IэрыкI телъыджэхэм я дуней

Гъэлъэгъуэныгъэхэр

Налшык дэт Лъэпкъ музейм гъэлъэгъуэныгъэ гъэщIэгъуэн къыщызэIуахащ Адыгэ фащэм и махуэм ирихьэлIэу. Абы утыку къыщрахьащ Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм Щэнхабзэмрэ гъуазджэмкIэ и колледжым, Даур Аслъэн и цIэр зезыхьэм и студентхэм я IэдакъэщIэкIхэр.

Музейм и пэшым щыплъагъу лэжьыгъэхэр зыр адрейм ефIэкIыу, зым нэхърэ адрейр нэхъ гъэщIэгъуэныжу телъыджэщ. Адыгэ фащэ екIум тхыпхъэщIыпхъэу хэлъыр IэрыщIщ, сурэт щхъуэкIэплъыкIэхэр Iэмал зэмылIэужьыгъуэкIэ щIащи, языныкъуэхэр лэчкIэ лащ, адрейхэр цыкIэ зэIущащ, арджэнхэр, ятIагъуэм къыхэщIыкIа кхъуэщынхэр, дыщэидэу щIа лъэпкъ дамыгъэхэр, пхъэм, керамикэм къыхэщIыкIа хьэпшыпхэр - дэтхэнэр жыпIэн.

Гъэлъэгъуэныгъэр къызэIуихащ музейм и унафэщI Накуэ Феликс.

- Нобэрей махуэ дыгъэпсым къытхуихьа гуфIэгъуэр йофэгъуэкI тлъагъу лэжьыгъэхэм къыдат гукъыдэжым. Iэмал зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ ящIа IэдакъэщIэкIхэр щыдолъагъу зэIущIэм. Псори узыIэпызышэщ, гъэщIэгъуэнщ, телъыджэщ. Гъэлъэгъуэныгъэр зэрылэжьэну пIалъэм къриубыдэу ар цIыху нэхъыбэм ялъагъумэ си гуапэщи, къалэдэсхэри абы и хьэщIэхэри къыдогъэблагъэ, - жиIащ Феликс.

ГъуазджэхэмкIэ сабий школ №2 Къэзанокъуэ Жэбагъы и цIэр зезыхьэм и унафэщI Къуныжь ХьэIишэтрэ ЦIыхубэ IэпщIэлъапщIагъэмкIэ центрым и тхьэмадэ Урыс Аслъэнрэ зыжьэу жаIащ хьэщIэхэр Налшык къызэреблэгъар зэрагуапэр. Ахэр тепсэлъыхьащ IэрыкIхэр зей еджапIэм къыщагъэсэбэп IэмалыщIэхэм, ахэр я центрхэм щеджэхэм ирагъащIэмэ зэрафIэфIым, зэпыщIэныгъэхэр гъэбыдэн, зэкIэлъыкIуэн хуейуэ къызэрилъытэм. «Ди зэныбжьэгъугъэр быдэ Тхьэм ищI!» - жиIащ ХьэIишэт. «Си гугъакъым мыпхуэдэ лэжьыгъэхэр студентыIэхэм къагъэщIыфыну, апхуэдизкIэ Iэзэу щIахэщи», - жиIащ Аслъэн. Абы хьэщIэхэр къигъэгугъащ мыгувэу я колледжым кIуэну, апхуэдиз IэпщIэлъапщIагъэм зэуэ щыхуагъасэ еджапIэр и нэкIэ зригъэлъагъуну зэрыхуейр ибзыщIакъым.

- Гуапэу дыкъызэревгъэблэгъамрэ ди лэжьыгъэм хуэфщIа пщIэмрэ папщIэ тхьэм фигъэпсэу вжызоIэ, - къыщIидзащ псалъэ щратым УФ-м, КъШР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, Даур Аслъэн и цIэр зезыхьэ колледжым декоративно-прикладной гъуазджэмкIэ и къудамэм и унафэщI Лапуговэ Эммэ. - Сэ къыхэзгъэщыну сыхуейщ а гу зылъыфта псоми я къежьапIэм фи республикэм щыщ Iыхьэшхуэ зэрыхэлъыр – илъэс щэщI ипэкIэ ди къудамэр къыщызэIутхым, сэ сыкъэкIуащ Налшык,  Мэстафэ Вячеслав, ГъукIэ Замудин сымэ я деж сыщеджащ, мащIэ-мащIэурэ щIэныгъэ зэхуэсхьэсащ, Iэмалхэр зджыри итIанэщ IэпщIэлъапщIагъэ зэмылIэужьыгъуэхэр къыщыдгъэщIэрэщIэжыфыну къудамэр къыщызэIутхар. Адыгэ лъэпкъ дамыгъэхэр щыдджкIэ Феликс и диссертацэр нобэми къыдогъэсэбэп. Ди IэпщIэлъапщIэхэр сабийщ иджыри, илъэс пщыкIубл хъу къудейхэщ. Ауэ дэ гъэлъэгъуэныгъэхэр утыку къыщитхьащ Кремлым, УФ-м ФедерацэмкIэ и Советым, Кавказ джэгухэм, Франджым, Австрием дыщыIащ, зыми я фIэщ хъуркъым мыхэр студентхэм я IэрыкIыу. Ди республикэм нэхъыбэу щыпсэу лъэпкъитхуми я щэнхабзэхэр додж, къыдолъытэ, диплом лэжьыгъэхэм ахэр къыщагъэсэбэп. Лъэпкъ IэпщIэлъапщIагъэу 12 къэдгъэщIэрэщIэжащ. Сытри тхузэфIэкIыну ди къарум дыкъегъэгугъэ, тхуримыкъур дызэрылэжьэн Iэмэпсымэхэращи, фхузэфIэкIымкIэ сэбэп фыкъытхуэхъумэ ди гуапэщ.

И псалъэхэм я кIэухыу Лапуговэ Эммэ къыхигъэщащ я еджапIэм хуэдэ етIуанэ ди къэралым и зы щIыпIи къызэрыщумыгъуэтынур, илъэс зыбжанэ хъуауэ абы щIэтIысхьэну хуейхэм, дэнэ щIыналъи къикIхэм я бжыгъэр куэдкIэ нэхъыбэ зэрыхъуар, псори къэралым и мылъкукIэ абы зэрыщыщеджэр.