IэщIагъэм и пщIэр Iэтыжын хуейщ

 Къызэхуэсахэм ИлъэсыщIэ къэблагъэмкIэ ехъуэхъуа нэужь, Путин Владимир и гугъу ищIащ гъэ блэкIар егъэджакIуэхэм яхуэгъэфэщауэ зэрыщытам. 

 «ЦIыху гъэсэным, уеплъынкIэ, нэм къыфIэнэу зыри хэткъым, итIани, абы нэхърэ мыхьэнэ нэхъ зиIэ Iуэху щекIуэкIыркъым тхыдэм». ГъэсакIуэ цIэрыIуэ Ушинский Константин и псалъэхэмкIэ къыщIидзэри, Путин Владимир тепсэлъыхьащ ди къэралым гъэсэныгъэм теухуауэ унэтIыныгъэщIэ къызэрищтэр. «Нобэ дэ дызытета хабзэхэм догъэзэжри, революцэм ипэкIи, совет лъэхъэнэми нэхъыфI дыдэу хэта Iэмалхэр зэхудохьэсыж, - жиIащ Президентым. – Школхэм, щIэныгъэ нэхъыщхьэ щызрагъэгъуэт еджапIэхэм, техникумхэм, колледжхэм гъэсэныгъэ лэжьыгъэр къыщыдогъэщIэрэщIэж. Ди къэралым и щхьэ и унафэ ищIыжу псэун папщIэ, мыхьэнэшхуэ иIэщ егъэджэныгъэ Iуэхур нэхъ нэгъэсауэ къызэгъэпэщын зэрыхуейми, щIэуэ къежьа Iэмэпсымэхэр абы ехьэлIапхъэу зэрыщытми. Шэч хэмылъу, псом япэ мыхьэнэ зэтыпхъэр егъэджакIуэхэм лэжьэну Iэмал яIэнырщ. А лъэныкъуэмкIэ къыхэзгъэщыну сыхуейщ, егъэджакIуэм и хуитыныгъэр ихъумэу, мы гъэм хабзэщIэ зыбжанэ къызэрытщтар. КъинэмыщIауэ, егъэджэныгъэмкIэ зэхуэсхэм, зэпеуэхэм, Iэзагъым щыхагъахъуэ зэIущIэхэм нэхъри зыдогъэубгъу, абы и фIыгъэкIэ къэралым егъэджакIуэрэ гъэсакIуэу исхэм къагъэсэбэп IэмалхэмкIэ зэдэгуэшэфынущ». 

Гу лъытапхъэщ, егъэджакIуэхэм я улахуэм щытепсэлъыхьым, илъэс куэд щIауэ яхузэмыгъэзахуэ зэщхьэщыкIыныгъэми я гугъу Президентым зэрищIам. 

 «ЕгъэджакIуэхэм улахуэ щыхуагъэувкIэ, ар захуагъэм тету убзыхун хуейщ, - жиIащ Путиным. – Псом япэ хэгъэхъуапхъэщ къэралым ику иту щызекIуэ улахуэм нэхърэ нэхъ мащIэ зратхэм я лэжьапщIэм». 

 ЕгъэджакIуэм и лэжьыгъэр зы мардэм тету къэпщытапхъэщ. Апхуэдэу дымыщIмэ, зы щIыналъэр адрейм егъэджэныгъэ IэзагъкIи къыкIэрыхуу, езыгъэджэни ямыIэжу мэхъу. ЗэрыгурыIуэгъуэщи, лей къатехьэу къызыфIэщI егъэджакIуэхэр апхуэдэм деж улахуэ нэхъ ин щыхуагъэув щIыпIэхэм мэIэпхъуэ, абы и щхьэусыгъуэкIэ езы егъэджэныгъэ Iуэхур йокIакIуэ. АпщIондэху ди сабий псоми щIэныгъэ зрагъэгъуэтын папщIэ яIэ Iэмалхэр зэхуэмыдэу къыщIокI. А псори икIэщIыпIэкIэ зэгъэзэхуэн хуейщ. 

 Президентым и къэпсэлъэныгъэм къыщыхигъэщащ дэтхэнэ жэрдэм щхьэпэри зылъахъэ «бюрократ IэбэкIэм» зыщадзеин зэрыхуейри. 

 «Дэ иджыпсту пасэм къэдгъэщхьэпэу щыта Iэмал куэд къыдоIэтыж. Мыбдежым мыхьэнэшхуэ иIэщ гъэсэныгъэм и пщIэр емыгъэхуэхыным. Ар къулыкъущIэ щхьэхуещагъым хуэутIыпща хъункIэ Iэмал иIэкъым, къызэрыгуэкI хэгъэзыхьыным щIыхуэбгъэкIуэни щыIэкъым. Уеблэмэ пщIэшхуэ зиIэ гъэсакIуэ IэнатIэр зрагъэгъуэтыну ехъуапсэу щIыжын хуейщ: ящIэмкIэ зэдэгуашэу, яущийуэ, я жьауэм щIагъэту, а псалъэм и мыхьэнэ нэхъ дахэм ипкъ иткIэ. «УщиякIуэ» псалъэр ущIэгушхуапхъэщ. Аращ илъэситху ипэкIэ «УщиякIуэ Iэзагъым папщIэ» цIэ лъапIэ къыщIыхэтлъхьар. Нобэ ар илъэс къэс ят, «Илъэсым и ущиякIуэ» саугъэт тщIыну жэрдэм сощI. ЩIыналъэ къэс ущиякIуэхэм я пщIэр зыIэтын лэжьыгъэхэр къыщызэрагъэпэщыпхъэщ. А унафэмкIэ зыхузогъазэ иджыпсту мыбдежым щIэс ди лэжьэгъухэм, УФ-м хыхьэ щIыналъэхэм я унафэщIхэм».

 Президентым и псалъэм пищащ Развожаев Михаил. Абыи къыхигъэщащ иджыпсту егъэджакIуэхэр зыгъэтхьэусыхэ «тхылъымпIэ хьэзабыр». 

 «Иджыпсту уэри зи гугъу пщIа, егъэджакIуэхэр егъэлеяуэ гугъу езыгъэхь бюрократ IэбэкIэм сытемыпсэлъыхьу хъунукъым, ар псом япэ тхылъымпIэ зелъэфэн бэлыхьырщ. Министерствэм абы елэжьын щIидзакIэщ, егъэджакIуэхэм ягъэхьэзырыпхъэ дэфтэрхэм я бжыгъэр иджы мардэ пыухыкIам ирагъэувэри, уеплъынкIэ, Iуэхур зэфIэкIащ. ИтIани, «Егъэджэныгъэм епха» хабзэм химыубыдэ пэтми, школхэм ирагъэхьурэ, дэфтэр лей куэд зэбгрокI». 

 Развожаевыр Путин Владимир елъэIуащ хэкIыпIэ зыхуамыгъуэт апхуэдэ лэжьэкIэ пхэнжым унафэ хуищIыну. 

 Зэхуэсым къыщыпсэлъащ Щукиным и цIэр зезыхьэ театрым и ректор Князев Евгений. Ар къытеувыIащ Путиным зи гугъу ищIа лэжьыгъэр сабийхэр театрым дегъэхьэхынымкIэ къызэрыщIадзар икIи школ театрхэр куэду къызэрыунэхур. «Школ классикэ» проектым ипкъ иткIэ, сабий театр мин 30-м нэс къыщызэрагъэпэщащ къэралым. 

 «Дэ абыхэм псоми актёр къахэтщIыкIыну ди мураду аракъым, - жиIащ Князевым. – Ауэ дахагъэм гу лъатэу, я акъылым, гупсысэм зрагъэужьыну дыхуейщ, нэгъуэщI цIыхум жиIэр зэхахыу, едэIуэфу зрагъасэу». 

 ИлъэситI фIэкIа дэмыкIыу, проектыщIэм зиубгъури, ныбжьыщIэ театрхэм я бжыгъэр къызэрымыкIуэу куэд хъуащ. 

 Князевыр зытепсэлъыхьым пэджэжу пхужыIэнущ мызэ-мытIэу зи хъыбар ди газетым къытехуа «Сыринэ» ныбжьыщIэ театрыр Къэбэрдей-Балъкъэрми зэрыщылажьэр. Къаныкъуэ Заринэ зэхилъхьа пьесэмкIэ Къанкъул Ислъам игъэува «КъежэкIым» «Театральная завалинка» зэпеуэм япэ увыпIэр къыщихьащ илъэс блэкIам, адыгэбзэкIэ зэрагъэувам, щекIуэкIри Урысейм и курыкупсэрауэ зэрыщытам емылъытауэ. Гулъытэ нэхъыбэ ягъуэтамэ, хэлъэтышхуэ зиIэ мы ныбжьыщIэхэми абыхэм я гъэсакIуэхэми КъБР-м и щэнхабзэм хэлъхьэныгъэ нэхъыбэж хуащIыфыну къыщIэкIынт.