Си лэжьыгъэр щIысфIэфI щхьэусыгъуэхэм ящыщщ махуэ къэс жыхуаIэм хуэдэу цIыхущIэ къызэрыпцIыхур, абыхэм уепсэлъылIэну, я IуэхущIафэ зэбгъэщIэну Iэмал узэриIэр, гъэщIэгъуэн куэдым абыхэм щыгъуазэ узэрыхуащIыр, гъащIэм нэгъуэщI лъэныкъуэ гуэркIэ узэрырагъэплъыр. Апхуэдэу куэд щIакъым Тэрч къалэм щыпсэу Срыкъуэ (Шыгъушх) Зое лэжьапIэм къэпсалъэу дызэрызэрыщIэрэ.
Къэпсэлъэн хуей щIэхъуар жэуап зыхь секретару сыщылажьэ «Iуащхьэмахуэ» журналым и къыдэкIыгъуэр пощтым къызэрыIэримыгъэхьар и жагъуащэ зэрыхъуарт. Махуэ зыбжанэкIэ дызэпсэлъащ хэкIыпIэ къэтлъыхъуэу, щымыхъужым, абыкIэ кIуэж си лэжьэгъу бзылъхугъэ цIыкIум селъэIури (фIыгъуэр къыхуищIэ!), и унэ хуIуезгъэшащ. Дызэрызэпсэлъам и фIыгъэкIэ Зое и гъащIэм щыщ куэд къэсщIащ, япэ дыдэу сфIэгъэщIэгъуэнахэм ящыщщ адыгэбзэкIэ къыдэкI «Адыгэ псалъэ» газетымрэ «Iуащхьэмахуэ» журналымрэ балигъ зэрыхъурэ къызэрыIэрыхьэр. «СхузэфIэкIынукъым ахэр си унагъуэ къимыхьэу, щIэзмыджыкIыу. Къытехуэ дэтхэнэ зы псалъэри си дежкIэ лъапIэщ, си анэм и быдзышэм щIыгъуу Тхьэм къызжьэдилъхьа бзэмкIэ тхащи, сэ схуэдэхэр иригушхуэн папщIэ цIыху куэд гугъу дехьу къыдагъэкIри. Иджыпсту си узыншагъэм къихьынукъым армыхъуамэ, сынэкIуэнти редакцитIми щылажьэ дэтхэнэри фызэзгъэцIыхунт, пщIэшхуэ зэрыфхуэсщIым и щыхьэту», - жеIэ Зое.
Плановскэ къуажэм щызэхэта «Вторая пятилетка» колхозым щылэжьащ зы унагъуэм щыщу трактористих. А IэщIагъэм япэу дихьэхар адэ-анэрщ, Шыгъушххэ Умаррэ Сэкинатрэ (Шэджэмыкъуэхэ япхъущ). ЩIым елэжьыныр, гуэдз къэгъэкIыныр зи Iуэху нэхъыщхьэ Умар и тракторыр фочкIэ ихъуэжын хуей хъуащ 1942 гъэм - фашистыдзэм пэщIэтыну ар фронтым Iухьащ. Хэку зауэшхуэр иухыу къигъэзэжа иужь, зигъэпсэхуну зэман иIакъым: къэрал щIэтIысыкIар шхынкIэ къызэгъэпэщыжын хуейт, цIыху мэжэщIалIэхэм зызэщIаIулIэжыныр Iэмалыншэт. Уасэншэт мэкъумэш машинэхэм фIыуэ хэзыщIыкI механизаторхэр. Аращ Умар занщIэу губгъуэм щIихьэжар. Абы щыхуэзащ щхьэгъусэ хуэхъуа, республикэ псом къыщацIыху трактористкэ Шэджэмыкъуэ Сэкинат. 1948 гъэм а тIур зэрышащ. Сабийхэр дунейм къытехьа иужь, фызым и къалэнхэр куэд хъуат, ауэ 1957 гъэ хъуху тесащ тракторым. ИужькIэ гъавэ хъумапIэм кIуэжри, пенсэм тIысыжыху абы щыIащ. Умар 1960 гъэ хъуху и IэщIагъэр къигъэнакъым. АрщхьэкIэ зауэм къыхиха узхэм зыкърагъащIэ хъуа иужь, вэн-сэныр къигъанэри, Iэхъуэу лэ- жьащ.
Еянэ классыр къиухри жэмышу фермэм щыщIидзащ Умаррэ Сэкинатрэ япхъу нэхъыжь Зое. Школри хыфIимыдзэу пщыхьэщхьэкIэрэ еджэрт ар. Сыт хуэдизу фIыуэ лажьэми, и псэр хэлътэкъым жэмыш IэщIагъэм. Апхуэдэурэ илъэсих дэкIа иужь трактористкэ хъуну мурад ищIащ.
И адэ-анэм ямыщIэу ар кIуащ трактор бригадэм. Абы тесхэри дзыхьмыщI-дзыхьмыщIу къыIущIащ бзылъхугъэ цIыкIухэм (Зое и закъуэтэкъым апхуэдэ гукъэкI зыщIар). Бригадирым унафэ къахуищIащ ДТ-75-м и пкъыгъуэхэр зрагъэщIэну икIи зы мазэ пIалъэ къаритащ зэпкърыхауэ щылъ тракторыр зэпкъралъхьэжыну. Унэм къэкIуэжу и хъуэпсапIэм хуича япэ лъэбакъуэр щахуиIуэтам, и адэр гъат. Нобэр къыздэсым Зое ищIэркъым ар къызыхэкIар: и пхъур фIэгуэныхь хъуат, хьэмэрэ езымрэ и анэмрэ я лъагъуэм зэрырикIуам къригъэкIуа гуфIэгъуэ нэпст.
Мазэ дэкIри, Зое тракторыщIэ къратащ. Илъэс 25-кIэ тесащ ар а «гъущIышым», къигъэнэн хуей щыхъуами, хуабжьу къехьэлъэкIащ. ИужькIэ нэгъуэщI IэнатIи пэрытащ бзылъхугъэр, ауэ тракторым хуиIэ лъагъуныгъэр зыми хуэгъэужьыхакъым. «Бетэмал, си узыншагъэм къихьу, трактор сытесу губгъуэм ситащэрэт, - къызжеIэ Зое. – Сытым хуэдэу сехъуапсэу уи гугъэ сэ губгъуэм итхэм!»
1988 гъэм ар унагъуэ ихьащ. И щхьэгъусэ Срыкъуэ Борисрэ (ари тракторист) езымрэ «Терский» колхозым, СУ-6-м, лесхозым щызэдэлэжьащ. Зое и дэлъхуищри трактористт. Илъэс зыбжанэ ипэкIэ дунейм ехыжащ звеньевойуэ куэдрэ лэжьа, КъБАССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым и ЩIыхь тхылъыр зыхуагъэфэщауэ щыта, «РСФСР-м щIыхь зиIэ и механизатор» цIэ лъапIэр къызыфIаща Шыгъушх Николай. Сергей, Владимир, и шыпхъу ФатIимэ (сабий садым щылэжьащ) сымэ хуэпсэущ, къыкъуэтщи, зыр адрейм игъэгушхуэу къыздэгъуэгурыкIуэну ди гуапэщ. Шыгъушххэ я щIалэхэм, я къуэхэр я гъусэу, щIы зэрахьэ. ЖыпIэнурамэ, гъавэм, къэкIыгъэм хуаIа пыщIэныгъэр тIасхъэ хъуакъым.
Мы тхыгъэр и щапхъэщ адэ-анэм дэплъей, абыхэм я лъагъуэм ирикIуэ, зы унагъуэм хабзэ убзыхуахэр щытепщэ зэман зэрыщыIам, нобэми апхуэдэ хабзэхэм, нэхъ мащIэми, гу зэрылъыптэм. «Анэм и гъуапэр пхъум и джанэщ», жеIэ псалъэжьым. Джанэ зи быным «хуэзыдыфын» анэхэр куэду лъэпкъым Тхьэм къыдит!
