Дыгъэ бзийм и уасэр

ЩIыналъэфIхэр, дахэхэр дунейм щымащIэкъым. Апхуэдэхэм ящыщщ Кавказри: гъэм и зэманиплIыр и чэзум щызэблокI, дыгъэпсщ, щIыуэпс къулей иIэщ… АрщхьэкIэ щыIэщ дыгъэм и бзий хуабэхэр мазэ бжыгъэкIэ зытемыпсэ щIыналъэхэри.

Норвегие ипщэм и Рьюкан къалэм илъэс ныкъуэкIэ, Италием и Виганеллэ къуажэ цIыкIум мазищкIэ дыгъэр ялъагъуркъым. Ар къызыхэкIыр а щIыналъэхэр бгы лъагэхэмкIэ къаухъуреихьауэ зэрыщытырщ.

ЦIыху минищым щIигъу щыпсэу Рьюкан и бгыхэм дыгъэр ягъэпщкIу фокIадэм и кIэм щыщIэдзауэ гъатхэпэм и кум нэсыху. Абы щыпсэухэм илъэсищэ ипэкIэ жэрдэм къыхалъхьауэ щытащ бгы щыгу нэхъ лъагэ дыдэм къебгъэкIэрэхъуэкI хъу гъуджэ абрагъуэ щагъэувыну, абы къищ дыгъэ бзийхэр къалэм къытепсэн хуэдэу, арщхьэкIэ, ар зыхиубыда XX лIэщIыгъуэм и пэщIэдзэхэм щыIа технологиехэм апхуэдэ зэфIэкI яIэтэкъым. Щымыхъум, ахэр зыдэс жьауапIэм къикIыу бгы щыгум нэс удэзыш кIапсэ гъуэгу щаухуащ, дыгъэм хуэзэшыпэхэм папщIэ. Уасэ щхьэхуэкIэ ахэр абы дэкIырти, хуеиху къыщакIухьырт. 2013 гъэрщ къалэдэсхэр апхуэдизу зыщIэхъуэпса Iуэхур къащехъулIар - метр 450-рэ зи лъагагъ бгы щыгум щагъэуващ зэуэ гъуджищ, я дэтхэнэми метр зэбгъузэнатIэ 7 и инагъыу. Компьютер программэ щхьэхуэм тету абыхэм загъазэ дыгъэ бзийхэм я ужьым иту. Ар зыхуей электрокъарури, мылъку трамыгъэкIуадэу, дыгъэ батарейхэм къалэжь.

Гъуджищми зэгъусэу метр 25-кIэ дыгъэ нурыр традзэ Рьюкан и утыку нэхъыщхьэм. Ар, дауи, мащIэ дыдэщ, ауэ сыт щыгъуи жьауэ кIыфIым хэс къалэдэсхэр а тIэкIуми ямылейуэ щогуфIыкI - нэгъуэщI мыхъуми, я утыкур нэхущ, хуабэщ.

ЦIыху 200 фIэкIа щымыпсэу, Италием и Виганеллэ жылагъуэр Альп бгыхэм исщ. Абы щыIэкъым тыкуэни, пощти, сымаджэщи, курыт еджапIи - зы гъуджэ инышхуэ фIэкIа. Ар къызыхэщIыкIар, Норвегием ейм хуэдэу, абджкъым, атIэ цIууэ джафэу гъэжа гъущI пIащIэ зэрыIыгъхэрщ. Абы идз нурыр нэхъ фагъуэщ, щагъэувыфари 2006 гъэрщ. Абы щIата еврэ мини 00-р апхуэдиз фIэкIа мыхъу цIыху бжыгъэмкIэ куэдыIуэу къалъытащ щIыналъэ унафэщIхэм.

Шэрэдж Дисэ.