«Ди лъэпкъ къафэхэмрэ фащэмрэ сызэрыцIыкIурэ сохъуапсэ. Сабий гъэсапIэм сыщыкIуэу щыта зэманыр сигу къызогъэкIыжри, сурэт къыщыттрахым, дыхагъэдат хэт фащэ щыгъыну хуейми, хэт кхъухьлъатэм ис хуэдэу къытрахынуми. Абы щыгъуэми сэ фащэрат къыхэсхар. А сурэтыр сфIэфIу сохъумэ. ЖысIэнуращи, къэфэным пасэу гу хуэсщIащ. Къэбгъэлъагъуэмэ, си къуэш нэхъыжьри къофэ, мы зэманым ар «Кабардинка» къэрал академическэ ансамблым хэтщ. Абыи сыдэплъеягъэнкIи хъунщ. 2017 гъэм «Терчанка» цIыхубэ ансамблым сыхыхьауэ щытащ. Зэман кIэщIкIэ сыкъыщыфащ «Елъхъуэт» къэфакIуэ гупми», - жеIэ Плановскэ (Ботэщей) къуажэм щыщ, къафэмкIэ «ВагъуэщIэ» сабий ансамблыр 2020 гъэм къызэзыгъэпэща щIалэщIэ Ахэмын Ислъам.
Къыхиха IэщIагъэм ехьэлIауэ нэхъыбэ къищIэну щIэхъуэпсырти, ар щIэтIысхьауэ мы зэманым щоджэ Адыгейм и къэрал университетым ГъуазджэхэмкIэ и институтым. Абы къыдэкIуэу, Тэрч районым хыхьэ Акъбащ Ипщэ, Курп Ищхъэрэ, Курп Ипщэ къуажэхэми сабийхэр къафэм щыхуигъасэу лэжьащ.
- Сабий гуп удэлэжьэныр, дауи, тыншкъым. Ансамблыр мы гъэм илъэсищ хъуащ къызэрызэзгъэпэщри, гу зылъыстэр мы лэжьыгъэм нэхъри сызэрызэIэпишэрщ. Узыпэрыт Iуэхум удихьэхмэ, гугъуехьым ущышынэнукъым икIи къыптехьэлъэнукъым, - къыхегъэщ щIалэм. - ЗэрыжысIащи, сабийхэм япэу садэлэжьэну Тамбовскэ къуажэм къыщыщыщIэздзам ныбжьыщIи 160-рэ къысхуашат къафэм хуэзгъэсэну. Псори утыку пхуигъэхуэнутэкъым, зэблэбгъэкIыу зыгуэру улэжьэн хуейуэ арати, иджыпсту согупсысри, сэ езым сфIэхьэлэмэтщ апхуэдиз сабийм садэлэжьэну сызэрытегушхуар. Иджыпсту Дыгулыбгъуей къуажэм и курыт еджапIэ №9-ми сыщолажьэ. «ВагъуэщIэ»-м хэт цIыкIухэр 30 мэхъу, мы зэманым абыхэм садолажьэ щэбэт, тхьэмахуэ махуэхэм.
Ахэмыным къызэрилъытэмкIэ, къафэм хуэзыгъасэ дэтхэнэми и къалэнщ сабийр лъэпкъ щэнхабзэм хигъэгъуэзэнри. Ар езыр хущIокъу Iэнэм зэрыпэрысыным деж къыщыщIэдзауэ утыку зэритыпхъэм щыщIэкIыжу сабийхэм ягуригъэIуэну. ЗэрыжаIэщи, щIалэм ебгъэлъагъур и гъуэгущ.
- Зэхьэзэхуэ, фестиваль куэдым дыхэтыну Iэмал диIащ, ехъулIэныгъэфIхэри сабийхэм зыIэрагъэхьащ. «ВагъуэщIэм» хэт цIыкIухэр къафэу уэрэд зыщIэт клип цIыкIуитI тредгъэхащ, - дыщегъэгъуазэ абы. - Зым КъуэщIысокъуэхэ Зауррэ Тимуррэ «Си Хэку» уэрэдыр Налшык къалэм дэт «Сосрыкъуэ» шхапIэм деж щагъэзащIэ. ЕтIуанэр - «ВагъуэщIэр къофэ» фIэщыгъэр иIэу, Багъэтыр Нинэ усэ едгъэтхати, ар Музыкэ театрым и уэрэджыIакIуэ Еуаз Азэмэт тхуигъэзащIэу 2022 гъэм Фиагдон Ипщэ (Осетие Ищхъэрэ-Аланием) щытетхащ, сабийхэр абы къыдэфэу. Уэрэдым макъамэхэр тхущIэзылъхьар Мамий Аслъэнщ, аранжировкэр ТеуныкI Альбертщ зейр.
Зэхьэзэхуэхэм я гугъу пщIымэ, сабий ансамблыр зэпымыууэ хэтщ «Творческэ щIалэгъуалэм щIыхь зиIэ я унэтIакIуэ» бгъэхэIу дамыгъэр зыхуагъэфэща, ЮНЕСКО-м хэт, продюсер, культуролог Мэрыщ Розеттэ къызэригъэпэщ Iуэхухэм. Апхуэдэу 2022 гъэм «ВагъуэщIэм» япэ увыпIэр къыщихьащ гъуазджэхэмкIэ «Золотая струна» урысейпсо фестивалым. Къэбэрдей-Балъкъэрыр къызэрыунэхурэ илъэси 100 зэрырикъум и щIыхькIэ 2021 гъэм Тэрч къалэм лъэпкъ щэнхабзэмкIэ щрагъэкIуэкIа «Наш общий дом – Республика моя» фестивалми ар хэтащ, зэпеуэм и щIыхь тхылърэ саугъэтхэмкIэ ягъэпажащ. Апхуэдэуи «ВагъуэщIэм» зыкъыщигъэлъэгъуащ «Шемякинская весна» дунейпсо фестивалым икIи япэ увыпIэр къыхуагъэфэщащ. КъэфакIуэ гупхэм я «Танец сквозь века 2022» район фестивалми и щIыхь тхылъыр зыIэрагъэхьащ. Къыхэгъэщыпхъэщ гупым нэгъабэ Сочэ щекIуэкIа «Лазурная волна» гъуазджэмкIэ ебланэ дунейпсо зэпеуэми ещанэ увыпIэр къызэрыщихьар. Дыгъэгъазэм и 25-м Тэрч къалэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм гупым концерт щитащ. Нэгъабэ къайхъулIахэм ящыщщ Тэрч къалэм жьы хъуахэр щыпсэууэ дэт унэм пшыхьым къыхаха сомымкIэ зэрызащIагъэкъуэфар.
«Утыку зэрихьэр лъапэщи, къызэрикIыжыр напэщ», - жиIащ адыгэм. - Ди хабзэхэм я Iыхьэ нэхъ дахэхэм ящыщщ къафэр, адыгэ джэгур. Зы къафэ цIыкIур гъащIэ псо ирокъу. Абы къыхэкIыу, цIыхум и хьэл-щэныр ди лъэпкъ къафэм ипсыхьу къызолъытэ. Лъэпкъым и гугъапIэр щIэблэращи, абы и узыншагъэмрэ и дуней тетыкIэмрэ елъытауэ щытынущ дефIэкIуэнуми дыкIуэдыжынуми.
