Гъуазджэщ, щIэныгъэщ, спортщШахматхэр къытехъукIащ VI лIэщIыгъуэм щыIа «чатуранга» пасэрей индие джэгукIэм. СанскриткIэ абы «дзэ лIэужьыгъуэу плIы» жиIэу къокI, лъэсыдзэр, шууейр, пылхэр, шыгухэр хиубыдэу. Шахматым деж ахэр къыщыгъэлъэгъуащ мыпхуэдэу: лъэс, шы, пыл, ладья. Чатурангэм джэгу хъурт цIыхуиплI. VII лIэщIыгъуэм джэгукIэр Къэжэрым нэсащ, «шатранджкIэ» еджэу. Къэжэрыбзэращ «шахмат» фIэщыгъэри къызытехъукIыжар. Шахмат джэгухэм «шах» жаIэрт, пащтыхь кърагъэкIыу, «шах мат» жаIэрт, «пащтыхьыр IукIащ» жыхуаIэу. IX-X лIэщIыгъуэхэм джэгукIэр Европэм нэсащ. Шахматым и хабзэхэр нэсу щагъэбелджылар XIX лIэщIыгъуэрщ. Хужь-фIыцIэ зэпэплIимэхэр зиIэ шахмат доскар 1090 гъэм къэунэхуауэ щытащ. 1886 гъэм шахматымкIэ дунейпсо чемпионат япэ дыдэу екIуэкIащ. Шахмат джэгукIэм щызэхэухуэнащ щIэныгъи, гъуазджи, спорти.
Поделиться:
Читать также:
15.05.2024 - 17:22 →
Европэ зэхьэзэхуэм зыхуагъэхьэзыр
15.05.2024 - 16:00 →
Ди шууейхэр къыхожаныкI
15.05.2024 - 15:11 →
Европэм и дыжьын медалыр
14.05.2024 - 11:44 →
КъаIэтащ цIыхухэм я гукъыдэжыр
10.05.2024 - 16:04 →
Медаль 59-рэ къахь!
|