Жылагъуэ

Лос-Анджелес и Долби театрым, хабзэ зэрыхъуауэ, «Оскар» саугъэтыр щатащ. «Анимацэ фильм нэхъыфI» Iыхьэм а саугъэтыр къыщихьащ Тыркум хыхьэ Корум къалэм щыпсэу адыгэ уна­гъуэм къыщыхъуа Кайдере Мерве, «Пиноккио Гильермо дель Торо» мультфильмым и анимацэ, сценографие лэ­жьыгъэхэм папщIэ.

Зэгуэр адэжь щIыналъэм къращIылIа лъапсэрых зауэм я щхьэр хахыу ди лъэпкъэгъу куэдым тIысыпIэ ящIауэ щытащ Сирие къэралыгъуэр. ХамэщIым гугъу щехьами, лъабжьэ быдэ ящIауэ, зыхыхьа лъэпкъым и пщIэр къалэжьауэ къэгъуэгурыкIуащ ахэр. Ауэ, аргуэрыжьти, щIыпIэм къыщыхъуа зауэм, илъэсищэ бжыгъэ дэкIыжауэ, гузэвэгъуэ хидзащ. Я щхьэр мафIэм къыхахын хуей щыхъум, абыхэм я псэхэр кърахьэлIэжащ я адэжь щIыналъэм. Абыхэм ящыщщ Лэскэн районым хыхьэ Ерокъуэ къуажэм дэс Мурий-Мустэфахэ я унагъуэр.

Дыкъэзыухъуреихь дунейм щысхьыным, щIыуэпсым хуэсакъыным хуэгъэзауэ пщIэ нэхъ зиIэ Iуэху дахэхэм хабжэ Бзухэм я дунейпсо махуэр. Гъэ дызэрытми ар ЩIы Хъурейм и къэрал куэдым щагъэлъэпIэнущ.
Зэрынэрылъагъущи, мы Iуэхур ирырагъэхьэлIащ дамэ зытет псэущхьэ цIыкIухэм дэнэ лъэныкъуэкIи абгъуэ щаухуэ лъэхъэнэм.

Урысей мэкъумэш банкым и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм 2023 гъэм хэгъэгум и гъавэгъэкIхэм сэгъуэ-къехьэлIэжыгъуэм трагъэкIуадэ ахъшэр хуэдэчых щIыкIэу ярет. 
Губгъуэ лэжьыгъэхэм ирахьэлIэн папщIэ, зи гугъу тщIы ахъшэ хъумапIэм мы гъэр къызэрихьэрэ сом мелуани 119,5-м нэблагъэ щIыхуэу итакIэщ. Абы щыщу сом мелуан 77,8-р мэкъумэшыщIэхэм зэрыIэрагъэхьар худэчых щIыкIэу щIыхуэ зэрырат программэм (льгот кредиткIэ) тетущ (илъэсым и кIуэцIкIэ проценти 5 нэхъыбэ щхьэщамытыкIыу). Ар нэгъабэ и апхуэдэ лъэхъэнэм зрагъэхъулIам нэхърэ процент 14,5-кIэ нэхъыбэщ. 

ГушыIэ дахэм и чэзур икIауэ къыщIэкIынщ. НобэкIэ гушыIэри, ауанри, емыкIури зэхэзэрыхьыжащ. МыхъумыщIэ жызыIэм, зыгъэлъагъуэм жиIэ Iейр яфIэауану щыткъым, атIэ абы иродыхьэшх цIыху куэд. 
ГушыIэкIэ куэд щыIэщ. Интернетым къыщыунэхуа гушыIэрыпсэу мымащIэм теплъэгъуэ телъыджэхэр махуэ къэс дагъэлъагъу. Губзыгъагъи, акъыли, гупсыси зыхэмылъ апхуэдэ теплъэгъуэхэм щыуэркъ мыадыгэ-мыурысхэм цIыхухэр зыгуэрым дыхуагъэсэну, дыхуаущиину зэрыхэтхэр сфIэтелъыджэщ. Къалъхур занщIэу артист мэхъу, абыхэм жаIэри гушыIэу къащтэ. 

Дыгъэ жьэражьэр ди щхьэщыгу иту, щIыхьэху сщIа си ныбжьэгъухэр си гъусэу мэкъупIэм дыхэтт. Пщыхьэщхьэр гъунэгъу къэхъуати, мэкъуауэныр и кIэм зэрынэдгъэсыным къытхуэнэжа къару мащIэмкIэ зэрытхузэфIэкIкIэ дыхущIэкъурт. Машинэ хьэлъэзешэ макъ къэIуащ. Дыплъэмэ, я лэжьыгъэр яухауэ зы гуп кIуэжырт. Ди гукъыдэжым мащIэу зыкъиIэтыжащ, ди гугъащ ди кIэн къикIауэ. Хабзэм тету «Шхошх апщий» жаIэу сэлам къыдахыу аргъынэ зырыз ди лэжьыгъэм хагъэщIыну, уеблэмэ дыздашэжыну. АрщхьэкIэ дэнэт. «Алыхьым мэкъуауэным гу щывигъахуэ!» - къэгуоуащ ахэр икIи къызытемыувыIэу зыблрагъэхащ.

ЩIыналъэ щхьэхуэхэм ущрохьэлIэ зыми емыщхь гуэл телъыджэхэм. Языныкъуэхэм я фэр гъэм и зэблэкIыгъуэхэм, дунейм и щытыкIэхэм елъытауэ яхъуэж, ауэ Алтай крайм и Михайловскэ щIыналъэм хиубыдэ гуэлым ит псым и  фэр, къэмыхъуа зырызу, сыт щыгъуи тхьэмбылыфэщ, уеблэмэ псым щымыщ гуэр къыхимыхьэу пIэрэ жыпIэу шэч уигъэщIу. Гуэл Iуфэм Iут уэздыгъейхэм я къудамэхэр псым щхьэщытрэ, жьауэ тращIэу, ихъуреягъыр дахащэщ. Урысейм и туристхэм я нэхъыбэр ди къэралым къинэж зэрыхъурэ, а щIыпIэр цIыху куэдым кIуапIэ яхуэхъуащ, и инфраструктурэми зиужьащ.

Европэ къэралыгъуэхэм я санкцэхэм щхьэкIэ къэмынэу, ди мэкъумэш-промышленнэ IуэхущIапIэхэр, уней хозяйствэхэр зэрефIакIуэр нэрылъагъущ. Хьэрычэт мыиным зегъэужьыным ехьэлIауэ къэралым къарита дэIэпыкъуэгъухэри Iэужьыншэ хъуакъым: ди щIыналъэм къыщагъэкIа япэ хадэхэкIхэмрэ (нащэр, бэдрэжаныр, балыджэр, бжьын, бжьыныху цIынэхэр, кIэртIофыщIэр) гъэ щIэкIа пхъэщхьэмыщхьэхэмрэ щыгъунэжщ.

Урысейм и Президентым и унафэкIэ 2019 гъэм къыхалъхьауэ щыта «ГъуэгуфI шынагъуэншэхэр» лъэпкъ проектым хиубыдэу лэжьыгъэшхуэ къыщрахьэлIа щIыналъэхэм ящыщщ Къэбэрдей-Балъкъэрыр. Къэрал гъуэгухэм тыншу икIи шынагъуэншэу цIыхухэм къыщакIухьыным хуэгъэпса пэхуэщIэр ягъэзащIэкIэрэ 2030 гъэм нэсыху гъуэгу фэбжьхэр хуэди 3,5-кIэ ягъэмэщIэну я мурадщ.

Дызэрыт илъэсым къриубыдэу ди республикэм зыхуей щыхуагъэзэнущ автомобиль гъуэгуу километр 70-м нэс. Абы трагъэкIуэдэнущ сом меларди 4-м щIигъу.

Гъатхэм и удз щхъуантIэхэм зэуэ къыхэтIысхьащ пкIауэ цIыкIухэр. Махуэм  ахэр мамырщ, ауэ жэщ зэрыхъуу, я цIру макъым ихъуреягъыр зэщIещтэ.