Дуней плъыфэншэ

Фэеплъ

… Анэпсэр быныпсэм къылъохъуэ…

Быныпсэр анэпсэм йопщIыхь…

Анэпсэр - ар псынэщ. Ар - псысэщ.

Ар - Псатхьэщ. Ар тхьэхэм я тхьэжщ…

А тхьэр тщхьэщытыхукIэ тхуэупсэу,

Дэ сытри тлъэкIын ди гугъэжщ…

Анэпсэр тщхьэщыкIмэ, итIанэ

Нэхъ щIыIэу мо дыгъэри къопс…

Зи анэр зимыIэжырщ IутIыж Борис и усэ сатырхэм ящIэлъ гупсысэм и кууагъыр нэсу зыхэзыщIэнур. Анэпсэмрэ быныпсэмрэ я зэпыщIэныгъэр зыгъэкIуэдэфын зы къаруи щыIэкъым, уеблэмэ ажалри яку къыдыхьэфынукъым. Пэжщ, дунеягъэкIэ езыхэр зэпэIэщIэ ещI, ауэ яку дэлъ лъагъуныгъэр хуэгъэкIуэдыркъым.

Мы гъэм илъэс 16 ирокъу ди анэр къызэрытхэмытыжри, бынми щхьэгъусэми ар дигу щихуа зы махуэ къэхъуакъым. Дэтхэнэми абы и теплъэр дахэу ди нэгум щIэтщ, нэрымылъагъу гъусэу диIэщ.

Адэ-анэм я жьауэм ущIэтыху гъащIэм къыщекIэрэхъуэкI жьыр зыхэпщIэркъым. Ахэр уиIэху уи дунейр IэфIщ, дахэщ, щхъуэкIэплъыкIэщ. Ауэ зыри пэмылъэщауэ, къыпемыкIуэкIыфауэ гъащIэм зы хабзэжь иIэщ: псэ зыпыту Тхьэшхуэм къигъэщIа псоми уахъты зырызи къахуиухыжащ.

2006 гъэм мэлыжьыхьым и 11-м Арщыдан жылэм щыпсэу Долхэ ди пщIантIэм гуауэр зи Iэпэгъу хабзэжьым и зи чэзу и къалэныр щигъэзэщIащ. А махуэм дунейм ехыжащ илъэсрэ ныкъуэкIэ узыфэ шынагъуэм пэщIэта ди анэ гумащIэ, щхьэгъусэ пэж Дол Мелхъан. КъигъэщIар мащIэми, гуимыхуж лъэужь къызэринэкIащ абы. А бзылъхугъэр зыцIыхуу щытахэм нобэр къыздэсым ар гуапэу ягу къагъэкIыж. Мелхъан Арщыдан дэт курыт школ №3-м есэпымкIэ егъэджакIуэу щылэжьащ. Абы зыпэрыт Iуэхур фIыуэ илъагъурт, иригъаджэ цIыкIухэр и предметым дригъэхьэхынымкIэ хузэфIэкI къигъанэртэкъым. Абы иригъэджа куэдым, езыхэм зэрыжаIэжымкIэ, есэпымкIэ яIэ щIэныгъэр зи фIыщIэу къалъытэр я егъэджакIуэрщ, жаIэж анэ етIуанэм хуэдэу къахуэгумащIэу зэрахэтар. ЦIыхум сэбэп хуэхъуфыну ищIэмэ, и гуащIи, и зэмани щысхьынутэкъым. Балигъми сабийми пщIэшхуэ къыхуащIу дунейм тетащ.

Гуауэр гум дыркъуэу къытонэри, гъащIэм адэкIэ къыпещэ, уи дунейм куэдкIэ зихъуэжауэ, махуэщIэм къыпхуихь гуфIэгъуэри нэхъ плъыфэншэ хъуауэ. ГъащIэм и архъуанэ бзаджэм зэрыхъукIэ дригъэубыдакъым ди адэм. Сыт хуэдизкIэ ар къытемыхьэлъами, быным гуауэр шэчыгъуафIэ зэрытщищIыным, ди лъэр абы зэрыщIримыгъэхыным хущIэкъуащ. ТхузэфIэкIынуращи, ди анэм и фэеплъ нэхур сытым дежи ди гум щытхъумэнущ. Абы къимыгъэщIар ди адэм къыхупищэну Тхьэшхуэм долъэIу.