Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым БюджетымкIэ, налогхэмкIэ, финанс рынокымкIэ и комитетым и унафэщI, «Урысей зэкъуэт» партым и фракцэу КъБР-м и Парламентым щыIэм и пашэ АфэщIагъуэ Михаил:
- СызэреплъымкIэ, Донбассым, щхьэ-хуит къащIыжа адрей щIыналъэхэм референдумхэр щегъэкIуэкIыным иджыпсту политикэ мыхьэнэшхуэ иIэщ. Референдумхэр зэфIэкIрэ ДНР-р, ЛНР-р, хуит къащIыжа адрей щIыналъэхэр Урысейм къыгухьэмэ, абыхэм исхэм гупсэхугъуэ зэрагъуэтыжынур си фIэщ мэхъу. Дауэ щытми, а Iуэхум и фIыщIэкIэ абыхэм я суверенитетыр яхъумэжынымкIэ, я къэкIуэнур езыхэм яубзыхунымкIэ Iэмал яIэнущ. Референдумым хэтхэм я нэхъыбапIэм апхуэдэ унафэм и телъхьэу Iэ яIэтмэ (абы сэ шэч лъэпкъ къытесхьэркъым), тхыдэ захуагъэр зэтеувэжауэ, а щIыналъэхэр я адэжь лъапсэм къыгухьэжауэ аращ. АтIэми, Киев тепщэныгъэр щызыIыгъхэр а цIыхухэм зыкIи къахуейкъым, уеблэмэ езыхэм я бийуэ къалъытэри, зэрагъэкIуэдыным хущIокъу.
Дауэ щымытми, ди жагъуэ мэхъу алъандэрэ екIуэкIар: а щIыналъэхэм исхэр илъэсий лъандэрэ зэпымыууэ шэкъэуэжым хэтщ, ахэр яукI, залымыгъэ кIэлъызэрахьэ.
КъыхэзгъэщхьэхукIыну сыхуейщ иужьрей мазэхэм екIуэкIа Iуэхухэм, сызэреплъымкIэ, ди цIыхубэр зэрызэкъуагъэувар. Иджыпсту а щIыналъэхэм референдум щегъэкIуэкIыным икIи ахэр Урысей Федерацэм къыхэгъэхьэным и телъхьэхэр куэдкIэ нэхъыбэщ. Абы щыхьэт тохъуэ Урысейм щрагъэкIуэкI социологие къэпщытэныгъэхэр, урысей жылагъуэ лэжьакIуэхэм, политикхэм, цIыху къызэрыгуэкIхэм жаIэхэр.
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым ЩэнхабзэмкIэ, граждан жылагъуэм зегъэужьынымкIэ, хъыбарегъащIэ политикэмкIэ и комитетым и унафэщI, КПРФ-м и фракцэу КъБР-м и Парламентым щыIэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Къумал Заурбэч:
- ЗэхэгъэкIыныгъэ пIалъэр, ди къэралым и дежкIэ тхыдэ мыхьэнэ зиIэ зэманыр къэсащ. Иужьрей мазэхэм екIуэкIа Iуэхухэм дэ драшэлIащ Донбассыр неофашизмэм къыIэщIэгъэкIыжынымкIэ дзэ операцэ хэхар егъэкIуэкIыным икIи щхьэхуит къащIыжа щIыналъэхэм ис цIыхубэм езыхэм я псэукIэнур зэрафIэфIым хуэдэу къыхахыным. Украинэм и ищхъэрэ-къуэкIыпIэ щIыналъэу щытахэу плIым я Iэтащхьэхэм зэакъылэгъуу Урысей Федерацэм зыкъыхуагъэзащ а щIыналъэхэр къыгуэгъэхьэным теухуа референдум егъэкIуэкIынымкIэ дэIэпыкъуэгъу ди къэралыр яхуэхъуну къэлъаIуэу. Донецк, Луганск республикэхэм, Херсон областым, Запорожьем я цIыхубэм езыхэм я хэкуу щыт Урысейм къыхуаIэ пыщIэныгъэхэр ямыгъэкIуэду илъэсипщI бжыгъэкIэ екIуэкIащ икIи ахэр тхыдэм и пэжыр зэблэзышыну хущIэкъухэм, фашист пропагандэм, НАТО-м и идеологием япэщIэтащ. ЦIыхухэм яхузэфIэкIыу зыри къагъэнакъым: ахэр адэжьхэм я фэеплъым епцIыжакъым, 2014 гъэм Киев щызэтеува тепщэныгъэм и залымыгъэм щышынэу я щхьэр ягъэщхъакъым. Апхуэдиз бэлыхьым хэта икIи гукIи псэкIи дэ тщыщ цIыхубэм я гурылъхэмрэ я плъапIэхэмрэ ядэдмыIыгъыну дыхуиткъым. Дэ абыхэм дадэIэпыкъуну ди къалэнщ. КПРФ-м и фракцэм хэтхэм зэакъылэгъуу къалъытэ хуит къащIыжа щIыналъэхэм референдумхэр щегъэкIуэкIыныр къэралым и унафэщIхэм зэрыдаIыгъар нэгъэсауэ тэмэму, ар куэд щIауэ зыпэплъа икIи цIыхубэм я къэкIуэнур зыубзыху Iуэхуу зэрыщытыр.
«Захуагъэ здэщыIэ Урысей-Пэжым и телъхьэу» партым и фракцэу КъБР-м и Парламентым щыIэм и Iэтащхьэ Кебеков Владимир:
- Сэ сызэреплъымкIэ, а референдумыр куэд щIауэ ирагъэкIуэкIын хуеящ. Абы щыгъуэм цIыху нэхъыбэ псэууэ къэнэнкIэ хъунт, Украинэм зи щхьэр къыщызыIэта фашизмэми Донецкрэ Луганскрэ я щIыналъэхэм зэман кIыхькIэ щызэхащIыхьахэр ялэжьыну шынэну къыщIэкIынт. Иджыпсту референдумыр екIуэкIынурэ, а щIыналъэхэр Урысей Федерацэм щыщ хъунущ. ИкIи, иджыпсту Украинэм дэIэпыкъуурэ, НАТО-р а областхэм къезауэмэ, ахэр УФ-м къыхыхьа нэужь, абыхэм топкIэ, ракетэхэмкIэ къеуэн япэкIэ ар зи щIыналъэу щытым егупсысын хуей хъунущ. Абы къыхэкIыу референдумхэр егъэкIуэкIыным сэ срителъхьэщ. А щIыналъэхэм исыр ди цIыхухэрщ, урысей лъэпкъырщ, абы къыхэкIыу а областхэр Урысей Федерацэм къыхэгъэхьэныр унафэ тэмэмщ.
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым ЛэжьыгъэмкIэ, социальнэ политикэмкIэ, узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэщI, ЛДПР партым и фракцэу КъБР-м и Парламентым щыIэм и унафэщI Безгодькэ Владимир:
- Зэрыщыту Урысейм и либерал-демократ партым хуэдэу, ЛДПР-м и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэм референдумхэр диIыгъ къудейм къыщымынэу, цIыхухэр ажалым къегъэлын мурадкIэ ДНР-м, ЛНР-м, ди дзэхэм щхьэхуит къащIыжа адрей украин щIыналъэхэм фIэкIыпIэ имыIэу ахэр къыщызэгъэпэщын хуейуэ къелъытэ. Дэ махуэ къэс долъагъу удын нэхъыщхьэр дзэхэр мыхъуу, уеблэмэ, граждан инфраструктурэр къэгъэнауэ, къызэрыгуэкI цIыхухэм зэрытрагъапсэр. Ар хьэкIэкхъуэкIагъэщ, цIыхуукIщ, икIи Жириновский Владимир Вольф и къуэм къытхуигъэна уэсятым тету тхузэфIэкI псори длэжьын хуейщ а щIэпхъаджагъэхэр къызэпыдудын папщIэ. Дэ абы дыхуэхьэзырщ. ЛДПР-р щхьэхуит къащIыжа щIыналъэхэм куэд лъандэрэ щолажьэ: референдумхэр къызэгъэпэщыным дыхэтщ, ди ныбжьэгъухэм дадоIэпыкъу, абыхэм сыт и лъэныкъуэкIи защIэдгъэкъуэну ди мурадщ.
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым Мэкъумэш IуэхухэмкIэ, щIыуэпсыр къэгъэсэбэпынымкIэ, экологиемкIэ, дыкъэзыухъуреихь дунейр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэщIым и къуэдзэ, «ЩхъуантIэхэр» партым и фракцэу КъБР-м и Парламентым щыIэм и Iэтащхьэ Щхьэгъэпсо Сэфарбий:
- Украинэм иджыпсту хиубыдэ щIыналъэу зи гугъу тщIыхэм щекIуэкI псоми сэ сагъэпIейтей. Урысей Федерацэм исхэм я нэхъыбапIэри абыхэм ягъэпIейтейуэ къыщIэкIынущ, махуэ къэс абыхэм залымыгъэхэр зэрыщызэрахьэм, сабий цIыкIухэр, жьыкIэфэкIэхэр зэрыщызэтраукIэм къыхэкIыу. ИпэжыпIэкIэ а щIыналъэхэм къинакъым Европэ псор щхьэхуит къэзыщIыжа ди сэлэтхэм ящыщу хэкIуэдахэм я зы фэеплъи. Сэ къызэрыслъытэмкIэ, неонацизмэмрэ неофашизмэмрэ напи, укIыти, гупсыси яIэкъым. Фэ фщIэжу къыщIэкIынщ совет, къыргъыз тхакIуэшхуэ Айтматов Чингиз «къызыхэкIамрэ и тхыдэмрэ зымыщIэж цIыхур ипэжыпIэкIэ гъэрщ, нэгъуэщIхэм я унафэм щIэт гъэрщ» зэрыжиIауэ щытар. Абы къыхэкIыу сэ къызолъытэ Украинэм и унафэщIхэр гъэру икIи абыхэм хамэ унафэхэр ягъэзащIэу. Си щхьэкIэ апхуэдэущ къызэрыслъытэр.
Референдумхэм я гугъу пщIымэ, ахэр цIыхубэм я мурадыр наIуэ къэщIынымкIэ Iэмалу аращ. КъызэрыслъытэмкIэ, утыку кърахьа Iуэхур икъукIэ гурыIуэгъуэщи, абы зэман гъунэгъум къриубыдэу жэуап убзыхуа иратынщ а щIыналъэхэм ис хэм.
Апхуэдэу сэ икъукIэ гулъытэшхуэ хуэсщIу седэIуащ къытпэщыт къалэнхэм ятеухуауэ иджыблагъэ УФ-м и Президентым къипсэлъам. ЖысIэну сыхуейщ ар гум дыхьэу, ипэм къыщыщIэдзауэ и кIэм нэс гурыIуэгъуэу зэрыщытар. Абы къыхэкIыу сэ, Урысей Федерацэм и гражданиным, апхуэдэу КъБР-м и Парламентым и депутатым, сыт и лъэныкъуэкIи дызоIыгъ УФ-м и Президентым иригъэкIуэкI политикэр.