ЩыIэщ кIуэ пэтми нэхъ гуакIуэ хъу, ныбжьым зи теплъэмрэ гукъыдэжымрэ дэмыкIуэд цIыху. Апхуэдэхэм ящыщщ сурэтыщI КIыщ Мухьэдин. Къэрал куэдым къыщацIыху, граф цIэ лъапIэр зыхуагъэфэща, махуэ къэс зи Iэзагъэмрэ талантымрэ хэзыгъахъуэ, ажалым къыIэщIэкIыу гъащIэм пызыща цIыхухъум и дунейр гъэщIэгъуэныщэщ. Абы и гъащIэр гугъуехькIэ гъэнщIат, ауэ псори зэриIуэтэжын лъагъуныгъэ дахэ игъуэтыжащ. Роман кIыхьышхуэ пхуэтхыну къыщIэкIынт Мухьэдин и гъащIэм теухуауэ. ЦIыхум хъуэпсапIэ иIэн, абы лъэIэсын щхьэкIэ емызэшыжу лэжьэн зэрыхуейр лъабжьэ хуэпщIыфынут а тхылъым. Лъэхъэнэ хъэлъэм къыхэтэджыкIа къызэрыгуэкI сабийм и гъащIэм псысэ дахащэу зыкъридзэкIами, абы и пэ къитар гъэщIэгъуэныщэщ…
ГъэмахуэкIэ Мухьэдин и анэм и гъусэу Лэшынкъей щыIэрейт, абы щIалэ цIыкIум и анэшхуэмрэ и анэ шыпхъухэмрэ щыпсэути. Лэшынкъей мэзым кхъужь, мы къыщащыпурэ ягъэгъурт, ар ящэжырти, зыхуэныкъуэхэр къащэхужырт е къахъуэжырт.
А зэманым сабийхэм щыгъыни, зэреджэн тхылъи, зэрытхэн тетради яIэтэкъым, я ныбжьым емылъытауэ, нэхъыжьхэм ябгъурыту губгъуэм илэжьыхьырт, зэрахузэфIэкIкIэ я анэхэм зыщIагъакъуэрт. Я адэхэм зауэм я щхьэр щагъэтIылъат е хъыбарыншэу кIуэдат…
Абы щыгъуэ тетрадь щыщIэ еджакIуэхэр газет напэхэм тетхыхьырт, сатыр зэхуакухэм я тхыгъэр ирагъахуэу. Арами, Мухьэдин, ар зэран къыхуэмыхъуу, сурэт ищIын щIидзащ. Апхуэдэущ ар псоми зэращIэжыр: щIалэ щэхум и къэлътмакъ зыпрыдз цIыкIум къэрэндащрэ газет пычахуэрэ къыдихырти, зэпымыууэ зыгуэрхэр итхырт, сурэт едзыгъуэхэр иритхъэрт.
Мухьэдин и анэ Марусэ лъэгу илъэсу курыт еджапIэм щылажьэрти, жэщым сыхьэтыр 3-м къэтэджырт, псыхьэ кIуэну. Абы классхэр къилъэсыну, игъэплъыну и къалэнти, щIалэ цIыкIур и анэм дэтэджырт, псы къыдихьырт, пхъэ хуикъутэрти, Марусэ хьэкур игъэплъыху, Мухьэдин и сурэтхэм пищэрт. Ауэрэ нэху щыт. А зэманращ Мухьэдин ищIа сурэтхэр япэу утыку къыщрихьар: библиотекэм щIэт пщащэ цIыкIум къыхилъхьэри, сурэтыщI ныбжьыщIэм и IэдакъэщIэкIхэр ягъэлъэгъуат.
Зэгуэр школым «Кабардинкэ» къэфакIуэ гупыр къеблэгъат. Абыхэм ящыщ зым Мухьэдин и сурэтхэм гу щылъитэм, Налшык къалэм дэт Пионерхэм я унэм ихьу иригъэлъэгъуэну чэнджэщ къаритащ. Апхуэдэуи ящIащ икIи абы щыгъуэщ Мухьэдин и гъащIэм Ткаченкэ Андрей къыщыхыхьар. Тхьэмахуэ махуэ къэс Мухьэдин къалэм лъэсу зытрищIыхьын тхылъымпIи къэрэндащи. ЩIалэщIэм сурэт щIыным апхуэдизкIэ зэман кIэщIкIэ зыхуригъэсати, и школ егъэджакIуэм ефIэкIыжат. Мухьэдин щхьэкIэ цIыхухэм «зэчиифIэщ ар» къыхужаIэху, анэри хуабжьу гуфIэрт.
Мухьэдин зыщIэхъуэпс дунейм теттэкъым краскэ фIэкI. ЩIалэ цIыкIур къалэм кIуэху ахэр щащэ тыкуэным щIыхьэрти, зигъэнщIыху еплът-еплъти, къыщIэкIыжырт. И бын закъуэм и хъуэпсапIэм фIыуэ щыгъуазэ анэ гумащIэм имыщIэн щыIэт?! Ахъшэ зыхуихьэсри, къыхуищэхуащ. Мухьэдин апхуэдизкIэ щыгуфIыкIат краскэхэми, щыгъуэлъыжкIэ и щхьэнтэ лъабжьэм щIилъхьэрт, кIэщI-кIэщIурэ еплъырт, епэмт, ауэ сурэт ирищIтэкъым - щысхьт, къигъэсэбэпу иухыну хуейтэкъым!
Анэр сымаджэ хьэлъэ щыхъуами (жьы къыпиубыдырт), и щхьэ къыфIэмыIуэхужу, Мухьэдин зыхуей хуигъазэрт, сурэтыщI цIэрыIуэ хъуну щIэхъуэпсырти.
Аурэ Мухьэдин Шэджэм II-нэм и курыт еджапIэр къиухри, и гъэсакIуэ Андрей и чэнджэщкIэ щIэтIысхьащ Краснодар (Бжьэдыгъукъалэ) дэт художественнэ училищэм. Унагъуэм щыщу ябж, Марусэрэ Мухьэдинрэ зыгъашхэ я жэмыжьыр анэм ищэжщ, къыщIэкIа ахъшэ тIэкIур и къуэм IэщIилъхьэри, иутIыпщащ.
А жэмым теухуауэ хъыбар гъэщIэгъуэни щыIэщ. Мухьэдин курыт еджапIэм щыщIэсым драматургием дихьэхат, уеблэмэ пьесэ гуэрхэри итхыну иужь ихьэрт. ЩIалэр щыджэгу пьесэм и зы пачыгъуэ гуэрым жьакIэ лей хуэныкъуэти, куэдрэ мыгупсысэу я жэмыжьым и кIапэр пиупщIри, къигъэсэбэпащ. Жэмым бадзэмрэ аргъуеймрэ зэрызыщихъумэну кIапэр здэкIуар къахуэмыщIэу анэмрэ гъунэгъухэмрэ куэдрэ гупсысащ, гузэващ. Iуэхум и пэжыпIэр къыщащIам дыхьэшхащ, ауэ щIалэ цIыкIум «хукъуилъхьэну» анэм чэнджэщ къратами, Марусэ нэхуу иIэр и бын закъуэрати, зыри жриIэфатэкъым.
Бжьэдыгъукъалэр Шэджэми Налшыки елъытауэ абрагъуэт, Мухьэдин абы дэгъуэщыхьу, къытехьэлъэу, щызэшу къыщыхъурт, ауэ щхъуантIагъэр щыкуэдти, щалъхуа щIыпэм щригъэщхькIэ, гуныкъуэгъуэр мащIэу щхьэщихт.
КIыщ Мухьэдин зигъэунэхужынымкIэ, гъащIэм и дерсхэр къыгурыIуэнымкIэ Бжьэдыгъукъалэ зэрыщыпсэуа илъэс зыбжанэр сэбэпышхуэ къыхуэхъуащ. Абы сурэтыщIым Iуэху зэмылIэужьыгъуэхэр щигъэзэщIащ, улажьэмэ лыжь пшхынщ, умылажьэмэ - лажьэ бгъуэтынщ, жыхуиIэм къикIри къыщыгурыIуащ.
…къыкIэлъыкIуэнущ.
Сурэтыр тезыхар Къарей Элинэщ.
