Туризмэмрэ лъахэхутэм ехьэлIауэ къызэрагъэпэщу «Альтаир» зыфIаща щIалэгъуалэ проектым и щIыналъэ Iыхьэр иджыблагъэ зэфIэкIащ.
Абы хэтащ Урысейм и щIыпIэ зэмылIэужьыгъуэхэм щылажьэ, «Урысей географие зэгухьэныгъэм» хыхьэ щIалэгъуалэ хасэхэр. Проектым хэта щIалэгъуалэр нэхъапэкIэ «Урысей географие зэгухьэныгъэм» и гъэзэщIакIуэ гупым къыхалъхьауэ щыта зэпеуэм щытекIуахэмрэ къыщыхэжаныкIахэмрэт. Иджыри зэ фигу къэдгъэкIыжынщи, зэхьэзэхуэм ягъэхьа проекти 180-м щыщу лэжьыгъийращ пхыкIар, нэхъыфIуи къалъытар.
Егъэджэныгъэ-узэщIакIуэ къалэнхэр къэзыщта «Альтаир» проектым и щIыналъэ Iыхьэм нэса щIалэгъуалэм Iэмал яIащ Шэджэм икIи Iуащхьэмахуэ щIыналъэхэм щыIэ зекIуэ лъагъуэхэм ирикIуэну, абдеж щыIэ щIыуэпс хъугъуэфIыгъуэхэм, щIыпIэ дахэхэм зыщаплъыхьыну. Апхуэдэу, щIалэгъуалэр щыIащ Шэджэм псыкъелъэхэм, Шэджэмыщхьэ щыIэ тхыдэ фэеплъ мыхьэнэ зиIэ Iуащхьэхэмрэ къуажэ бгынэжахэмрэ, Бгыху щхьэдэхыпIэм (Актопрак), Гижгит псыхъурейм. Щхьэлды деж щыIэ бгылъэрызекIуэхэм я пщыIэр хэщIапIэ зыхуэхъуа ныбжьыщIэхэр махуэ бжыгъэм и кIуэцIкIэ Мыл псыпцIэ хъурейми (Башкара) Щхьэлды мылылъэхэми нэсащ, Iуащхьэмахуэ и ипщэ щыгу джабэхэми кIэрыхьащ.
Зыплъыхьынымрэ лъахэр къыхэзыгъэщхьэхукI щхьэхуэныгъэхэмрэ теухуауэ къызэрагъэпэща программэм нэмыщIа, фэбжь зыгъуэтахэм япэ дэIэпыкъуэгъур зэрегъэгъуэтыным ехьэлIа курсхэри екIуэкIащ. Бгылъэм итым къылъэIэсынкIэ хъуну шынагъуэхэм – я Iэпкъынэлъэпкъынэхэр щIыIэмрэ мафIэмрэ фIисыкIыным, уIэгъэ игъуэтам ипкъ иткIэ лъы куэд фIэкIуэдыным, къупщэр къутэным, бэуэкIэщIым – зэращыпхъумэным, апхуэдэ зыгуэр къэхъуамэ, цIыхум узэреIусэну, узэреIэзэну, узэрыдэIэпыкъуну щIыкIэхэр зи лъабжьэ еджэныгъэхэр щIалэгъуалэм драгъэкIуэкIащ. Абы къыдэкIуэу, абыхэм Iэмал яIащ Жантыгъуэн деж щыIэ бгылъэрызекIуэхэм я пщыIэм бгым кIапсэрыдзэкIэ кIэрыхьэу я къарур здынэсыр къахутэн.
Iуащхьэмахуэ и ипщэ щыгу джабэхэм щыкIэрыхьэм, щIалэгъуалэр Урысейм и щIыпIэ нэхъ лъагэ дыдэм, Хэкум и ХъумакIуэхэм я фэеплъыр здэщыт бгыщхьэм, нэс кIуащ. Бахъсэныщхьэ деж щыIэ, Iуащхьэмахуэ лъапэ зыхъума лIыхъужьхэм я кхъуэшыкхъэм дыхьэри, удз гъэгъа тралъхьащ, щахуэщыгъуащ. «Альтаир» проектым къигъэув Iуэхугъуэхэр зэхэзылъхьар «Урысей географие зэгухьэныгъэм» ди щIыналъэм щыIэ и къудамэм жыджэру хэт, журналист, лъахэхутэ Мокаев Тенджызщ.
Зэхьэзэхуэм и щIыналъэ Iыхьэм хэтахэм псоми Къэбэрдей-Балъкъэрым курортхэмрэ туризмэмкIэ и министерствэм и фIыщIэ тхылъхэмрэ саугъэтхэмрэ иратащ.
Лэжьыгъэм и унэтIакIуэ Куглер Катаринэ зэрыжиIэмкIэ, гъэмахуэм и кIэ пщIондэ, гъэ еджэгъуэщIэм щыщ зэмани къыхыхьэу, иджыри лъахэхутэ зекIуэ зыбжанэ щыIэнущ, щIыналъэм и щIыуэпсым иIэ уней щхьэхуэныгъэ нэхъыбэжхэми зыщагъэгъуэзэнущ.
Абы къищынэмыщIауэ, шыщхьэуIум и 25 пщIондэ проектым хэт щIалэгъуалэр, Урысей гвардием Къэбэрдей-Балъкъэрым щиIэ и къудамэм хэтхэр я гъусэу, ЩхьэунэкIэ зэджэ щхьэдэхыпIэмрэ Кавказым и ХъумакIуэхэм я мывэскъарыр зытет лъагапIэмрэ нэс дэкIынущ. Апхуэдэ зекIуэр къызэгъэпэщынымкIэ Iэмалыр щыIэ хъуащ «Альтаир» щIалэгъуалэ хасэмрэ Урысей гвардиемрэ зэращIылIа зэгурыIуэныгъэм и фIыгъэкIэ.
Проектым къызэригъэувымкIэ, щIалэгъуалэм шынагъэ къэмыгъэхъуным хуэунэтIауэ яIэ щIэныгъэм хагъэхъуэнущ, туризмэм, лъахэхутэм, спорт волонтерыгъэм ехьэлIауэ езыхэм къакIэлъыкIуэну ныбжьыщIэхэм щIэныгъэ иратыну зэфIэкI яIэнущ.
