Щомахуэ Каринэ: Дохутырым и псалъэм къаруушхуэ иIэщ

Узыпэрыт IэщIагъэр псэм къыдыхьэмэ, уи лэжьыгъэм гупсэхугъуи къуитынущ, абы ехъулIэныгъи ущиIэнущ. Ар щынэрылъагъущ республикэм и Сабий клиникэ сымаджэщым и пульмонологие къудамэм и дохутыр Щомахуэ Каринэ и деж. Куэдым щапхъэ яхуэхъуфын IэщIагъэлIщ ар: хьэл-щэн зэпIэзэрыт зиIэ а бзылъхугъэр и IэзагъкIи и цIыхугъэкIи дагъуэншэщ жысIэми, езгъэлейуэ къыщIэкIынукъым. Щомахуэр зыхэт гупым и зэфIэкIыр къыщалъытэ, игъэхъужа сабийхэм я адэ-анэхэм я фIыщIэ псалъэхэм сымаджэщым интернетым щиIэ напэкIуэкIуэцIхэм щIэх-щIэхыурэ ущрохьэлIэ. Аракъэ-тIэ IэщIагъэлI нэсыр къызэралъытэ пщалъэ нэхъыщхьэхэр?!

НатIэм къритхам уфIэкIынукъым

Тэрч щIыналъэм хыхьэ Инарыкъуей къуажэм дэт курыт еджапIэр къиуха нэужь, Щомахуэ Каринэ КъБКъУ-м и медицинэ колледжым щIэтIысхьащ.

- IэщIагъэр къыхэхыным гугъу сыдехьауэ схужыIэнукъым, медицинэм си гъащIэр зэрыпысщIэнур сызэрыцIыкIурэ сэркIэ хьэкът, -жеIэ Каринэ. - КъБКЪУ-м и медицинэ факультетым сыщеджэну сыщIэхъуэпсми, бюджет тIысыпIэр зэрымащIэм къыхэкIыу, колледжым сыщIэхуэну Iэмал нэхъыбэ сызэриIэр къэслъытэри, абы сыкъытеувыIат. Фельдшер IэщIагъэм илъэсиплIкIэ сыхуеджауэ, колледжыр къыщыдухым абы и студент нэхъыфIхэр КъБКъУ-м и медицинэ факультетым щIагъэтIысхьэну программэ щхьэхуэ къыхалъхьати, сытегушхуэри, сэри зыхезгъэтхащ. АрщхьэкIэ, сыпхыкIакъым, си тхылъхэр къызатыжри лэжьапIэ лъыхъуэн щIэздзащ. Апхуэдэу екIуэкIыурэ, шыщхьэуIу мазэм и кIэхэм, КъБКъУ-м и проректору а зэманым щыта Къэжэр Артур ди унэ телефоным нэпсалъэри: «Университетым и медицинэ факультетым узэрыщIэтIысхьамкIэ сынохъуэхъу! Пщэдей фIэкI пIалъэ имыIэу уи тхылъхэр къытIэрыгъэхьэж», - къызжеIэ. А псалъэухаитIым сэ зыуэ «сагъэкIэрэхъуати», си дунейм зэуэ зихъуэжат. Нобэми къызгурыIуэфкъым си тхылъымпIэ кIапэ щIэмылъу КъБКъУ-м сызэрыщIэтIысхьар, абыхэм сыкъызэрагъуэта щIыкIэр. Арагъэнщ натIэм къритхам уфIэкIынукъым, щIыжаIэр.

Интернатурэр КъБКъУ-м Сабий узыфэхэр, акушерствэмрэ гинекологиемкIэ и кафедрэм, ординатурэр республикэм и Сабий клиникэ сымаджэщым щрихьэкIащ Щомахуэм. 2013 гъэм, оридинатурэм зэрыщIэсым хуэдэурэ, республикэм и Сабий клиникэ сымаджэщым и приемнэ къудамэм лэжьэн щыщIидзащ. ИтIанэ Каринэ ирагъэблагъэ Налшык къалэ дэт поликлиникэ №I-м. Зыкъомрэ лэжьыгъитIри здихьу къекIуэкIауэ, 20I8 гъэм и щIэныгъэм адэкIи хигъэхъуэну мурад ищIри сабий пульмонологием хуеджэжащ.

Сабий дохутыр

Медицинэм и унэтIыныгъэхэм ящыщу педиатриер къыщыхихым, шэч гуэрхэр ищIыу чэнджэщами, Каринэ и IэщIагъэр абы зэрырипхам хущIегъуэжакъым.

- Педиатрым и лэжьыгъэр адрей дохутырхэм ейм къызэрыщхьэщыкIыр гугъуагъ-тыншагъкъым, медицинэм жэуаплыныгъэшхуэ зыпымылъ IэнатIэ иIэкъыми, - къыпещэ псалъэмакъым Щомахуэм. - ГъащIэр зи нэм щIэз сабийхэм уазэрыхэтым гукъыдэж къует, гъэщIэгъуэн куэдым гу лъыуагъэтэ а цIыкIухэм. ЖыпIэнурамэ, педиатрыр хьэлэмэт куэд къыщекIуэкI сабий дунейм махуэ къэс «щохьэщIэ». Абы къыдэкIуэи уи гур хощI сабий сымаджэр щыплъагъукIэ. Зы педиатри щыIэкъым сабийми и узыр псэкIэ димыгуэшу, димыгъэву.

Сабийхэм дохутырхэр дакъызэрыщыхъури зэхуэдэкъым. Нэхъыбэр халат хужь зыщыгъхэм ящошынэ. Ауэ сэ абы и лъэныкъуэкIэ зэи гугъу сехьакъым. А цIыкIухэмрэ сэрэ тыншу дызэгуроIуэ. Поликлиникэм сыщыщылажьэм, сабий сыкъэзыцIыхуахэр гуфIэжу къыщIыхьэрт. Уеблэмэ, нэхъыфI дыдэу ялъагъу зэрыджэгу хьэпшып цIыкIухэр, ягу пымыкIми, саугъэту къысхуахьырт. Дауэ къеIысхынт?! А хьэпшыпхэр я деж щысхуахъумэну яжесIэурэ естыжырт. Апхуэдэхэм деж ахэр зыкIэ гуфIэрти! Сабийхэр дохутырхэм къызэрытщышынэм хуэдизкIи дафIэгъэщIэгъуэнщ. Ар сощIэри, япэщIыкIэ си Iэмэпсымэхэр зэпызогъэплъыхь, абы ущышынэн зэрыхуэмейр къагурызогъаIуэ, хуэмурэ къызэрокIри усэ, уэрэд, таурыхъ цIыкIухэр къызжаIэу щIадзэ. АдэкIэ «ныбжьэгъу» дызэхуохъури, тыншу дызэгуроIуэ.

Ди лэжьыгъэр гугъу тщызыщIхэм ящыщщ языныкъуэ адэ-анэхэр. Ди деж мыгузавэу зыри къызэремыкIуалIэр дощIэ, ди зэфIэкI зыхуэдмыщIи яхэткъым, ауэ дэ сымаджэу диIэр хыфIэддзэу зым и сабийм зэману диIэр зэрытедмыгъэкIуэдэфынур къызыгурымыIуэ щыIэщ. Сыт хуэдэ къулыкъу, мылъку, цIэ лъапIэ ямыIэми, сымаджэщ бжэщхьэIум къебэкъуа псори сэркIэ зэхуэдэщ, зыхэгъэж сымыщIыуи дэтхэнэми дэIэпыкъуэгъу сыхуэхъунущ. Куэдрэ къохъу апхуэдэхэм ди къарури зэманри щытфIахь. Адэ-анэхэм дзыхь къытхуащIын хуейщ. Педиатрым и лэжьыгъэр, сабийм ирихьэлIэ къарур псыхэкIуадэ хъунущ адэ-анэм ар къыддамыIыгъмэ, яжетIэр ямыгъэзащIэмэ.

Насыпым и зы пщалъэ

- Къыхэсха IэщIагъэм и мыхьэнэр къызгурымыIуащэу сабий хъуэпсапIэу къежьами, сыхуеджэн щIэздза нэужь хьэкъ сщыхъуащ абы сыкъызэрыхуигъэщIар, си гум, си псэм къыдыхьэн лэжьыгъэ къызэрыхэсхар. ФIыуэ плъагъу IэнатIэ упэрытыныр насыпым и зы пщалъэщ, - пещэ Каринэ, зыпэрыт IэщIагъэм и гъащIэм щиубыд увыпIэм дыщыщIэупщIэм. – Си гупсысэр абы теухуа хъуа нэужь, си мурадым сызэрыхуэкIуэным сыхущIэкъуащ, школым сызэрыщIэсрэ медицинэм теухуа тхылъыщIэ къыспэщIэхуамэ, нэхъуеиншэу щIэзджыкIырт. Си дежкIэ ар си щIакхъуэ Iыхьэр къызэрызлэжь IэнатIэ къудейкъым, апхуэдэу къызыщыхъу щыIэми, абы къыпэкIуэ мылъкур япэ щибгъэщам, лэжьыгъэм хуиIэ бгъэдыхьэкIэми зихъуэжынущ, къуит псэкупсэ зэпIэзэрытыныгъэри кIуэщIынущ. Мы IэнатIэм щытыкIэ зэмылIэужьыгъуэ куэдым ущрохьэлIэри, уи гупсысэм, дуней еплъыкIэм зрегъэхъуэж. Ауэ си дежкIи дапщэщи нэхъыщхьэу къэнэжыр къысщыгугъ сымаджэм и узыр зэрыщызгъэпсынщIэнырщ.

Сыт дохутырыр зыщIэхъуэпсынкIэ хъунур? Сэ сызэреплъымкIэ, цIыху нэхъыбэм сэбэп зэрахуэхъуфынырщ. И сабийм и узыншагъэм къигъэгузэвауэ зи щхьэ къыдэзыхьэлIэ анэхэмрэ узым къигъэдзыха сабийхэмрэ гуфIэжу сымаджэщым щыщIэкIыжкIэ си гур хохъуэ, си къалэныр къызэхъулIащи.