СыткIэ сэбэп, сыткIэ зэран?

Дыкъэзыухъуреихь дунейр

Бэдж ялъэгъуамэ е къатетIысхьамэ, цIыхухэм я нэхъыбэр мэшынэ, зызэхуашэ, нэхъ псынщIэу зэрызытрадзыжыным, зэрапIытIыным пылъхэщ. Ар щыуагъэщ. А хьэпщхупщыр цIыхухэм дежкIэ мыIуплъэгъуафIэу, гущыкIыгъуэу къытщыхъуныр къызыхэкIыр абы лъакъуий зэрыщIэтым и мызакъуэу, и щхьэ хуэхъурейр зэредмыгъэкIур, и Iэпкълъэпкъыр мыдахэу зэрыщытрагъэнщ. ИтIанэ, псори дызэрегупсысыр абы щхъухь зэрихьэ хуэдэущ, ущымэхъэшэн хуейуэщ. Ди щIыпIэм щыпсэу бэджхэм уащIыщыщтэн щыIэкъым, абыхэм ущIэшынэн ябгъэдэлъкъым.

Абыхэм я бэджыхъыр-щэ? Ари Iумпэм ящI, унэм апхуэдэ кIэрылъу ялъэгъуамэ, унэгуащэр IэфIейлъэфIейуэ, хуэмыхуу ябж. Бэджыхъыр бдзэжьеящэм и хъым хуэдэщ, бэджым и шхын къызэриубыд, зэрызекIуэ лъэмыжщ. Мэзым, пабжьэхэм, жыгхэм яфIэлъ бэджыхъхэм пщэдджыжь уэсэпсым деж уеплъыну дахащэщ. Абыхэм ещхь тхыпхъэщIыпхъэ телъыджэхэр зыщIыфын гъуэтыгъуейщ. ЩэкIым нэхъ Iэзэ дыдэу хэзыдыкIхэм е сурэтыщIхэм апхуэдэ яхуэщIыну е яхуэтхыну фIэщщIыгъуейщ.

Къызыщывгъэхъут дыкъэзыухъуреихь дунейм бэджу хъуар текIуэдыкIыжауэ. Зэман кIэщIым и кIуэцIкIэ дэ бадзэм, аргъуейм, хъуным, гъудэм дызэщIащтэнти.

Бэджхэр зэмыфэгъу лъэпкъыгъуэу миным ноблагъэ. Абыхэм яхэтщ нэм къимыщтэ цIыкIунитIэхэри, дзыгъуэхэр, жумэрэнхэр къэзыубыдыфхэри, ахэр зи шхыныгъуэхэри. А хьэпщхупщхэр икъукIэ зэмыщхьу щытми, псори гъэщIэгъуэнщ икIи сэбэпщ.

Ди щIыпIэм щыIэ бэджхэр унэми, жыгми, къыфIэбгъэкIмэ, псыми щопсэу. Абыхэм уащIыщышынэн щыIэкъым. Бэджыхъхэр лъэныкъуитIкIэ зэпэщIэхауэ щаухуи къохъу. Ар къызыхэкIыр зым икIыу адрейм зэрылъэфырщ. А хьэпщхупщыр адрей гъудэбадзэ лъэпкъхэм ящыщу нэхъ жыжьэ дыдэ пкIэфхэм хабжэ.

Абы и Iэщэ нэхъыщхьэр и щхъухьырщ. Пэжщ, а щхъухьымкIэ зылъэIэсар иукIыркъым, атIэ и Iэпкълъэпкъыр къыдэмыбзэжу заулкIэ и пIэм ирегъэжыхь. ГъэщIэгъуэныракъэ, бэджым псэхэлIэ хъуа ишхыркъым, и щхъухьыр зыхиутIыпщхьа, ауэ зи псэр хэмыкIам илщ шхыныгъуэ ищIыр. Бэджхэр здэщымыIэр дунейр щыщIыIэ дыдэ уэсылъэхэрщ. Ди деж урысхэр «крестовик»-кIэ» зэджэм нэхъ ущрохьэлIэ, абы и щIыбым, пэж дыдэу, жор тедзауэ щытш. ИкIи абы цIыхухэр щошынэ.

«Голомед»-кIэ» зэджэ бэдж цIыкIум ущрихьэлIэр псыпцIэхэрщ, гуэлхэрщ. Ар псым щIилъафэркъым икIи итхьэлэркъым, уеблэмэ псыфи хъуркъым.

«ИныжькIэ» зэджэ бэджыр псыми щIыми щопсэуф. Абы дэтхэнэ зы Iэуэлъауэри занщIэу зыхещIэ. Зэщэр гъунэгъу къыхуэхъуа нэужь, хуумыгъэфэщэну апхуэдизкIэ псынщIэу мапкIэри, зэщэкIуар зыIэрегъэхьэ. А бэдж лъэпкъым бий куэд иIэщ: хьэIуцыдзхэр, бажэхэр, уеблэмэ дыгъужьхэр хуэлъэщ. Ауэ бэдж иныжьыр а шынагъуэ псоми хуэхьэзырщ, абы и лъакъуэхэм тет цы цIыкIухэр щхъухькIэ гъэнщIащ. АбыхэмкIэ, ухуеймэ, шыи ириукIыфынущ. «Дыгъужь»-кIэ» зэджэ бэджым зэщакIуэр занщIэу къеубыд, и гъуэм ирелъафэри, бэджыхъхэмкIэ къегъэбыдэж. А хьэпщхупщ лъэпкъыгъуэр псынщIэу зэрогъэбагъуэ. Бэдж шырхэр нэм къимыщтэу цIыкIунитIэщ, гъэщIэгъуэну анэм и Iэпкълъэпкъым кIэропщIэ. А цIыкIухэр анэм зэригъашхэр и IупсымкIэщ. Ахэр псынщIэу хохъуэ, махуэ куэд дэмыкIыу я щхьэ 1уэху зэрахуэжыф мэхъу.

Австралием щыпсэу бэдж плъыжьыр адрейхэм къащхьэщокI бэдж анэм и джэдыкIэхэр бэдж адэм и щIыфэм щигъэтIылъу зэрыщIиуфэжымкIэ.

         ЦIыхухэмкIэ нэхъ шынагъуэ дыдэу ябжхэм ящыщщ «тарантул»-кIэ, «фызабэ фIыцIэкIэ» зэджэхэр. Тарантулхэм нэхъыбэу ущрихьэлIэр Европэм и ипщэрабгъу лъэныкъуэхэращ. Ар зэдзэкъа цIыхур иукIынукъым, ауэ и лъакъуэхэр къыщIэмыувэжу (паралич жыхуиIэщ) ещI. А щхъухьым утекIуэн папщIэ, куэдрэ умыувыIэу укъэфэн хуейуэ испанхэм ябж - пщIэнтIэпсым и гъусэу, щхъухьыр къыпхэкIын папщIэ. Къафэ щыIэщ тарантелэкIэ еджэу, бэдж зэмыдзэкъахэри яфIэфIу кърифэу.

ЦIыхухэмкIэ нэхъ шынагъуэ дыдэу щыIэр «фызабэ фIыцIэ» жыхуаIэрщ.  Абы и щхъухьыр блэм ейм нэхърэ хуэдэ пщыкIутхукIэ нэхъ гуащIэщ. Ар зэдзэкъам хуэш къыхохьэ, уеблэмэ трегъэлIыкI. Апхуэдэ бэдж зэдзэкъар щил1ык1и щыIэщ. Мыбы «фызабэ фIыцIэкIэ» щIеджэр, бэджыхъум нэхърэ хуэдэ тIощIкIэ нэхъ инщ, фIыцIабзэщи аращ. ЩIэжьей хъун къыкIэрыпщIа нэужь, и гъуса хъур ешхыж. Зэ къишыгъуэм мыбы дунейм къытреутIыпщхьэф щэм нэблагъэ.

Мыхэр щыпсэур дэ тпэжыжьэ дыгъапIэ, дунейр щынэхъ хуабэ щIыпIэхэрщ. Ахэр япэ зрагъэщу цIыхум къытеуэркъым. Апхуэдэ къыщыхъур бэджым шынагъэ къащыкIэщIэзэрыхьам е ягъэкIуэдыну яужь къыщихьахэм дежщ.

Дэ ди щIыналъэм щыIэ бэджхэр нэхъ щыбагъуэр бжьыхьэрщ. Бэдж шырхэм бжьыхьэ уэфIкIэ зэджэм и зэманым ирихьэлIэу заужь, балигъ гъащIэм зыхуагъэхьэзыру щIадзэ.