ДжэдыкIэрыпщ

Япэ Iыхьэ

1

Къуажэ школым ущеджэныр тыншыбзэу къыщIэкIащ. Къалэм сызэрыщыщра? Сэ нэхърэ нэхъыфIу урысыбзэ зыщIэ яхэткъыми, егъэджакIуэр махуэ къэс къысщотхъу. Сэри ар сфIэфIыбзэщи, игъащIэм унэм къыщызэтезмыха тхылъхэр си гупэ хэлъу сожей. Си тхэкIэращи, къэпцIыхужынукъым. Псоми щапхъэу сыхуагъэув. ДыщыджэгукIэ дызэрызэпсалъэр анэдэлъхубзэти, гу лъызмытэххэу адыгэбзэм сытехьащ. Абы лъандэрэ си адэм дамэ къытекIа фIэкIа сщIэркъым. Махуэ къэс зыгуэр къысхуещэху. Мамэ пщыхьэщхьэшхэр къыщытригъэувэкIэ, папэ къызоджэ, сызыбгъэдегъэтIысхьэри, къысхуищэхуа тхылъ цIыкIухэм макъкIэ сыкърегъаджэ. Псори къызэрызгурыIуэм сэри сигу хегъахъуэ.

Махуэ гуэрым си инстаграм напэкIуэцIым видео къысхуагъэхь… Америкэм къикIыу. Уарэ! Сэ инджылызыбзэр иджыри фIыуэ сщIэркъым. ИтIани, семыдаIуэу схуэшэчынт? КъызэIузохри… адыгэбзэ зэхызох:

- Сэ Америкэм сыщыщщ, си цIэр Жэмалщ. Дэ куэд дэмыкIыу Хэкум дынэIэпхъуэжынущи, ныбжьэгъу зэзгъэгъуэтыну сыхуейщ…

Уарэ! Дауэ жылэр зэхъуапсэ Америкэр хыфIэбдзэу, Къэбэрдей-Балъкъэрым укъызэрыIэпхъуэжынур?

2

Америкэм щыщ щIалэ цIыкIум адыгэбзэ зэрищIэр мамэ жесIэжати, и фIэщ хъуа си гугъэкъым. Папэ ар зэрызэхихыу, сэ нэхърэ нэхъеижитIу игъэщIэгъуащ икIи си напэкIуэцIыр зэрызесхьэм щхьэкIэ къысщытхъуащ.

- А щIалэ цIыкIум и адэ-анэр Тыркум е Сирием икIыу Iэпхъуагъэнщ Америкэм, - жиIащ.

- Дауэ адыгэбзэ зэрызригъэщIар?

- Я мамэрэ папэрэ епсалъэурэ, - папэ нэбгъузкIэ мамэ хуоплъэкI. – ЗыхагъэкIуэдэжыну хуей къыщIэкIынкъым. ДынэIэпхъуэжынущ, жиIакъэ?

- Америкэм укъикIыу, Налшык укъызэрыIэпхъуэнуращ къызгурымыIуэр?! Сэ, нэIэбэрот, абы сыкIуэнти, игъащIэкIи сыщыпсэунт!

Папэ зызэхеуфэ. Зыри жимыIэу къотэджри, щIокI. Сэ мамэ сыбгъэдолъадэ:

- Сыт папэ и жагъуэ хъуар?

- Уэращ зи адэр, еупщI! Къулъкъужын зыдигъэлIыхьынущ! Пэтриотщ!

3

- ЦIыкIухэ! Пщэдей псоми джэдыкIэ зырыз къыздэфхь! ДжэдыкIэрыпщ тщIыуэ зедгъэсэнущ! – Нэгурэш и егъэджакIуэм цIыкIухэм махуэ гуэрым къажреIэ.

Къулъкъужын школым хъыджэбз цIыкIум щиIэр зы егъэджакIуэ закъуэщ. Урысыбзэри, адыгэбзэри, есэпри, адрей псори езыгъэкIуэкI Ленэ. ЩIыбыр иджыри хуабэщ, аращи, егъэджакIуэм цIыкIухэр махуэ къэс зыщIыпIэ ешэ. Пэш кIуэцIым щыщIэсыр закъуэтIакъуэххэщ. Нобэ джэдыкIэрыпщ щIынкIэ къуажэм нэхъ Iэзэу дэс Лизэ деж макIуэ зэрыклассу. Псоми джэдыкIэ зырыз яIыгъщ.

- Ан-на! Мыбыхэм джэдыкIэ къамыхьамэ, дгъуэтынтэкъэ, Ленэ? – жеIэ Лизэ, и Iэгухэр зэтригъауэурэ. Ауэ джэдыкIэ хъурей зырыз зыIыгъ сабийхэр апхуэдизкIэ лъагъугъуафIэщ, езымрэ и IэщIагъэмрэ пщIэ къызэрыхуащIыр я нэгум къощри, Лизэ цIыкIухэм ящогуфIыкIыпэ. ИцIыхухэм сэлам ярех, я адэ-анэхэм ящIоупщIэ.

- Иресэ, ягъэ кIынкъым. ДжэдыкIэ зыIэщIэмыкъутэм тэмакъкIыхьагъ хэлъщ, - мэгушыIэ Лени.

ЦIыхубзитIым ар зэжраIэн яухатэкъым щIалэ цIыкIухэм я лъэныкъуэмкIэ зэрызехьэ макъ къыщыIуам. Жьым тесу псым епыдж Расул и гъуэншэдж щIыбыр псыф хъуарэ и нэкIум мафIэ къыщIэнам ещхьу цIыплъ щIэхъуар сыт? КъызэрыщIэкIымкIэ, классым нэхъ зэраншууэ щIэс Мэршэн и жыпитIым ярызу ныбгъуэ джэдыкIэ къыздихьащ, джэдыкIэрыпщ ящIрэ егъэджакIуэм иутIыпщыжмэ, и ныбжьэгъухэм ядэгушыIэну зигъэхьэзыру. Абы зыри хэзымыщIыкI Iэдэм Расул еIунщIри, сатыру игъэувыкIа шэнтхэм тес щIалэ цIыкIу гупым яхигъэукIуриящ. ЩIалэр къыщепсыхыжар зи жыпитIым ныбгъуэ джэдыкIэ пщIырыпщI игуэша Мэршэн и куэщIрати, абы и гъуэншэдж гупэмрэ Расул ейм и щIыбымрэ джэдыкIэпсым къицIэлауэ арати, лей зытехьаитIым Iэдэм яIэщIэукIэныфэт.

Ленэ шхыдэнут, и дыхьэшхэн къакIуэу щымытамэ. Хъыджэбз цIыкIухэри щIалэ цIыкIухэри, абыхэм я гъусэ цIыхубз балигъитIри къыщиудын хьэзырт. Армырами зыздахьын зымыщIэ Мэршэнрэ Расулрэ зэрыукIытэм и закъуэт зэтезыIыгъэр.

- Уемышхыдэ, Ленэ, зыри къэхъуакъым! Армырами ткъутэнуратэкъэ джэдыкIэхэр? – жиIэщ Лизи, Мэршэн зыбгъэдишащ. – Ныбгъуэ джэдыкIэр хущхъуэшхуэщ, нэхъ IэфIыж хъунущ ди джэдыкIэрыпщыр!

Ахэр жиIэурэ, Лизэ щIалэ цIыкIум и жыпитIыр къиунэщIащ, мыдрей гупым цIытхъ-сытхъ жаIэу зызэтраубыдэху. ИтIанэ Ленэ зытхьэщIыпIэр иригъэлъагъури, щIалэ цIыкIуитIымрэ егъэджакIуэмрэ щIэкIащ.