Жылагъуэ

Котляровхэ Мариерэ Викторрэ я тхылъ тедзапIэм къыщыдэкIащ дунейм щыцIэрыIуэ бзылъхугъэ Хьэгъундокъуэ Елмэсхъан теухуа «Черкешенка» тхылъыр. ЩIыхьым и Легионым и лъэпкъ орденыр, ПщIэм и лъэпкъ орденыр, 1939 - 1945 гъэхэм екIуэкIа зауэм и дамыгъэрэ хахуагъэ иным и дамыгъэрэ, Париж къалэм и медаль Плъыжь, нэгъуэщI куэди иIэщ бзылъхугъэм. Налшык урысыбзэкIэ къыщыдэкIа «Черкешенка» тхылъым топсэлъыхь Котляров Виктор:

         ГъащIэм декIу, абы зи Iыхьэ къыхэзыхыф цIыхум щхьэкIэ «псэукIэ ещIэ» жаIэ. Апхуэдэ цIыхур Iуэху куэдыщэ зи пщэ къыдэхуэ цIыхубзхэм ящыщмэ, нэхъыбэжу уи гуапэ мэхъу. Еджамэ, унагъуэ ихьамэ, бын дахэ игъэсамэ, и унэр къабзэлъабзэмэ, цIыху хыхьэкIэ-хэтыкIэ ищIэмэ, лэжьыгъэ IэнатIэр зыхуей хуэзэу ирихьэкIмэ… сыт адэкIэ къыпыпщэн?! А псори, къанэ щымыIэу, къызэхъулIахэм ящыщ зыщ Хъыдзэдж (Ансокъуэ) Верусэ Хъусен и пхъур.

Кавказым и бзылъхугъэ цIэрыIуэхэм яхэтщ политикэм, гъуазджэм, щIэныгъэм, литературэм, хьэрычэт Iуэхум ехъулIэныгъэ щызыIэрызыгъэхьахэр.

Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс, Адыгэ, Ингуш, Осетие Ищхъэрэ - Алание республикэхэм я цIыхубэ артист, «Адыгейм и ЩIыхь» медалыр зыхуагъэфэща уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ Нэхущ Чэрим иджыблагъэ къратащ «УФ-м щIыхь зиIэ и артист» щIыхьыцIэр.

 «Байконурыр» дуней псом и япэ космондром нэхъ ин дыдэщ. Абы телъэтыкIащ Гагарин Юрий зэрыса «Восток» кхъухьыр, ЩIым и япэ спутник IэрыщIыр, «Восход», «Союз» хьэрш кхъухьхэр.

Космонавтхэм ерыскъы узыншэ яшхыным мыхьэнэшхуэ иIэщ. Абы елъытащ я узыншагъэри, жэуаплыныгъэ ин зыпылъ Iуэхур нэсу ягъэзэщIэнри, космосым ихьа нэужь я Iэпкълъэпкъым климат зэхъуэкIыныгъэр зэрызыхищIэнури. Абы къыхэкIыу орбитэм къыздащтэ шхынхэр егупсысауэ къыхах – ар медицинэр зыкIэлъыплъа мардэкIэ зэхагъэувэ. Урысейм и космонавтхэм шхын яхуегъэхьэзыр Бирюлевскэ эксперемент заводым.

Дызэрыт илъэсым и гъатхэпэ мазэ закъуэм къриубыдэу Iуащхьэмахуэ лъапэм зыщагъэпсэхуащ цIыху мини 103-м щIигъум. «Iуащхьэмахуэ» курортыр къызэрызэIуахрэ ап­хуэдэ бжыгъэхэр абы и тхыдэм щыяпэу аращ. Иджыпсту бгы лъапэм щолажьэ кIапсэ гъуэгуи 5-рэ лыжэкIэ бгыщхьэм укъыщежэх хъуным хуэщIауэ гъуэгу 23-рэ. АтIэ, 2021 - 2023 гъэхэм я гъатхэпэ мазэхэм къриубыдэу ди деж зыщызыгъэпсэхуахэм я бжыгъэр, зэрызэкIэлъыкIуэм хуэдэу, мин 56-рэ, мин 58-рэ, мин 78-рэ хъуауэ аращ. 

Налшык къалэ клиникэ сымаджэщ №1-м щекIуэкIащ республикэм и медицинэ IуэхущIапIэхэм щылажьэ дохутыр-эндоскопистхэм папщIэ къызэрагъэпэща мастер-класс. 

КъБР-м узыншагъэр хъумэ­нымкIэ и министр Къалэбатэ Рустам я пашэу респуб­ликэм и дохутыр гуп иджыблагъэ щы­Iащ Херсон областым и медицинэ IуэхущIапIэ зыбжанэм. Iэ­щIагъэлIхэм зрагъэлъэ­гъуащ­ Краснэ, Лазурнэ, Новониколаевкэ къуа­жэ­хэм дэт амбулаторэхэмрэ Владимировкэ жылэм дэт ФАП-мрэ. Апхуэдэу ахэр щыIащ Скадовск дэт ­район сымаджэщым, абы мы гъэм и гъатхэпэ мазэ лъандэрэ ди щIы­налъэм щыщ анестезиолог-реаниматолог гуп щолажьэ.

Урысейм СтатистикэмкIэ и къэрал управленэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, 2024 гъэм и щIышылэ - мазаем къриу­быдэу УФ-м и щIыналъэхэм я промышленнэ индексым и куэдагъымкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрыр нэхъыфIхэм яхы­хьащ, нэгъабэ и иджы хуэдэ зэманым щыIа бжыгъэхэм ар ирагъэпща нэужь.