Жылагъуэ

Гъатхэм дэIэпыкъуэгъу хуэныкъуэхэр

Ди щIыналъэм къэлъэтэжа къуалэбзухэм иджы хуэдэ зэманым дэнэкIи я шхын къыщалъыхъуэ. Ипэ ита илъэсым елъытауэ, иджыпсту дунейр зэрыIэгъущэлъэгъущэри абыхэм сэбэп къахуэмыхъуу къэнакъым. Уэс зэрытемылъым и фIыгъэкIэ тегъущыкIыну хунэса жыг пхъафэхэм кIэщIопэщэщыхь, жыг лъабжьэхэми зыгуэрхэр къащыщыIухуэ щыIэщ. Иджы хуэдэ зэманым дунейр зэщIипхъэнкIэжу къесу щыта бжэндэхъу уэс гъущэм и пIэкIэ, мэлыжьыхьыр икIыху синоптикхэм къытпагъаплъэр щIыIэтыIэрэ уэтIпсытIрэщ. 

Хьэршыр и плъапIэт

КъызыхэкIа балъкъэр лъэп­къым щыщхэм нэмыщI, зэрыкъэ­ралуи зэрыгушхуэ щIэныгъэлI щыпкъэу щытащ ди тхыгъэр зы­теухуа еджагъэшхуэр. Ар ЩIэныгъэхэмкIэ Урысей Академием и академик цIэрыIуэ, ди лъахэгъу еджагъэшхуэ Энеев Тимур Магомед и къуэрщ. Мы илъэсым илъэси 100 ирокъу а щIэныгъэлI щэджащэр къызэралъхурэ. 

Гум имыхуж гъатхае

Илъэс 30-м нэсауэ (1995 гъэ ­лъандэрэ) гъатхэпэм и 28-р ди республикэм щыдогъэлъапIэ Балъкъэр лъэпкъым и къэщIэ­рэ­щIэ­жы­ныгъэм и махуэу. ХамэщIым гугъу ехьу щыIа балъкъэр унагъуэхэм ящы­щу мащIэтэкъым адыгэ благъэрэ Iыхьлырэ зиIэхэр: зы жылэ, зы щIыналъэ исхэр зэрыцIыхурт, зэдэпсэурт, зэдэлажьэрт. Ди газетым и щIэджыкIакIуэ, Каменномост (Къармэ­хьэблэ) жылэм дэт курыт школым илъэс куэд лъандэрэ адыгэбзэр щезыгъэдж Лыхь Людмилэ къытхутопсэлъыхьыж и анэш балъкъэрхэм а лъэхъэнэ гугъум ятелъа бэлыхьхэмрэ хьэзабхэмрэ. 

ЩхьэкIуэ зышэч щхьэ шхыгъуэ йохуэ

Гъатхэпэм и 28-р Балъкъэр лъэпкъым      и къэщIэрэщIэжыныгъэм и махуэщ. Ар махуэщIу ди республикэм щагъэувауэ щытащ 1995 гъэм. А лъэпкъым ехьэлIауэ захуагъэр тепщэ щыхъужа а махуэшхуэр гъэувыным лъабжьэ хуэ­хъуащ 1957 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Прези­диумым къыдигъэкIауэ щыта Унафэр. Абы ипкъ иткIэ къащтащ «Къэбэрдей ­АССР-р Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-у зэхъуэкIыным и IуэхукIэ» республикэ хабзэр. Апхуэдэу илъэс 67-рэ ипэкIэ зэфIагъэувэжауэ щытащ балъкъэр лъэпкъым и къэралыгъуэр. 

Я къаруи зэфIэкIи ирахьэлIэ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек щIыналъэм щыпсэухэм Балъкъэр лъэпкъым и къэщIэрэщIэжыныгъэм и махуэмкIэ зэрехъуэхъур

ЩIэныгъэлIхэр бэлэрыгъыркъым

Иджыпсту хуэдэ гъатхэпэр пыхусыху, щIыIэ узхэм я къэхъеигъуэщ. Коронавирусыр цIыхум ящхьэщыкIа пэтми, дуней псом тет щIэныгъэлIхэм ящIэ сыт хуэдэ узыфэми ухуэбэлэрыгъ зэрымыхъунур икIи абыхэм пэщIэтын папщIэ нобэ яIэ Iэмалхэмрэ зэфIэкIхэмрэ къахэгъэхъуэн, хушхъуэгъуэ лIэужьыгъуэщIэхэр къэгупсысын зэрыхуейр. 
Урысейм и щIэныгъэлIхэри нэгъабэ лъандэрэ йолэжь ковидым ущызыхъумэ вакцинэщIэм. Ар шхум ещхьщ, сабийми балигъми къатемыхьэлъэу ирафын хуэдэу, ауэ ар ягъэхьэзыру къыщIагъэкIыным иджыри зэман хуейщ. 

ХадэхэкI фIэIугъэхэмкIэ дыпашэщ

Пхъэщхьэмыщхьэмрэ хадэхэкIымрэ къыхащIыкI консерву Кавказ Ищхъэрэм къыщыщIагъэкIым и процент 90-р Къэбэрдей-Балъкъэрым къылъос. Иджыблагъэ апхуэдэ хъыбар къитащ КъБР-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэм. 
Иужьрей илъэситIым щIыналъэм къыщыщIагъэкIа консервым и куэдагъым хэпщIыкIыу хэхъуащ. Псалъэм къыдэкIуэу, 2023 гъэм банкIыу мелуан 363,8-рэ траIуэнтIащ, абы щыщу банкI мелуан 363,3-р хадэхэкIхэм къыхащIыкIа фIэIугъэщ.

Гуапэу ягу къагъэкIыж

КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист, Урысей Федерацэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, жылагъуэ лэжьакIуэ, «Советская молодёжь» газетым и редактор нэхъыщхьэу щыта Къардэн Мухьэмэд псэужамэ, гъатхэпэм и 28-м и ныбжьыр илъэс 70 ирикъунут. 
Къардэныр 1954 гъэм Бахъсэн щIыналъэм хыхьэ Зеикъуэ къуажэм къыщалъхуащ. 1976 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым химиемрэ биологиемкIэ и къудамэр, 1988 гъэм – экономикэ къудамэр, 2000 гъэм Кисловодск экономикэмрэ хабзэмкIэ и институтым юридическэ къудамэр къыщиухащ. 

Къэрал гулъытэ ирагъэгъуэт

Урысей Федерацэм и Правительствэм унагъуэ щхьэхуэхэм, социальнэ льготэ зиIэхэм худэчых хэту газыр я унэм яхуешэлIэным ехьэлIауэ щыIэ программэм адэкIи къыпещэ. А Iуэхугъуэхэм щхьэкIэ къэрал бюджетым ипэIуэкIэ щыхухаха ахъшэм иджыри сом мелард къыдыщIагъужынущ. Апхуэдэ унафэ иджыблагъэ къыдигъэкIащ УФ-м и Правительствэм. Ахъшэр хуаутIыпщынущ къэралым и щIыналъэхэм ящыщу 57-м, Къэбэрдей-Балъкъэрри абыхэм яхэту. 

Ахъуэ дагъэмкIэ мэгугъэхэр

Куэдыр зэрыщыгъуазэщи, ахъуо дагъэр сыт щыгъуи дуней псом щызэпэубыдауэ къокIуэкI. ЖыпIэнурамэ, дагъэ къабзэр къыщIэзыгъэкI къэралхэм езыхэм яхурикъуж къудейуэ аращ. Абы къыхэкIыу адрейхэм яIэрыхьэ ахъуо дагъэ мащIэр нэгъуэщI лIэужьыгъуэхэмкIэ зэхамыщIэу хъуркъым, абы и зы залэ нэхъ мыхъуми цIыху нэхъыбэм яIухуэн щхьэкIэ. Псори зытращIыхьыжыр а дагъэм узыншагъэмкIэ сэбэпыныгъыу хэлъырщ.

Страницы

Подписка на RSS - Жылагъуэ