Дзэ къулыкъум и пщIэр лъагэщ

Илъэс 30 ипэкIэ дзэм къулыкъу щызымыщIа щIалэхэм пщащэхэр еплъу щытакъым, гуащIэмащIэу, сымаджэрилэу къащыхъурти. ИужькIэ, ди къэралыр зэблэхъугъуэ лъэхъэнэм щыхыхьэм, адэ-анэхэр щышынэ хъуащ дзэм, икIи я быныр ныкъуэдыкъуэу тхылъ нэпцI хузэрагъэпэщынут, абы ямыгъэкIуэн щхьэкIэ. Иджы, ди гуапэ зэрыхъунщи, дзэм къулыкъу щыщIэным пщIэрэ щхьэрэ пылъ хъуащ, зэрыжаIэмкIэ.
Илъэс къэс ди республикэм щыщ щIалэ мини 2-м нэблагъэ дзэм ираджэри, ахэр бжьыхьэмрэ гъатхэмрэ зэхуэдитI ищIыкIауэ дагъэкI. Абы къищынэмыщIауэ, зэгурыIуэныгъэкIэ иджыри щэ бжыгъэ докI, дзэ еджапIэ нэхъыщхьэхэм цIыхуи 130-150-рэ щIотIысхьэ. Армэм мыкIуэну, ауэ абы зэрыщыIэ зэманым пэкIуэу къэралым хуэлэжьыну арэзыхэри щыIэщ.
ЩIалэхэр армэм кIуэну зэрыхуэмейм щхьэусыгъуэ иIэщ.
Ар елъытащ цIыхум зэрихьэ диным, и дуней еплъыкIэм, нэгъуэщIхэми. Армэм дэкIыну хуэмейхэм къэралым лъэIукIэ зыхуагъазэ, къэралым хуащIэн хуей пщэрылъыр нэгъуэщI лэжьыгъэкIэ япшыныну хьэзыру жаIэу. Абы папщIэ, комиссэ къызэрагъэпэщ, УФ-м и хабзэм тету. Абы хэтхэм жаIэмрэ езы щIалэр зыхуеймрэ зытехуэн хуейщ. Ауэ, апхуэдэ лэжьыгъэ пэрыувэу, илъэс ныкъуэкIэ лейуэ къулыкъу зыщIэну арэзы техъуэр мащIэщ.
Дзэм къулыкъу щызымыщIахэр лэжьапIэ къамыщтэу жаIэ. Ар пэжщ, уеблэмэ хъумакIуэу укъадэнукъым. Ауэ щIэныгъэ зыбгъэдэлъ, еджапIэ нэхъыщхьэ къэзыуха, ДОСААФ-м щеджа, зи ныбжьыр илъэс 20-м щIигъуа щIалэхэм армэм къулыкъу щащIэну нэхъ къащтэ. Апхуэдэхэм я щIэныгъэр къыщысэбэпыну щIыпIэхэм яунэтI, хуейхэм зэгурыIуэныгъэм Iэ традзэу дзэ къулыкъум пащэну хуитщ. Уеблэмэ, еджапIэ нэхъыщхьэ къэзыухар армэм дэмыкIыу, дзэм илъэсищкIэ къулыкъу щищIэну (щылэжьэну) зэгурыIуэныгъэ ирищIылIэфынущ, хуеймэ.
Дзэ еджапIэ нэхъыщхьэм щIэтIысхьэну мурад зиIэ щIалэр иджыри курыт еджапIэм щIэсу военкоматым макIуэри, сыт хуэдэ дзэ лIэужьыгъуэр къыхихми жеIэ, IуэхущIапIэр абы чэнджэщэгъу къыхуохъу. Дзэ еджапIэ нэхъыщхьэ щIэтIысхьэну зи гугъэр, щIэныгъэ зэрыбгъэдэлъым и мызакъуэу, къарууфIэу, узыншэу щытын хуейщ. Апхуэдэ еджапIэ нэхъыщхьэхэм щIэтIысхьэну щIэхъуэпс дэтхэнэ зыри военкоматым екIуалIэмэ, а псоми нэхъ гупсэхуу щагъэгъуазэнущ.