ, зыр къехуэхащ. АрщхьэкIэ еплIанэм икъутащ Израилым и щыхьэрым километр 32-кIэ пэгъунэгъу Ашдод къалэм и гъунэм телъ лъэмыжыр. Сыт ямыщIами, Египетым и дзэхэр адэкIэ кIуэтэфакъым. Арати, зи гугъу тщIы зауэм Израилыр къэралу къыхэкIыжащ. ГъэщIэгъуэнщ, етIуанэ дунейпсо зауэм адрей лъэпкъхэм я гъусэу, уеблэмэ ягъэкIуэдыпэну я мураду журтхэр зэтезыукIэу щыта нэмыцэхэм я Iэщэр апхуэдэу сэбэп къахуэхъужащ! А Iуэхум и мыхьэнэр апхуэдизкIэ инти, щIыпIэм и деж «мессерым» фэеплъ щыхуагъэувауэ щытащ.

АрщхьэкIэ ущIэупщIэ хъунущ: СССР-м хуит имыщIамэ, а кхъухьлъатэхэр Израилым Iэрыхьэнут? Пэжу, ар иджы ягу къагъэкIыжын яфIэфIкъым…