ПщIыхьэпIэ

ЩIакIуэ фIыцIэшхуэр къыстепIарэ зызгъэмызыжу мащэ Iуфэм сыIулъщ. Хьэдрыхэ бжьэпэ жыхуаIэр мырауэ къыщIэкIынщ, жызоIэ сигукIэ. ЛIэнми лIыгъэ хэлъщ, – мо зэ дыкъызыхэкIауэ жыхуаIэ щIы фIыцIэжьым и куэщIым анэ кIэдахъуэу сралъхьэжамэ, си псэ тIэкIум «уэху» жиIэжынт, дуней гугъуехьыр сщхьэщыужынти, жэнэтым сыкъихутэнт, сымылажьэрэ сымыпщIантIэу, сызэгупсысын гуныкъуэгъуэ симыIэу.

АрщхьэкIэ дуней нэхум и щIылъэм тетыху псэхугъуэ зымыгъуэтам Алыхьым и пащхьэм сыт щигъуэтыжын! Хэт къыпкIэлъогъ, хэти къыпкIэлъоджэ, апхуэдэр угъурсызыгъэщ жаIэ пэтми. Уэ къыпщыщIымкIэ хэт пхуэгузэвэнур? УлIамэ-улIащи... лIо абы щхьэкIэ, – 385 зэрыжаIэу, зэпытыр къыпхукIуэ!

Уэ пхуэдэ куэд ехыжащ мы дуней IэфIыжьым, ягу пымыкIыурэ. Уэри аращ, лIауэ щытахэм уалъэщIыхьэжащ. Зэ пкIэгъуэщ къыпхуэнэжари, а зэм упкIэжмэ, – унэсащ, КIашэ и къуэ мыгъуэжь! Упсэуаи-умыпсэуаи... ПщIыхь хъужащ псори. ФIыгъуэ Iэджи къыпщIэныжащ, зыри хьэдрыхэ пхуздэхьакъым, дунейми уи Iуэху хэлъыжкъым. Куэдрэ мыбыкIэ укъемыплъэкIыж, къызэхуэсауэ уи пащхьэм ит къомри фэрыщIщ. Хабзэм щхьэкIэ дыуэ-уаз жаIэри, Iэ ущIа нэщIкIэ зэхэтщ, зыгуэр зыщIэм и Iупэр мэпIэжьажьэ, зымыщIэм и хадэр уэм зэрикъутар игъейуэрэ аргуэру уэлбанафэ зыкъэзыщI уафэм худоплъей.

Псэуращ псори зыхуейр, лIам хэт хуеиж? СыкъыздэкIуэнум сыкъыщысакIэ, куэдрэ сыщывмыгъэлъу, мо мащэ хьэзыр хъуам сифлъхьэ, ХьэмтIу! АрщхьэкIэ дунейм тетыр псэууэ тетыхукIэ пхуэпIэщIэнукъым. Уэри, ущылIакIэ, дэнэ мыгъуэ уздэпIащIэр?! УздэкIуэнум щыпхуагъэтIылъа уи гугъэр сыт? Абы къыщыпхуейри хэт? Хьэпщхупщым ерыскъы ухуащIыжыну аракъэ?

Аращ-тIэ: дунейм утетыху зыгуэр щыпшхакIэ, уэри зыгуэрым уишхыжынщ. Япэ щIыкIэ уэ пхуэдизу Iуащхьэ къыптращIэжынщ, уигъэтхытхыу псы къубгъан сын пщэдыкъым къыпхудакIэжынщи, Сэром и пащхьэм ущымыукIытэжу щэнейрэ «жьгъуатх» жиIэу укъыщепсынщ. А уэ зепхьэу щыта пэртфелым нэхърэ нэхъ иныжу зы портфелыжь къызэтрихынщи, тхылъымпIэшхуэ къыдихынщ. АлфавиткIэ зэкIэлъыкIуэу унэцIэ зыкъом итщ абы. Мис абы уи унэцIэр къыщелъыхъуэ:

Хьэ... хьэ... Хьэмыр, ХьэпщIэу, ХьэгъэпщIэу… ХьэгъэпщIэу КIашэ и къуэ Бру. КъигъуэтакIэ соIуэ адресыр!

 – АтIэ, КIашэ и къуэ Бру, мелыIычхэм си пащхьэ къралъхьэжа протоколым итыр пщIэжу къыщIэкIынщ. Ауэ щыхъукIэ, сыкъеджэжынкъым. Уэ зэрыпщIэщи, мелыIыч Сэмэгу итхар куэдыкIей мэхъу, мелыIыч Ижь итхар напэкIуэцI ирикъуркъым. Уи гуэныхьхэр къыпхуагъэгъуным ущыгугъыну, уи тезырыр нэхъ мащIэ ебгъэщIыну ухэту улъэIуэну шэрихьэтым хуит уищIыркъым. ГурыIуэгъуэ, ягъэкъуаншэ Бру?

– ГурыIуэгъуэщ, Сэро.

– Япэрауэ, тхьэм сриIуэхутхьэбзэщIакIуэщ. ЕтIуанэрауэ, шэрихьэтым срилэжьакIуэщ. СымелыIыч нэхъыжьщ.

– ГурыIуэгъуэщ, мелыIыч нэхъыжь Сэро.

– Тэмэм!

Дыщэм хуэдэу зэщIэлыдэу жэз къамышы къызыкъуихам нэр щыункIыфIыкIыу мафIэ хъуаскIэ къыполъэлъ. Ар зэрыслъагъуу, си мэлыхьыплIэр мэтхытх, си дзажэналъэхэр зокIуэ, си къупщхьэ зэрытыпIэхэр мэщкъыщкъ. КъызэIэбыну мыгъуэщ иджы! Си унэхъугъуэр тIэунейти! Дэнэ сыкIуэну, дэнэ сыжэну? Сыту мащэ зэвыIуэ мыгъуэ мыри! МетритIым зы арщын зэрыщIимыгъу! Мы зызымыщIэжу къэнэн ХьэмтIуи сызыпигъаплъэр сщIэркъым. Жэщ мэхъу, зиунагъуэрэ!..

– Соух иджыпсту, – жиIэри ХьэмтIу и щхьэр ЦIрунэ дежкIэ ищIащ, зыгъэпIащIэр ара фIэщIри. Трибунэм ит зыкъыщыхъужу, абы и псалъэм къыпещэ. ...имыгъэзащIэу щытакъым Бру, нобэ тхэмытыжми... Iыхьым, Iыхьым... пыф... сыф… – ХьэмтIу бэлътоку гъуабжэшхуэр кърехри, и нэпсхэрауэ къыщIэкIынщ, и пэбгъум зыгуэр трелъэщIыкI, бэлътоку къуагъым напIэ плъыжьхэр къыкъуегъэплъыжри, тхылъымпIэм къеджэн щIедзэж, – дэ дыпсэущ.

Дэ абы и мурадым ди псэ демыблэжу пытщэнщ. Дэ зэикI утщыгъупщэнкъым, ХьэгъэпщIэу КIашэ и къуэ Бру. Гъуэгу махуэ, си къуэшыжь!

ХьэмтIу и псалъэр зэриухыу, ЦIрунэ дежкIэ зегъазэри унафэ хуещI:

 – Дэвай-тIэ, дывмыгъэгувэж. Ар зэрызэхэсхыу, сэри сыкъоскIэ. Си щхьэцым цыжьбанэу зыкъресэ, си псэр мэкIыл, си гур сIэпоху, си нэгу щIэкIа къомыр иджыщ щыслъагъунур, жызоIэри. ЩIалэ танэжьхэм куэдрэ узыпагъэплъэн, – сызэпаубыдри мащэм сыщхьэщахьэ. УэуитIыр си махуэ мыгъуэщ: «ЩIы фIыцIэжьым сыщIахьээ-э!..»

УафэхъуэпскIым хуэдэу шхыIэныр зытезутIыпщыкIыу, сэром къызэфIигъэтIысхьам ещхьу, пIэкум сыкъитIысхьэмэ... пщIэнтIэпсыр къызохуэх. Си фэр телевизор тIорысэжьым и экраным хуэдэу щIыхущ. КIуэаракъэ, теплъэкIэ кхъэм къыщIэкIуэсыкIыжам сыкъызэрыкIэрыху щыIэкъым. Сыплъэмэ, – и IитIыр и шхужьышхуэм итрэ туфлъэ лъэдакъэ лъагэм итыжу си щхьэгъусэр къысщхьэщытщ.

– Ныжэбэ дэнэ уздэщыIар? УигъэлIэнущ мы аркъэм, зо! Ар жеIэри тIуалэ зыщIэмыхуэ си тэмакъым мо фызышхуэр къыщIогъуалъхьэ.

Сэри, зыкъэзгъэубэлэцыфынтэкъэ, – зыхузотIэри жызоIэ:

– Хьэдрыхэ! Си щхьэгъусэм ар и фIэщ пхуэщIынт?!