Глинике-брюкке лъэмыжым Берлин и гъунэхэм пещIэ Потстдам и Iэшэлъашэхэр. Ауэ ар, метрищэ хуэдиз и кIыхьагъми, цIэрыIуэ зыщIар мыбы етIощIанэ лIэщIыгъуэм и зэхуэдитIым щекIуэкIа Iуэхухэрщ. Псоми щыщIидзар 1952 гъэм мазаем и 10-рщ. Абы щыгъуэм фIащащ «шпион лъэмыж».
Зи гугъу тщIы махуэм и пщэдджыжьым Хафель псым и IуфитIым къекIуэлIащ автомобиль щIэуфахэр. КъухьэпIэ лъэныкъуэмкIэ абы къыщыIуашат американхэм Абель Рудольфу яцIыху совет тIасхъэщIэхыр, къуэкIыпIэмкIэ къащыпэплъэрт США-м и кхъухьлъатэзехуэ Пауэрс Фрэнсис Гэри.
ЖыIэн хуейщ лъэмыжыр зытелъ Хафель псыр зэжагъуэгъу дунеитIыр: ГДР-мрэ КъухьэпIэ Берлинрэ зэщхьэзыгъэкIыу зэрыщытар. Лъэмыжым и зэхуэдитIыр лъэныкъуэхэм я гъунапкъэт.
Псори зэрагъэувам тету екIуэкIащ.: лъэмыжым и кум щызэхуэза иужь Абелрэ Пауэрсрэ къыщызэщIэувыIыкIри, зым адрейр быдэу еплъащ, иужькIэ зэблэкIащ.
Зэрахъуэжа щхьэкIэ, а тIум я къекIуэкIыкIар зыкIи зэщхьтэкъым.
Абель Рудольфу американхэм яцIыхур Фишер Вильямт. Ар 1903 гъэм бадзэуэгъуэм и 11-м Инджылызым щыпсэу урысей политэмигрантхэм я унагъуэм къыщалъхуат. 1920 гъэм унагъуэм Урысейм игъэзэжащ. 1925 гъэм Вильям Дзэ Плъыжьым ираджащ. Радист IэщIагъэр иIэу, офицер хъуауэ Фишер дзэм къыхэкIыжащ икIи Москва консерваториер къэзыуха Лебедевэ Еленэ щхьэгъусэ ищIащ. 1929 гъэм дунейм къытехьащ япхъу Эвелинэ. Ауэ абы и пэкIэ комсомолым и Москва къалэ комитетым Вильям щылэжьэну игъэкIуат ОГПУ-м и хамэ къэрал къудамэм. 1930 гъэм Великобританием и посольствэр къигъэсэбэпри, Фишер езым и инджылыз паспортыр зэфIигъэувэжащ. 1931 гъэм ар езым и унагъуэр щIыгъуу Британием и цIыхуу Норвегием ягъэкIуащ. Мыбы радиоIэмэпсымэхэр щызэрагъэпэщыж IуэхущIапIэ къыщызэIуихащ, и щхьэгъусэм пщIэкIэ сабийхэр балетым щыхуигъасэрт. ИужькIэ Инджылызми тIасхъэщIэх къалэнхэр щигъэзэщIащ. Москва къигъэзэжа иужь НКВД-м и къэрал щIыб тIасхъэщIэх IэнатIэм щылэжьащ. А лъэхъэнэм абы ныбжьэгъу хуэхъуащ езым хуэдэу офицер ныбжьыщIэ Абель Рудольф.
Хэку зауэшхуэм и илъэсхэм Фишер партизан гупхэм радистхэр яхуигъэхьэзыращ. 1948 гъэм и щэкIуэгъуэм Фишер Литвам и цIыху Кайотис Эндрю хуэдэу США-м ягъэкIуащ, щэхуу щылэжьэну. И къалэн нэхъыщхьэр ядернэ Iэщэм ехьэлIа къэхутэныгъэхэр Москва къылъигъэIэсынырт. Ар а Iуэхум хъарзынэу ехъулIат. АрщхьэкIэ Фишер совет тIасхъэщIэхыу зэрыщытыр хэIущIыIу хъуащ, и дэIэпыкъуэгъуу ягъэкIуа Хейханен Рейно къэхашэри. Абы и бзэгум и зэранкIэ, 1957 гъэм Фишер США-м щагъэтIысащ. ЗэрагъэтIысар, ауэ епцIыжакIуэу зэрыщымытыр Москва хьэкъ ящищIын папщIэ Фишер американхэм яжриIащ езыр Абель Рудольфу (мыдрейр 1955 гъэм дунейм ехыжакIэт).
Вильям зиумысыжакъым совет тIасхъэщIэхыу зэрыщытымкIэ, абы идакъым США-м и ЦРУ-м дэлэжьэн. Судым Абель (Фишер) илъэс 32-рэ щысыну тезыру трилъхьащ.
1929 гъэм Кентукки штатым къыщалъхуа Пауэрс Фрэнсис и къекIуэкIар нэгъуэщIщ. 1950 гъэм и накъыгъэм ар езым фIэфIу США-м и дзэм хыхьащ, кхъухьлъатэзехуэу еджа иужь. Мыгувэу ЦРУ-м гу къылъитэри, тIасхъэщIэх лэжьыгъэр къыхуагъэлъэгъуащ. Невадэ штатым и пшахъуэщIым щыIэ аэродромым Пауэрс мазищкIэ зыщыхуигъэсащ лъагэ дыдэу дэкIуеиф Б-2 кхъухьлъатэм и щэхухэм. ИужькIэ Тыркум щыIэ авиабазэм ягъэкIуащ. 1956 гъэм къыщыщIэдзауэ абы СССР-м и гъунапкъэхэм я гъунэгъуу зыщихущыхьу щIидзащ. Мыгувэу ди къэралым и щIыналъэми къыкIуэцIрыкIыу хуежьащ: кхъухьлъатэр километр 20 хуэдизкIэ лъагэу дригъэкIуейрти, СССР-м и Iэщэхэм къраудыхыфыртэкъым, арщхьэкIэ зыри зы щIыпIэ сыт щыгъуи иткъым…
1960 гъэм накъыгъэм и 1-м Пауэрс и кхъухьлъатэр Свердловск къалэм пэмыжыжьэу зенит ракетэкIэ къыщраудыхащ. Езы Пауэрс къелащ. Ар щIыпIэм щыпсэухэм занщIэу яубыдащ.
Вашингтон игугъащ американ кхъухьлъатэзехуэр хэкIуэдауэ. США-м и президент Эйзенхауэр Дуарт жиIащ дунейм и щытыкIэр зэгъэщIэным ехьэлIа къалэнхэр щигъэзащIэм американ кхъухьлъатэр гъуэщауэ. Ауэ пэжыр пхущIэуфэжынутэкъым.
Лъэныкъуэхэм зэпсэлъэн щIадзащ. Пауэрс шпион лэжьыгъэ зэригъэзэщIар щраIуэкIым Эйзенхауэр занщIэу жиIащ: «Ар зыми щыщкъым, Абель Рудольф елъытауэ». Мыбдеж ягу къэкIащ ахэр зэрахъуэж зэрыхъунур. АрщхьэкIэ американхэм совет тIасхъэщIэхыр Пауэрс нэхърэ куэдкIэ нэхъ лъапIэу къалъытащ. Иужьрейм щIагъун хуей хъуащ американ шпионитI.
СССР-м къигъэзэжа иужь Абель Рудольф совет тIасхъэщIэх IэнатIэхэм щылэжьащ, жылагъуэм и пащхьэм зэ фIэкIа зыкъыщигъэлъэгъуакъым - «Мертвый сезон» фильмым пэублэ псалъэхэр щыжиIа къудейщ. 1971 гъэм и щэкIуэгъуэм дунейм ехыжащ.
Пауэрс США-м игъэзэжа иужь, уеблэмэ, ягъэкъуэншэну хущIэкъуащ, шпион Iэмэпсымэр кхъухьлъатэм къелъэн ипэкIэ зэримыкъутам къыхэкIыу. АрщхьэкIэ иужькIэ ягъэзэхуэжащ. 1977 гъэм шыщхьэуIум и 1-м ар хэкIуэдащ езым зэригъэкIуэ вертолетыр уэгум къехуэха иужь.
Мис апхуэдэу иухащ зэпэщIэт дунеитIым я тIасхъэщIэххэм я гъащIэр. Ауэ зи гугъу тщIа «шпион лъэмыжым» лъэныкъуэхэм апхуэдэ цIыху зыкъом щызэрахъуэжащ.
