Илъэс мин бжыгъэкIэ цIыхур кIэлъыплъащ щIыуэпсым, къэкIыгъэхэм, удзхэм, ахэр цIыхум епхьэлIа нэужь сэбэп е зэран зэрыхуэхъум. Ауэрэ къэунэхуащ цIыхубэ медицинэ жыхуэтIэжыр. Нобэ фармацием ицIыху хущхъуэгъуэ мин бжыгъэхэр, дауи, пэсэрейхэм яцIыхуакъым, ауэ узыфэ шынагъуэхэм зэрызыщахъумэ, зэрызагъэхъуж Iэмалхэм щыгъуазэрт.
ЩIэныгъэм къигъэщIа иужьрей хущхъуэ нэхъ лъэпсейхэр зыпэмылъэщ узыфэ куэд ноби ягъэхъужь удз хущхъуэкIэ. Къыхэгъэщыпхъэщ, удз хущхъуэ зэпхьэлIэн ипэкIэ дохутырым ечэнджэщын зэрыхуейр. Зыщывмыгъэгъупщэ цIыхухэр псори зэрызэхуэмыдэр, зым и хущхъуэр адрейм и щхъухьу къыщIэкIынкIэ зэрыхъунур. КъызэрыгуэкI удзым цIыхум аллергие къритынкIэ мэхъу. Нэхъ шынагъуэжыращи, аллергием деж къыщымыувыIэу, цIыхум и тхьэмбылыр игъэбэгмэ, мыбэуэфу лIэнкIэ шынагъуэщ. Аращи, цIыхум хуатха хущхъуэр мащIэ-мащIэурэ зы тхьэмахуэкIэ зрихьэлIэн хуейщ, къезэгърэ къемызэгърэ къыгурыIуэн папщIэ. И щIыфэр къригъэлъэлъмэ, и нэпсыр къыщIигъэжмэ, жьы къыпригъэубыдмэ, и щхьэр игъэуназэмэ, игъэузмэ, а хущхъуэр емызэгъыу аращи, зрихьэлIэ хъунукъым. Апхуэдэ зэхъуэкIыныгъэхэр цIыхум къыхукъуэмыкIмэ, етIуанэ тхьэмахуэм щыщIэдзауэ зэрыхуатхам тету зрихьэлIэ хъунущ.
Мы тхыгъэмкIэ фэдгъэцIыхунщ уз зыбжанэм зэреIэзэ щIыкIэхэр.
•Лъакъуэм хуэш къыхыхьэреймэ, пщэдджыжьымрэ пщыхьэщхьэмрэ лъэгум лимоныпс щахуэри лъэпэд хуабэ щатIэгъэж. Ар псыIагъэр гъущыху щагъагъ. ТхьэмахуитIкIэ зрахьэлIэ.
•ЦIыхум стресс иIэмэ, джэдгын грамми 5-м псы къэкъуалъэ литрэ ныкъуэ щIакIэри, и щхьэр тепIауэ дакъикъэ 40-кIэ щагъэт. УпщIыIужа нэужькIэ Iыхьи 3-4-уэ ягуэшри, псори зы махуэм къриубыдэу ираф. Тхьэмахуэм 2-3 нэхъыбэрэ уефэ хъунукъым.
•Пневмониер хьэкIэ ягъэхъуж. Хьэ стэканым шэ литрэ щIакIэри, зы сыхьэт хуэдизкIэ ягъавэ, цIыкIунитIэу ешэхауэ. Сыхьэт зэрыдэкIыу, хьэр газым къытрахыж, язри, тхъу е фо хэлъу йофэ пщтыр щIыкIэ. Термосым иту зепхьэ хъунукъым, шэр фIэIунущ.
•Сабийр ныбажэ хъуамэ, ар псынщIэу къэзэрывгъэувыIэным яужь фит. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, кIуэцIыр кърилъэсыкIа нэужь мыувыIэж ныбажэм цIыхум псы фIегъэкIуэд. Дызэрыщыгъуазэщи, цIыхум и Iэпкълъэпкъым псыуэ щIэтым и проценти 10 чэму щытмэ, малIэ. Ныбажэм и хущхъуэгъуэщ прунжыр. Бжэмышхышхуэм из прунжым ложкэшхуэм псы стэкани 6-7 щIыдокIэри, догъавэ. Хьэзыр хъуа нэужь языжри, стэканым и Iыхьэ щанэурэ сыхьэтитI къэскIэ сабийр ирагъафэ.
•Жьэжьейхэмрэ тхьэмщIыгъумрэ мывэ иримыщIэн папщIэ балыджэ фIыцIэм и псыр къыщIахури, бжэмышхышхуэ зырызурэ махуэм 3 йофэ.
•ЦIынагъэхэр гречкэ хьэжыгъэкIэ ягъэхъущ.
•Сабий цIынэм и тхьэмбылым Iупс бзаджэр къимыкIыфмэ, мыпсчэфмэ, фо бжэмышхышхуэ, аркъэ бжэмышхышхуэ, содэ бжэмышх цIыкIу зэхащIэри и бгъэгум Iуву щахуэ, и щIыбымрэ бгъэгумрэ къызэщIиубыдэу целлофан кърашэкIри, щIауфэ. СыхьэтитIкIэ апхуэдэу щылъа нэужь къатIэтэжри аркъэкIэ зэпалъэщIыхьыж. Апхуэдэу жэщищкIэ ящI, а зэманым къриубыдэуи сабийр ягъэпскIыркъым, бинт пхъашэр аркъэм хащIэурэ фоупсыр зэпалъэщIыхьыж мыхъумэ. А махуищым къриубыдэу тхьэмбылым Iупс бзаджэу итыр езыр-езыру къыдокIуей.
•ЩIыфэ уз зэмылIэужьыгъуэхэр (къищэща, къиткIуэткIуа, бэгум ищта) зэрыджэкIэ ягъэхъуж. ЗэрытщIэщи, щIыфэ узхэр кIэтIийм епхащ. Абы къыхэкIыу, зэрыджэ пIытIа бжэмышхыхуи 2-м псы къэкъуалъэ стэкан щIыдокIэри, сыхьэти 4-кIэ щыта нэужь, дофэ. Абы къищынэмыщIауэ, зэрыджэ пIытIар къищэщам, къиткIуэткIуам щыдохуэ.
•Пэм лъы къыщиудауэ, яхуэмыгъэувыIэмэ, зы лимоным и Iыхьэ плIанэм и псымрэ уксус бжэмышх цIыкIурэ псы стэканым хакIэри, ар пэкIэ драшей, щхьэр яIэтри, жьэкIэ бауэу дакъикъи 2-3-кIэ щос. Абы къыдэкIуэу натIэм щIыIэ гуэр тралъхьэ.
•Тэмакъ узым (ларингит, ангинэ, фарингит) сэбэп хуохъу жэгундэпсыр. Жэгундэр теркэм щIагъэкI, и псыр къыщIакъузыкIри, уксус бжэмышх цIыкIу хакIэж. Ар махуэм 5-6 тэмакъым ирагъэжыхь.
