Ди адыгэ тхакIуэ цIэрыIуэ Хьэх Сэфарбий хуэдэу гъащIэм и лъэныкъуэ псори гушыIэ щIэлъу къэзыгъэлъэгъуэф къэгъуэтыгъуейуэ зэчий бгъэдэлъащ. Ар лъэпкъышхуэ гуэрым къыхэкIауэ щытамэ, шэч хэлътэкъым дунейпсо цIэрыIуагъ зэригъуэтынум.
ТхакIуэ, усакIуэ, узэщIакIуэ дапщэ лъэпкъ цIыкIухэм къахэкIрэ, Тхьэм къабгъэдилъхьа зэфIэкIыр я жьэгум дэкIыу лъэпкъ куэдым зэлъащIысыну мыхъуауэ е хунэмысауэ. Хьэхым «Си хъуреягъкIэ» зыфIища и IэдакъэщIэкIхэр стIолыщхьэ тхылъу дэтхэнэ зы унагъуэми илъын хуейт, балигъхэр къакIуа гъуэгуанэм хигъэплъэжрэ, яIэщIэщIа щыуагъэ куэд яригъэлъагъужу, къыдэкIуэтей щIэблэм я гъуазэрэ, дерс щхьэпэ къыхахыу.
Сэфарбий и IэдакъэщIэкIхэм цIыху гъащIэм, анэдэлъхубзэм, уеблэмэ Iуэху къызэрыгуэкIхэм ящIэлъ щIагъыбзэмрэ гушыIэмрэ куэдым ухуеущий, Зощенкэ Михаил и гупсысэкIэм ипэ имыщмэ, къакIэрымыхуу. Фи пащхьэ идолъхьэ абыхэм щыщ хъыбар цIыкIу зыбжанэ.
* * *
- Ар генийщ! – щыжаIэм, зы щIалэ хуабжьу къэуIэбжьащ, а зэхихар абы и фIэщ зэрыхуэпщIын мы дунейм зэрытемытым гу лъыптэу:
- Пэжкъым а жыфIэр, ар сэ си гъунэгъущ, зиунагъуэрэ!
А щIалэжьым зыкъомкIэ ещхь дымыхъуу пIэрэ дэ псори, нобэ къытхэт гений зырызыр къыдгурыIуэн, ди фIэщ хъун и лъэныкъуэкIэ?
* * *
- Троллейбусым къызэрогуэ щIалэгъуалэ гуп. Нэжэгужэт, егъэлеяуэ, я жьэр увыIэртэкъым, Iэтауэт зэрызэпсалъэри. Сэ ар си гуапэ хъуакъым: моддэ, Арысей пхащIэм щыIэ къалэм сыткIэ къыщхьэщыкIрэ ди адыгэ тIэкIум мы ди жьантIэр? МащIэущ ди бзэр зэрыщыIур. Нэхъри си жагъуэ хъур ахэр езыхэр адыгэти арат. Адыгэт, ауэ псалъэртэкъым адыгэбзэкIэ, ящIэртэкъым икIи.
Иужьым жьыми щIэми ягу зрагъабгъэу щIадзэ: жамыIэн жаIэ, ямыщIэн ящIэ, IукIей-щIыкIейщ. ИтIанэ сэ си гуапэ мэхъуж ахэр адыгэбзэкIэ зэрымыпсалъэр. Ди лъэпкъым къыхэкIами, Алыхьым абыхэм яIурилъхьатэкъым ди бзэр… яхуэфащэтэкъым.
- Уэрамыр егъэджакIуэщ, гъэсакIуэщ икIи театрышхуэщ, уи трагедиери уи комедиери зэщIэту щекIуэкIыу. Мыр мыбы щыслъагъункъым хьэмэрэ щызэхэсхынкъым жыпIэу зым щхьэкIи шэсыпIэ уихьэ хъунукъым…
* * *
Зыпщэдджыжь лэжьакIуэ дыздэкIуэм, жыжьаплъэу зылI къыдолъагъу уэрам зекIуапIэ дыдэм зэпрыууэ теукъуэдияуэ. Асфальт гъурым нэIукIэ хэIубат, и пыIэ тIэкIури ибгъукIэ ауэ къыщылът, щхьэрыхуауэ.
- Модэ фыплъэт, - и Iэпэр абы и дежкIэ ишиящ лIы къызбгъурытым. - Пщэдджыжь нэмэзым дапщэщи хунэса апхуэдизу щIэбжьэхъуэну!
- Ей, фэ цIыхухъухэри, - и щхьэр игъэкIэрэхъуащ ди гъусэ цIыхубзми, - фитхьэлэнумэ, зевгъэтхьэлэнущ фадэм!
- Ара фи гугъэр, - ауаныщIу пыдыхьэшхыкIащ нэгъуэщI зыи. – Абы узэрыхуэдэн, и тIроцэщ, и тIроцэ!
Дынэсмэ, - кIапсэ куэдыкIей щызэблэкI мащэ ток зекIуапIэм и Iум зыIуигъэзэгъауэ, а лIым зы кIапэ гуэрхэр и Iэ пыдиикIахэмкIэ зэпищIэжырт, бэлыхьищэр телъу.
ГъэщIэгъуэнщ, цIыхум дэтлъагъу псор занщIэу мыхъумыщIагъэм хуэтхьыну щхьэ дыхьэзыр?!
* * *
Зи щхьэгъусэр лэжьакIуэ дэкIа ХьэкIулинэ пщэдджыжьышхэр зэфIэкIыу цIыкIухэр еджапIэм иутIыпща нэужь, унэр тIэкIу зэлъыIуихщ, зи ныбжьыр илъэс иримыкъуа и щIалэ нэхъыщIэр къищтэщ, и Iэблэм тригъэтIысхьэри, уэршэракIуэ ежьащ. Гуэщым белыкI зыупсу щIэс тхьэмадэм абы зыри жриIакъым, сабийм тIэкIу къыдэджэгу мыхъумэ.
ХьэкIулинэм къимыгъэзэжурэ, махуэр фIыуэ хэкIуэтащ. Ауэрэ, шэджагъуэ нэужьми нэсащ. Бжьэпэм тет дзэл жыг баринэшхуэм и щIагъ удзыпцIэ жьауапIэм фыз уэршэрым яхэсу щIэс ХьэкIулинэр къыщызэплъэкIым, гу лъитащ и тхьэмадэ къыIухьам. ЛIыжьым и Iэпэм фIэдзат хъуржын цIыкIу, зы щIакхъуэ Iыхьэшхуэ, кхъуей цIынэ ныкъуэфI, игъэвыкIауэ джэдыкIэ зытIущ, псыIэфI птулъкIэ илъу.
- Мэ, тIу, нышэдибэ лъандэрэ уныдыхьэжакъым, умэжэлIауэ къыщIэкIынщ, - хуишиящ абы гъуэмылэр нысэм.
