УсакIуэ, тхакIуэ цIэрыIуэ, КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Винницкэ областым щыIэ литературэ саугъэтхэм я лауреат, СССР-м и ТхакIуэхэми Журналистхэми я союзхэм хэта Гъубжокъуэ Лиуан куэд къимыгъэщIами, лъэпкъ литературэм хэлъхьэныгъэфI хуищIащ. Ар ящыщщ блэкIа лIэщIыгъуэм и 50 гъэхэм зи макъ нэхъ лъэщу къэIуа усакIуэхэм. Лиуан псэужамэ, дыгъэгъазэм и 25-м и ныбжьыр илъэс 85-рэ ирикъунут.
Гъубжокъуэ Лиуан Мухьэмэд и къуэр 1937 гъэм мазаем и 23-м Советскэ (иджы Шэрэдж) щIыналъэм хыхьэ Жэмтхьэлэ къуажэм къыщалъхуащ. 1954 гъэм къуажэ курыт еджапIэр къиуха нэужь, КъБКъУ-м и тхыдэ-филологие факультетым и адыгэ къудамэм щIэтIысхьащ. 1973 гъэм СССР-м и ТхакIуэхэм я союзым деж щыIэ Литературэ курс нэхъыщхьэхэр къиухащ.
Гъубжокъуэр IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм пэрытащ. Ар лэжьащ типографием и корректору, Мэлбахъуэ Тимборэ и цIэр зезыхьэ Лъэпкъ къэрал библиотекэм и методисту, художественнэ литературэр цIыхубэм яхэхьэнымкIэ бюром и унафэщIу, «Iуащхьэмахуэ» журналым критикэмрэ драматургиемкIэ и къудамэм и редактору. Зи лэжьыгъэм хуэпэж икIи хуэIэижь Гъубжокъуэр сыт хуэдэ IэнатIэ пэрытами хущIэкъуащ и къалэныр хьэлэлу икIи дагъуэншэу зэригъэзэщIэным. Абы хэлъхьэныгъэфI хуищIащ адыгэ литературэм, сабийхэм яхуэгъэзахэми гулъытэ яхуищIу.
Лиуан и Iэдакъэ къыщIэкIащ «Шэрэдж толъкъунхэр», «Ди къуажэ щIалэ цIыкIухэр», «Адыгская коновязь», «Пули и зерна», «Иужьрей уафэхъуэпскI», «Насыпгуэш», «Жэщ гупсысэхэр», «Зэманым и джэрпэджэж», «ДыгъапIэ», «Къэрабэ» тхылъхэр. Бзэ къулейкIэ, щIэщыгъуэкIэ гъэнщIа и IэдакъэщIэкIхэм гупсысэ куу ящIэлъщ икIи абыхэм щызэхэухуэнащ Хэку, анэ лъагъуныгъэхэр, лъэпкъым къыдекIуэкI хабзэмрэ тхыдэмрэ, щIыуэпсым и къулеигъэр, цIыхухэм яку дэлъ зэхущытыкIэ дахэхэр. Абыхэм ящыщ зыбжанэ зэрадзэкIащ урысыбзэкIэ, абхъазыбзэкIэ, балъкъэрыбзэкIэ, латышыбзэкIэ, монголыбзэкIэ, украиныбзэкIэ, нэгъуэщIыбзэхэмкIэ. Езыми усакIуэ куэдым я тхыгъэхэр адыгэбзэм къригъэзэгъащ. Абы и литературэ-критикэ, публицистикэ тхыгъэхэр щIэх-щIэхыурэ къытехуэу щытащ республикэм къыщыдэкI газетхэмрэ журналхэмрэ.
Гъубжокъуэ Лиуан и усэхэм ящыщ куэд триухуащ сабийхэр игъэгуфIэным икIи игъэгушхуэным. Ахэр школхэми еджапIэ нэхъыщхьэхэми щадж. И уэрэдхэр-щэ?! И усэхэми хуэдабзэу, и уэрэдхэри куэдым фIыуэ ялъэгъуащ икIи ноби гуфIэгъуэ зэхыхьэ щIагъуэ къэмынэу щызэхыбох, гупсэхугъуэ къапкърыкIыу. УсакIуэм и Iэдакъэ къыщIэкIа «Удз дахэхэми яIэщ цIэ зырыз», «Къэрабэ» гущэкъу уэрэдхэр (макъамэхэр Гъубжокъуэ Ритэ ейщ), «Псынэм и уэрэд», «Псынэ», «Уи цIэр Мадинэ хьэмэ Маринэ?», «Бланэ щалъху мэкIуэж», «Лъагъуныгъэр къандесджэгукъым» уэрэд цIэрыIуэхэр куэдрэ зэрагъэзащIэр гуапэщ.
Хьэл-щэн дахэ зыхэлъ цIыху Iэдэбу, псэ къабзэу, щапхъэу дунейм тета усакIуэм и Iэужь дахэхэр лъэпкъ щэнхабзэм къыхэнащ икIи ахэр щIэблэм зэIэпах. Абы и тхыгъэхэм къыхощ псэ зыIут псоми гущIэгъу хузиIэ цIыху гу пцIанэу.
И лэжьыгъэфIхэмрэ и дуней тетыкIэ дахэмрэ къалъытэри, тIэунейрэ къыхуагъэфэщащ «За освоение целинных и залежных земель» медалыр, ВЛКСМ-м и ЦК-м и щIыхь тхылъхэр.
Гъубжокъуэ Лиуан 1988 гъэм фокIадэм и 3-м дунейм ехыжащ. Абы и лъэпкъым щIэиныфI къыхуигъэнащ, и усэхэр ди литературэм и зыужьыныгъэм щыщ Iыхьэ хъуащ. Ахэр ди Iэпэгъуу адыгэр дыкъэгъуэгурыкIуэху езы тхакIуэми и псэр тщIыгъунущ.
