ФIы пщIам къегъэзэж

Шотланд фермер гуэр XX лIэщIыгъуэм и пэщIэдзэхэм шэд щыкуэд щIыпIэ блэкIырт. Абы хэту лIым кIий макъ зэхех. Зигъазэрэ плъэмэ, щIалэ цIыкIу шэдым хэхуауэ щIелъафэ. Сабийр къызэрыхэпщыжын Iэмал  къилъыхъуэрт, ауэ зыщIэзышэ ятIагъуэм ауи пэлъэщыртэкъым. Ар и макъ къызэрихькIэ мэкIий, гужьеигъуэмрэ гузэвэгъуэмрэ хэхуауэ.

Фермерым жыг къудамэшхуэ псынщIэу къыпеупщIри, абы хуеший, икIи ныбжьыщIэр тафэ гъущэм къытрелъэфэж. ЩIалэ цIыкIум, кIэзызу зыкъомрэ щыса нэужь, къызэрырагъэлам и гур къызэрегъэгъуэтыж.

- НакIуэ ди деж, - жеIэ фермерым. – Уэ зыбгъэгъущыжын, зыбгъэпсэхужын хуейщ.

- Хьэуэ-хьэуэ, - игъэкIэрэхъуащ щIалэ цIыкIум и щхьэр, - си адэр къызожьэ. Ар пIейтейуэ щыс къыщIэкIынщ, иджыри къэс сызэрымыкIуэжам щхьэкIэ.

Къезыгъэла лIым и нэм гуапэу щIоплъэри, щIалэ цIыкIур щIопхъуэж…

Пщэдджыжьым, фермерыр щхьэгъубжэм къыщыдэплъым, шыгу зэщIэщIа гъэщIэрэщIар и куэбжэпэм къызэрыIухьар елъагъу, абы зы цIыхухъу хуэкъулейуэ хуэпауэ къоувыкI.

- Уэра дыгъуасэ си къуэр къезыгъэлар? – щIоупщIэ хьэщIэр.

- Сэращ, - жеIэ бысымым.

- Дапщэ-тIэ уэстыжын хуейр?

- Си жагъуэ къыумыщI, ныбжьэгъу. Сэ ямылей лъэпкъ сщIакъым, дэтхэнэ зы цIыхуми ищIэнут ар, а дакъикъэм абдеж къыщыхутамэ.

- Хьэуэ, ар апхуэдэу къысхуэгъэнэнукъым, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, си къуэр си дежкIэ лъапIэщ. Ахъшэ дапщэ ухуейми уэстынущ, - трегъэчыныхь лIым.

- А Iуэхум афIэкIа сытепсэлъыхьыну сыхуейкъым. Узыншэу ущыт! – фермерыр дыхьэжыну зыщигъэкIэрахъуэм и къуэ цIыкIур къыдэжащ.

- Мыр уи къуэ?

- НтIэ, - итащ жэуап фермерым.

- Абы щыгъуэм мыпхуэдэу дыгъэщI! Сэ уи къуэр си гъусэу Лондон здэсшэнщи, и пщIэр есту езгъэджэнщ. И адэм ещхьу цIыху зэпIэзэрыту къыщIэкIмэ, уэри сэри тщIахэм дыхущIегъуэжынкъым.

Зэман докI. Фермерым и къуэм школыр къеух, иужькIэ медицинэмкIэ институтым щоджэ.  Куэд дэмыкIыу абы и цIэр дуней псом къыщацIыху, пенициллин хущхъуэр зэхелъхьэри. Ар Флеминг Александрт.  

Зауэм щIидзэн ипэ къихуэу Лондон дэт сымаджэщ нэхъ ин дыдэхэм ящыщ зым щIохуэ а лIы къулейм и къуэр и тхьэмбылхэм щIыIэ хыхьарэ хьэлъэ дыдэу. Абы щыгъуэми ар ажылым къезыгъэлар Флеминг Александр зэхилъхьа пенициллинырщ.

Флеминг щIэныгъэ зригъэгъуэтынымкIэ дэIэпыкъуэгъу хъуа лIыр хэт жыфIэмэ, Черчилль Рандольфщ. Абы и къуэм зэреджэр Черчилль Уинстонщ. ИужькIэ ар Инджылызым и премьер-министр мэхъу. Уинстон жиIауэ щытащ: «Зэгуэр фIы пщIамэ, Iэмал имыIэу уи деж къигъэзэжынущ».