ЖыпIэнурамэ, фом и гугъу щыпщIкIэ, цIыхухэм абы хуаIэ щытыкIэр зэхуэдэкъым: нэхъыбэм яфIэфIыпсщ Iэпэлъапэр зэкIэрызышхэ а шхыныгъуэ IэфIыр, къэуатышхуэ зыщIэлъыр, узыфэ куэдым я хущхъуэ телъыджэр. Къэнэж мащIэм ар къафIэIуэхущэркъым, зэремызэгъым е зэрафIэмыфIым къыхэкIыу. АтIэми, а фор зыщI бжьэм ущытепсэлъыхькIэ, зызэхуэзымышэ гъуэтыгъуейщ: а псэущхьэ дахэ цIыкIум и шэрэзым и папцIагъыр, жанагъыр зымыгъэунэхуа куэд къытхэт къыщIэкIынкъым балигъхэм…
Бжьэ къэпщIа къыщытхуэкIуа махуэр апхуэдэт: уэрамым гъущI хъаркIэ къыщыухъуреихьа, удз гъагъэхэмрэ жыг зэмылIэужьыгъуэ цIыкIухэмрэ зэрыт хадэ цIыкIум щыпсэун мурад яIэу къыщIэкIынт гужьеигъуэм хьэблэ сабийхэри балигъхэри дыхэзыдза псэущхьэ дахэкIейхэм.
Iуданэ дыщафэ зыхэухуэна пыIэ фIыцIэ хуэкIыхь фIэкIа умыщIэну, бжьэ къэпщIа гупышхуэм Iэрамэ ину зыпагъэзэгъат зэрыджейм и къудамэ щхъуантIэ лантIэ цIыкIухэм ящыщ зым. Щэхуу абыхэм якIэлъыплъ балигъхэми сабийхэми дымыгъэщIэгъуэн тлъэкIыртэкъым псэущхьэхэм я зэрыIыгъыкIэр. Зым и щIыбым адрейр ису узыIуплъэ бжьэхэм хабзэ гуэр зэрахэлъри нэрылъагъут: зыгуэрым и жыIэм фIэкIыпIэншэу зэредаIуэр гурыIуэгъуэт. «Шынэр и унэ кIуэжу» жаIэми, ар тщыгъупщауэ, атIэми, сакъыныгъэшхуэ тхэлъу, жыжьэу дыкъыщыту заулрэ дакIэлъыплъащ бжьэ къэпщIам. Бжьэцым къуацэкIэ уахэуэмэ, къикIынур тщIэрти, абыхэм зи гъунэгъущи захуэтщIыртэкъым.
«Интернетыр» упсэу - «дызэрыс» гупхэм дакъикъэкIэ щызэбгредгъэхащ къытхуэкIуа бжьэ къэпщIам и хъыбарыр, хуейIамэ, къащтэну, ди «хэхъуэр» тщхьэщахыну дылъаIуэу. Ар зыIэрыхьахэм ящыщу зыфIэгъэщIэгъуэнхэм хъыбарыр адэкIэ яутIыпщащ…
Дакъикъэ зыбгъупщI нэхъ дэмыкIыу дэ зыкъытпищIащ Налшык щыщ бжьахъуэ щIалэ гуэрым. Сыхьэт ныкъуэ хуэдэм и кIуэцIкIэ ар ди деж къэсащ икIи бжьэхэр гъэIэсэнымрэ къэубыдынымкIэ щыIэ Iэмалхэр къигъэсэбэпурэ, ахэр матэм иригъэзэгъэным иужь ихьащ. Псы щIыIэ зытракIа «плIэ къуэлэн цIыкIухэр» зэкIэлъхьэужьу «къыпыщэщащ» зэрыджей къудамэм, яхэлъа жыджэрагъым щыщ гуэри къахэмынауэ. Бжьахъуэ щIалэр зыхуеиххэр арати, ахэр якIэщIигъэувакIэ бжьэ матэм сакъыу иригъэтIысхьэу хуежьащ, емыгуауэу, шыIэныгъэ хэлъу. Бжьэ хьэщIэхэр матэм изэгъэхукIэ, зы шеибжьи ефэну хунэсащ ар, къеувэкIа хьэблэ сабийхэр бжьэм-рэ фомрэ ятеухуа хъыбар хьэлэмэтхэм щIигъэдэIуу. КъызэрыщIэкIымкIэ, апхуэдизу псори дызыщышына а псэущхьэ цIыкIухэм ди гугъу лъэпкъ къащIынукъым, я Iуэху зедмыхуэмэ.
- Нэхъыбэрэ дэ дызрихьэ-лIэр бжьэ лэжьакIуэращи, абы и дежкIэ нэхъыщхьэр бжьэ- пщым пщэрылъ къыщищIа къалэныр нэсу игъэзэщIэныращ: къэкIыгъэхэм я гъагъэ- хэм ящIэт IэфIыпсымрэ (нектар) шэжыгъэрэ (пыльца) нэхъыбэIуэу зэхуэхьэсынырщ, - жиIэрт абы. - Бжьэр игъэузу къоуэнущ, и лэжьыгъэр игъэзэщIэнымкIэ зэран ухуэхъуу къилъытэмэ. Апхуэдэущ абыхэм зэрызахъумэр.
Бжьэ къэпщIар Iэдэбу зэхуихьэса нэужь, бжьэ матэр машинэм иригъэувэжащ щIалэм. ИтIанэ сэлам гуапэкIэ дызэбгъэдэкIыжащ, Iуэхур зэрызэфIэкIа щIыкIэмкIэ лъэныкъуитIри зэхуэдэу дыарэзыуэ. Дэ дыгуфIэрт «плIэ зэпрыдз зыщыгъ цIыкIухэм» я шэрэзым и папцIагъыр сабийхэм къамыщIэ щIыкIэ ахэр тпэIэщIэ зэрыхъуам щхьэкIэ. Бжьэ къэпщIар хъер хуэхъуну дызыхуэхъуахъуэурэ едгъэжьэжа бжьахъуэ щIалэри нэщхъыфIэт, зэрымыщIэкIэ къыIэрыхьа хэхъуэм папщIэ.
«Ди дадэ и адэшхуэм игъэхъуу щыта бжьэхэм ящыщ къытхуэкIуэжами тщIэртэкъым…» - жаIэрт я дадэшхуэр бжьахъуэ IэкIуэлъакIуэу зэрыщытам и хъыбарым щыгъуа зэ ди къуэрылъху-пхъурылъху цIыкIухэми, бжьэ матэм имызагъэу къэна псэущхьэ дахэ цIыкIуитI-щым, плIэ зэпрыдзыр зэкIупсу зи IэрыкIри IэфIыпс бжьэ вухэм, якIэлъыплъурэ.
