Шу гупитI щызэхуэзэм деж, я къамэкIыр зэхуэгъэзауэ, къеуэм еуэжыфын хуэдэу, сэмэгурабгъумкIэ зэблэкIын хуейщ.

Фыз ису гу къакIуэу абы шу хуэзамэ, фызхэм ижьырабгъур яритын хуейщ. Фызхэм зыкъаIэтын хуейщ, лIыми и Iэ ижьыр мащIэу къиIэту иридзыхыжын хуейщ, фIэхъус ярих щIыкIэу.

Фызыгур псым хуокIуэ, шур псым къикIащ, фызыгур псым икIыхукIэ шум игъазэу якIэлъыплъын хуейщ псым икIыхункIэ зыгуэр къэхъумэ ядэIэпыкъун папщIэ.

ЛIым и фыз дэщIыгъуу ежьамэ, и сэмэгурабгъумкIэ фызыр щытын хуейщ, ар зэрифызыр къащIэн щхьэкIэ. Ауэ ипхъу е и шыпхъу и гъусэмэ, абы щыгъуэ, лIыр лIыжь дыдэу щытми, цIыхубзыр ижьырабгъумкIэ щытын хуейщ, зэрипхъур, е зэришыпхъур къащIэн щхьэкIэ.

Шур къокIуэ, фызым, е нысащIэм пэгун иIыгъыу псыхьэ къокIыж. ИпщэкIи плъэуэ, ищхъэрэкIи плъэуэ къэмыкIуэIамэ, зэпырыкIын хуейщ, къакIуэIарэ, и щIыбагъыр, е и гупэр хуимыгъазэу, и бгъур мащIэу хуэгъэзауэ блигъэкIыу, итIанэ езыр гъуэгум зэпрыкIын хуейщ.

Езы лIыри цIыхубзым и гъунэгъу зэрыхъуу, нэхъ хуэм зищIу, Iэдэбу блэкIын хуейщ, и Iэр фIэхъус ирих щIыкIэу мащIэу игъэхъейуэ.

Къуажэм дэту уэрамым щырикIуэкIэ лIым, е щIалэм (лIыжь дыдэ мыхъуу) пщIантIэм пхъэ икъутэу цIыхубз дэту илъэгъуамэ, дыхьэу уэщыр къыIихыу пхъэр хуикъутэу къыдэкIыжын хуейщ.

ГукIэ лIы гуп ежьауэ гъуэгуанэ зыдытетым, абы я пщафIэм нэгъуэщI зыри Iуэху ищIэркъым пщафIэн фIэкIа, и выр зыгъэхъури кIэлъыплъри нэгъуэщIщ. А гупым я тхьэмадэм унафэ ищIын фIэкIа нэгъуэщI Iуэху иIэкъым, псори и гъусэхэм ялэжь.

Адыгэм деж зыгуэр щIэсу езы бынунагъуэр тIысу шхэркъым, ар зыдамыгъашхэу.

ЦIыхухъу къыщIыхьамэ, цIыхубзхэр къотэдж.

ЦIыхубз къыщIыхьами цIыхухъухэри мэтэдж.

ЦIыхубз щыту цIыхухъухэм къемыкIу псалъэ жаIэркъым.

Нэхъыжь щыту нэхъыщIэ тIысыркъым.

Нэхъыжьым ипщэкIэ нэхъыщIэ кIуэуэ тIысыркъым.

ЦIыхубзхэмрэ цIыхухъухэмрэ я псыунэр щхьэхуэщ.

И адэр щыту и къуэр и быным епсалъэртэкъым.

ХьэщIэр щежьэжкIэ докIуатэ.

Фыз къэзышар, и адэ-анэ деж япэ щIэмыхьэжу, жэщым и фыз деж щIыхьэжыртэкъым.

НысащIэр япэ дыдэ псыхьэ щыкIуэм деж, и гъусэу дэкIуэрт хъыджэбзхэр, адрей и нысэгъухэр.

Псыр къыщыригъахъуэм деж щIалэ кIуэрти, фоч щхьэщагъэукIырт. Абы зыдахьа бэлътоку, гъуджэ, чысэхэр а щIалэм иратырт.

Хъыджэбзхэм я анэхэм джэд ирагъэукIырт, махъсымэ, жэмыкуэ ирагъэщIырт, щIалэхэм хъыбар ирагъащIэрти губгъуэм шууэ дашхэу, езыхэр гукIэ кIуэрэ абы джэгу щащIу, щырагъафэу, шууэ щагъэджэгуу, бэлътоку къагъэтIылърэ шу жэрыжэм къырагъащтэу, къурагъым бэлътоку, нэгъуэщI хьэпшып пылъу къыхасэрэ, нып пыщIам блэжа нэужь, зыкъигъазэрэ и щIыбагъымкIэ къэна ныпым къеуэрэ къыпиуду щытащ. Къыпызудам хьэпшыпыр ейт. Жэрыжэм зыдытетым, и тохъутейр трихыу, и фочыр къырихыу еуэн хуейт. Апхуэдэ джэгухэр гъэм и кIуэцIкIэ тIэу ящIырт: мэракIуэмрэ, дэмрэ и зэманым. АбыкIэ щIалэхэр ягъасэрт, я хэхуагъым еплъырт.

Бэзэрым пхъэкIэбжьэкIэ яшэу кIуамэ, гупым яхурикъун хуэдэ щIакхъуэшхуэ тхьэмадэм къищэхун хуейщ «Тхьэмадэ щIакхъуэкIэ» еджэу, къыщыкIуэжкIэ яшхыну.

КъэкIуэжурэ къэблэгъэжа нэужь, «Е гуIэгъуэщ, е гуфIэгъуэщ, е унэгуащэр имысу урихьэлIэжынкIэ хъунущ» жаIэрти, «Унэ уэнжакъыр плъагъуу ушхэн хуейщ» жаIэрти «Гъуэмылэ укхъуэж» ящIырт: псом я гъуэмылэри зэхалъхьэрти къыдэмыхьэж щIыкIэ яшхыжырт. «ФIыкIэ дызэIущIэ» жаIэрти, щхьэж и унэ дыхьэжырт.

Унэм я щIалэ, я лIыжь хьэгъуэлIыгъуэ кIуэнумэ, и ныбэ изу ягъашхэрти яутIыпщырт «Iэнэм утефыщIыхьу умыкIуэ» жари.

Зы нэхъыжьрэ зы нэхъыщIэрэ гъуэгу тету кIуэмэ, нэхъыжьыр ижьырабгъумкIэ щытщ.

Щы хъумэ, нэхъыщIэ дыдэр ижьырабгъумкIэ щытын хуейщ. Нэхъыжьым и унафэм щIэтын, абы жиIэр хуищIэн щхьэкIэ.

Гупыр щысу зыгуэр (ар нэхъыщIэу щытми) фIэхъус иту яхыхьамэ, гупыр зыщIэтаджэу къыIахын хуейщ.

КъакIэрыхуауэ яхыхьар «Мысостей бжьищ», «Къетыкъуей бжьищ» жаIэу ирагъэфэн хуейщ, гупым ящIыхьэжын щхьэкIэ.

Гупым я нэхъыжь, е хьэщIэ щIэкIмэ, абы нэхъыщIэ дыщIэкIын хуейщ.

КъыщIыхьэжмэ,абы «ФIэхъусыбжьэр» иратын хуейщ, «Хьэгъэбанэбжьэр» нэхъыщIэм ират.

НэхъыщIэ нэхъыжь гупым яхыхьамэ, сэлам яритын хуейкъым, къимыгъэтэджын щхьэкIэ, нэхъыжьхэр къаплъэу къалъагъуу бжьэ къыратын хуейщ, къэмытэджу.

Зэхуэзыхьэсыжар КЪАРДЭНГЪУЩӀ Зырамыкущ.