Жылагъуэ

Адыгэ лъэпкъым ди щхьэр лъагэу дэзыгъэIэт, дызэры­пагэхэм ящыщт Дыгулыб­гъуей къуажэм щалъхуа Бахъ­сэн Хьэсанш. Орджоникидзе дэт дзэ училищэр, Фрунзем и цIэр зезыхьэ академиер, Генеральнэ штабым и академиер щытхъушхуэ иIэу къиухащ, Афганистаным илъэс зыбжанэкIэ къулыкъу щищIащ, Таджикистаным щыIа генерал-майор Бахъсэныр Къуэ­кIыпIэ Жыжьэм и дзэ округым и пулемёт-артиллерие дивизэм и унафэщIу щытащ. Абы дамыгъэ лъапIэ зыбжанэ къыхуагъэфэщат - «ЛIыгъэ зэрызэрихьам пап­щIэ», Ва­гъуэ Плъыжь орденхэр, «Зауэм щиIа ехъулIэныгъэхэм ­папщIэ», «Хахуагъэм папщIэ» медалхэр. 

КIуэкIуэ Казбек Iуащхьэмахуэ районым лэжьыгъэ IуэхукIэ щы­кIуам, Тырныауз къалэм щригъэкIуэкIащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм террорым пэщIэты­нымкIэ и комиссэм и зэIущIэ.

КъБР-м и Iэтащхьэр Iуащхьэмахуэ щIыналъэм и къулыкъу­щIэхэм яIущIащ. Зэхуэсым кърихьэлIахэр теп­сэлъыхьащ щIыпIэм зэрызиужьым, къапэщылъ къалэнхэр зэрагъэзэщIэну Iэмалхэм. 

Зы унагъуи щыIэу къыщIэкIынкъым Хэку зауэшхуэм ди къэралым къыщихьа ТекIуэныгъэм и гуа-щIэ хэмылъу. Бийр Хэкум къы­щытезэрыгуэм абы и цIыху­хэр зылI и быну зэ­къуэувэри, лейзехьэхэм ­псэ­е­мыблэжу япэщIэтащ. Щхьэ­хуит гъащIэм, мамыр псэу­­кIэм, щIэблэм я къэкIуэну дахэм папщIэ я псэр ятащ цIыху мелуан бжыгъэхэм. Абыхэм зэрахьа лIыхъужьыгъэм увыпIэ щхьэхуэ щеубыд тхыдэм.

1941 - 1945 гъэхэм екIуэкIа Хэку зауэшхуэм хэтащ Лэс- кэн ЕтIуанэ къуажэм дэс Уэркъ­уасэхэ ящыщу Хьэбцу, Iэмин, Мухьэмэд, Iэдэм, Хьэ-зиз, Хьэзрэт сымэ. ЗауэлI хахуэ, гвардием и старшина ­Уэр­къуасэ Хьэзрэт Бэчыр и ­къуэм, зауэ гуащIэм тIэунейрэ уIэгъэ щигъуэтами, Хэку зауэшхуэр ТекIуэныгъэ ИнкIэ щиуха 1945 гъэм нэсыху и ­къулыкъур ирихьэкIащ.

Къэбэрдей-Балъкъэрым щыпсэухэу пщIэ зы­хуэсщIхэ!
Си гум къыбгъэдэкIыу сынывохъуэхъу Хэкум и ­хъумакIуэм и махуэмкIэ!
Нобэрей махуэшхуэр къэралым и тхыдэм ха­хуагъэкIэ гъэнщIа и напэкIуэцIхэм я нэщэнэщ. Ар ­Хэкум и щхьэ­хуитыныгъэмрэ щIыналъэр зыми и унафэ щIэмытынымрэ щIэбэна ди зауэлIхэм лIэщIы­гъуэкIэ­рэ къагъэлъагъуэ лIыхъужьыгъэмрэ къэ­мы­лэнджагъэмрэ папщIэ диIэ ­гушхуэныгъэм и щыхьэтщ.

УФ-м и Президент Путин Владимир Урысей Федерацэм и Федеральнэ Зэхуэсым Зэры­зы­хуигъазэр гъэ блэкIахэм куэд­­кIэ къащхьэщыкIыу щытащ. Сыт щыгъуи къэрал уна­фэщIыр нэхъыбэу зытеп­сэ­лъы­хьыр ди хэкум и зыу­жьы­ныгъэрт, къыпэщыт къалэнхэм я хэкIыпIэу къилъытэхэрт, Правительствэмрэ Парламентым­рэ зэлэжьыпхъэ Iуэхугъуэхэрт. Мы гъэми къигъэлъэгъуащ экономикэмрэ псэу­кIэр егъэ­фIэкIуэнымрэ теу­хуа и еплъы­кIэхэр, ауэ Зэ­рызыхуагъазэр нэхъыбэу зы­теухуауэ щытар иджыпсту дуней псор зыгъэпIейтей зэпэ­щIэувэныгъэрт - Урысейм Украинэм щригъэкIуэкI дзэ Iуэху хэхарт. 

      Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Жылагъуэ палатэм и зи чэзу  зэIущIэ иригъэкIуэкIащ. Ар теухуауэ щытащ лъэхъуэщым исхэм деж хабзэр щыхъума зэрыхъум. Абы теухуауэ лажьэ комиссэм иужь илъэсищым зэфIигъэкIахэр къипщытэжащ, упщIэ щыIэхэм жэуап иритыжащ, я мурадхэм тепсэлъыхьащ.   

Къэбэрдей-Балъкъэрым Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм и лэжьакIуэхэмрэ «Сириус» егъэджэныгъэ центрым къэрал къулыкъущIапIэхэм ядэлэжьэнымкIэ и къудамэм и IэщIагъэлIхэмрэ я зэIущIэ иджыблагъэ Налшык къалэ щекIуэкIащ. Егъэджэныгъэ IэнатIэм зыщызыужьын хуей Iуэхугъуэхэм, абыхэм я къызэгъэпэщыкIэ хъунум, лъэныкъуитIыр зэрызэдэлэжьэнум теухуат зэхуэсым къыщаIэта псалъэмакъыр.

«Хэкум и хъумакIуэхэм я махуэр» илъэс къэс мазаем и 23-м щагъэлъапIэ Урысейм, Белоруссием, Таджикистаным, Къыргъызым. Махуэшхуэр РСФСР-м и ВЦИК-м и Президиумым 1922 гъэм щIышылэм и 27-м иубзыхуауэ щытащ, Дзэ Плъыжьыр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэс еплIанэ щрикъум ирихьэлIэу. Нэхъапэ ар ягъэлъапIэу щытащ «Дзэ Плъыжьым и махуэу», 1946 гъэм къыщыщIэдзауэ - «Совет Армэм и махуэщ», 1949 - 1992 гъэхэм «Совет Армэмрэ Дзэ-тенджыз флотымрэ я махуэщ». Совет Союзыр лъэлъэжа нэужь, СНГ-м хэт къэралхэм махуэшхуэр ягъэлъэпIэныр зэпагъэуакъым.