ЩIыпIэмрэ зэманымрэ елъытащ

Лъэпкъышхуэ гуэрхэм дакъыхэкIыгъатэмэ, тобэ ирехъуи, къэралпсо зэлъэщIысыныгъэ зыгъуэта тхакIуэхэм хабжэнт Хьэх Сэфарбий и гупсысэхэмрэ гъащIэм хуиIэ Iуэху еплъыкIэхэмрэ къыщигъэлъэгъуа и тхыгъэ кIэщI цIыкIухэр.

«Си хъуреягъкIэ» зыфIища тхылъыр телъщ сэри си стIолыщхьэм, Искандер Фазилрэ Ремарк Эрих - Мариерэ яйхэм ящIыгъуу. Ди Кавказ щIыналъэхэм яхудиIэ гурыгъухэр псэм къыщилъыхъуэм - Фазиль, гупсысэ куу убгъуакIэ хэкупсэм, дуней псор къызэщIэзыубыдэ цIыху гущIэгъум и зы налъэ къыщытхытхым - Ремарк, гъунэгъу дыдэу, ди пащхьэ нэхум къыщыблэ адыгэ жьэгум и IэфIым, ди лъэпкъ, ди жылэжь къыщекIуэкI гъащIэм я хуабагъ дыщыхуэныкъуэм - Хьэх Сэфарбий я IэдакъэщIэкIхэр… Пэжу, тхакIуэм ихъуреягъым, щыуауэ, зы напIэ дэхьеигъуи къыщыгъуэтыгъуейт, абы гушыIэ жанкIэ жэуап зримытыфа. ГъащIэм и лъэныкъуэ псори къызэщIэзыкъуэ тхыгъэхэм увыпIэ щхьэхуэ щаубыдащ анэдэлъхубзэм теухуа хъыбархэм. Хэт ищIэрэ, адыгэбзэм, щыуауэ, зы сыхьэтыпэ щытрамыгъэкIуэдэж икIи апхуэдэ щытыкIэм нэр хуэзыуфIыцI адыгэ унагъуэхэм, сабий садхэм дерс яхуэхъунри хэлъщ, нобэ ахэр зыгуэр еджэжыххэу шэч къытепхьэ пэтми.

* * *

Iуэхур щекIуэкIыр адыгэм и жьантIэ Налшыкт. Суд ящIэрт. ЗыщIи, зытращIи, кърихьэлIаи - псори адыгэт, зэдыщIэкIыу. Ауэ судыр зыщIэхэр зэрыпсалъэр урысыбзэт.

- Сэ адыгэбзэкIэ фIэкIа сыпсэлъэфынукъым, - жеIэ къуажэм къраша цIыхубз зи ныбжь хэкIуэтам. Зи напэр къиткIуэткIуа хъыджэбз къамылыфэ цIыкIур, жаIэр итхыну ягъэтIысар, хъущт жиIэу хуеплъэкIащ судыщIэм. Мыдрейми, ар къыгурыIуэри, щIэупщIащ: хэт тхузэридзэкIын абы жиIэр?

Арати, адыгэ Iуэхузехьэхэм адыгэбзэ зыщIэ къалъыхъуэри, я лэжьыгъэм пащащ - едэIуащ, гурыIуащ къэзылъхуа я анэжьым тэрмэшкIэ!

* * *        

Ди тхакIуэхэм ящыщ зы къызэралъхурэ илъэс 80 зэрырикъум теухуа пщыхьэщхьэр ди къэрал университетым зэрыщекIуэкIыну щIыкIэр Адыгэ тхакIуэхэм я союзым щыдубзыхуну дызэхуэсат правленэм хэтхэр. ХамэбзэкIэ ирагъэкIуэкIыну щыжаIэм, сэ сыкъэпсэлъащ: псори дыадыгэщ, ди бзэкIэ едвгъэгъэкIуэкIыж!

- Хьэуэ, - къысхуадакъым, - нэгъуэщI къримыхьэлIэнуми, щекIуэкIынур Налшыкщ, адыгэбзэр хъунукъым, къуажэтэмэ, зыгуэрт.

«Адыгэбзэр Налшык дахуащ, - сегупсысащ сэ жагъуэу. - А бзэмкIэ къалэжьым ирипсэухэр зэхыхьэри, ди бзэр къалэм дахуащ нобэ. Пщэдей-щэ?

- Ар хамэбзэкIэ екIуэкIыну щхьэкIэ, адыгэбзэкIэ укъыщыпсэлъэнуми ухуитщ, - къызжаIащ, сэ сызэрымыарэзым гу щылъатэм.

КъызэрыщIэкIымкIэ, адыгэбзэкIэ упсэлъэнуми ухуитт… къыпхухэкIынуIатэкъым.

Ари Алыхьым и шыкурт!