Дзэлыкъуэ районым хыхьэ Каменномост къуажэм (Къармэхьэблэ) школакIуэхэм футболымкIэ я зэпеуэр къызэрагъэпэщат дзэ Iуэху хэхам (СВО) лIыгъэ щызэрихьэу хэкIуэда Щокъарэ Замир Хьэзрэталий и къуэм и фэеплъу.
Щокъарэ Замир Хьэзрэталий и къуэр 1991 гъэм гъатхэпэм и 31-м Дзэлыкъуэ районым хыхьэ Каменномост къуажэм къыщалъхуащ. 1997 гъэм а жылэм дэт курыт школ №2-м щIэтIысхьащ. ЗэрыщIэса илъэс бжыгъэм къриубыдэу еджэным зэрыхуэгурыхуэри, спорт гупжьейхэм зэрахэзагъэри нэрылъагъу къищIащ. Щокъарэ Замир щыцIыкIум къыщегъэжьауэ футбол джэгукIэми дихьэхырт. Школым спорт и лъэныкъуэкIэ и зэфIэкIыр зэпеуэ зэмылIэужьыгъуэхэм къыщызыгъэлъэгъуахэм, и щIыхьыр щызыIэтахэм ящыщщ.
2008 гъэм Замир курыт еджапIэр къиуха иужь, Къэбэрдей-Балъкъэр мэкъумэш академием щIотIысхьэ. 2013 гъэм ар къеух, «инженер-механик» IэщIагъэр иIэу. А гъэ дыдэм Щокъарэ Замир дзэм ираджэ. Зыпэрыт IэнатIэм зэрыхищIыкIым, зэрыхэзагъэм гу лъызыта и унафэщIхэм, армэм къыкIэлъыкIуэ илъэсхэми хэтын папщIэ, «контракт» зэгурыIуэныгъэм Iэ щIидзыну къыхуагъэлъагъуэ.
Щокъарэр ящыщщ дзэ Iуэху хэхам зэрыщIидзэу япэу ягъэкIуахэм. Зэрыса танкым и унафэщIу зэхэуэ гуащIэхэр щекIуэкIа щIыпIэхэм щыIащ.
Дзэ Iуэху хэхам щыхэтам, Щокъарэм зыкъигъэлъэгъуащ жэуаплыныгъэ нэс зыхэлъ, Урысей Федерацэм и Конституцэм къызэригъэуву, дзэм щызекIуэ хабзэхэм зэрытетыным сыт и лъэныкъуэкIи хущIэкъу лIыхъужь псэемыблэжу.
Танкым и унафэщI, сержант нэхъыжь Щокъарэ Замир Хьэзрэталий и къуэр къэралым и пщэ къыдилъхьа къалэныр игъэзащIэу 2022 гъэм и мэлыжьыхьым хэкIуэдащ.
Урысей Федерацэм и Президент Путин Владимир и УнафэкIэ и къулыкъур псэемыблэжу зэрырихьэкIам папщIэ ЛIыгъэм и орден абы къыхуагъэфэщащ (езыр мыпсэужу).
ЛIыхъужьыр къыщалъхуа къуажэм щащыгъупщэркъым, и цIэкIэ къыщызэрагъэпэщ футболымкIэ зэпеуэхэр. Мыгъэрейм хэтащ Дзэлыкъуэ, Бахъсэн районхэм ящыщ командэхэр. Щокъарэ Замир и фэеплъу Къармэхьэблэ къыкIэлъыкIуэ илъэсми щызэхашэну зыхуамурад зэхыхьэм республикэм и адрей районхэм щыщ командэхэри кърагъэблэгъэнущ.
Фэеплъ зэхыхьэм дыздэкIуэм
Пщэдджыжьым жьыуэ Налшык дыдэжащ, Щокъарэ Азэмэт и машинэм дису.
«Дубки» хьэблэм дызэрыIукIам хуэмыдэу, дунейм и щытыкIэм гъуэгум пшагъуэкIэ зыкъыщызэрихъуэкIати, тIэкIу гузавэ къэтщтат, «махуэр апхуэдэ защIэу къытхущIэкIыну пIэрэ?» - жытIэри. АрщхьэкIэ Сэрмакъ къуажэм пежэкIын щIэддзатэкъым дыгъэм и бзий гуакIуэхэм уафэгур къыщызыпхатхъыжам.
Топ джэгум хухахар Къармэхьэблэ къуажэкIэм иджырей мардэхэм тету къыщагъэщIэрэщIэжа стадионырт. ДыздыIухьар «Заря» («Нэхущ кIэху» - мы псалъэхэри хэтхащ зэреджэм) зыфIаща топ джэгупIэ зыкъизыхрат.
СпортымкIэ IуэхущIапIэр гъущI хъаркIэ къещIэкIати, и дыхьэпIэр, къытпагъэплъа фIэкIа умыщIэну, IугъэузэщIыкIат, щызэблэкI псоми гуапагъэ я нэгум къищрэ я гум фIы зэрилъыр мычэму фIэхъус зэраххэмкIэ къыуагъащIэрт.
Пэж дыдэуи узыгъэгушхуэт, Iуэхур екIу зэрыхъуным и нэщэнэу, и щIэдзэгъуэм зыхуэзыгъэпс сабийхэмрэ абыхэм я пашэхэмрэ зэщыгуфIыкIыжрэ зэкIэлъхьэужьу стадионым зэрызыщагъазэр щыплъагъукIэ. Топ джэгупIэ зэщIэлыдэр удз щабэ IэрыщIкIэ Iуву щIэгъэнат, «ярэби, мыбы дауэ дызэрытеувэнур?» жыдигъэIэу.
Къуажэм дызышар Азэмэтщ, ауэ Iуэхур зэрекIуэкIынум нэхъ пасэу щыгъуазэ дыхуэзыщIари, и кIыхьагъкIэ зи нэIэ къыттезыгъэтари, зэхэшакIуэ нэхъыщхьэу си щхьэкIэ къэслъытари Щокъарэ Русланщ. Аращ «Адыгэ псалъэм» икIа журналистым япэу къыспежьари, я лIакъуэм щыщу нэхъыжъ къалэныр зыгъэзащIэ Толэ сыбгъэдэзышари.
Зэпеуэм щIрагъэдзэным дакъикъэ бжыгъэфI иджыри зэриIэм гу лъыстати, нэхъыжьым делъэIуащ зыщыщ лъэпкъым и къежьэкIэ хъуауэ къалъытэм кIэщIу щыгъуазэ дыхуищIыну.
Щокъарэхэ я къежьэкIар
Пасэ зэманым КIахэм (Адыгейм) щыщу шу гуп бгым щхьэдэхри, абхъаз щIыналъэм ихьат. Здрагъэблэгъам щIалэ цIыкIу гуп я пщIантIэм щыджэгурт. Абыхэм моуэ зы IэфIей-лъэфIей цIыкIу яхэтт. КIуахэм ящыщ лIыр щIэупщIащ: «Мыр зейр хэт?» - жиIэри. «А цIыкIур зеиншэщ, ади ани имыIэжу», - къратыжащ жэуап.
ТIэкIурэ щысыжа иужь, щIэупщIар аргуэру къэпсэлъащ: «КхъыIэ, а щIалэ цIыкIур сэ къызэфт. Ар здэсшэнут!»
Мохэр зэчэнджэщри, арэзы хъуащ къратыну. ШыплIэм дэсу къашэсами, дапхуэдэу къахьами, сабийр КIахэм къагъэсащ.
Къезыхьэжьам ипIащ. ЩIалэ цIыкIур къэжэпхъащ, шым тесыфу ирагъэсащ. УнэцIэ етын хуейтэкъэ?! Чэнджэщащ, зэпсэлъащ. Зым, щIэупщIэ щIыкIэу, къыхилъхьащ: «А щIалэм и унэцIэр езым иIыгъыжкъэ?» НыбжьыщIэри, «къарэщ» хужыпIэну, фIыцIэ цIыкIут. Арати, «Щауэ къарэ» цIэр теIукIащ. Абы иужькIэ, лъэпкъым зиубгъуащ, Къэбэрдейми Шэрджэсми щыIэ хъуащ.
Зэхьэзэхуэр къызэIуах
Зэхьэзэхуэр къыщызэIуихым Щокъарэ Толэ сатыр-сатыру ирагъэувэкIа сабийхэм захуигъэзащ:
- Фи зэфIэкI къэвмыгъанэ! ЗытевмыгъакIуэ! НэгъуэщI гуэру къыщIэкIми, ар «спорт» жыхуаIэращи, фи жагъуэ щIэфщIыни щыIэкъым. Абы щхьэкIэ фи пщIэ кIуэдынукъым. Дыфхуэарэзыщ. Фыузыншэу, фынасыпыфIэу фыпсэуну, зауэ-банэ зэи фыхэмытыну Алыхьым къыщIигъэкI! Хьет жевгъэIэ! Iуэхум зевгъэузэщI!
Зэхьэзэхуэм курыт еджапIи 4-м я лIыкIуэхэр щызэрихьэлIат. Ахэр Къармэхьэблэ дэт школищым я спортсмен ныбжьыщIэхэмрэ Бахъсэнёнкэ жылэм дэт 1-нэ школым и цIэкIэ къэкIуахэмрэт.
АдэкIэ мыбдежым къыщытхьынщ дызыIущIа ди псэлъэгъухэм къыджаIам щыщ пычыгъуэхэр.
Щокъарэ Руслан:
- Щокъарэ Замир Оренбург къалэм къедза частхэм ящыщ зым къулыкъу щрихьэкIырт. Дзэ Iуэху хэхам щыщIидзэм, танкым исхэм я пашэу япэ дыдэу кIуахэм ящыщщ.
Замир и анэ Алианэ:
- ИлъэситIым къриубыдэу, зы унагъуэм щыщу си къуэм и адэшхуэри, и адэри, езыри, зым иужь адрейр иту, щыми дунеягъэр яхъуэжащ. Езы Замир зы къуэ къыщIэнащи, Тхьэшхуэм долъэIу гъащIэ кIыхь къритыну, и насып текIуэну!
И щхьэгъусэ Алеся:
- Iуэхур къызэраIэтар, зэрырагъэкIуэкIыр си гуапэ мэхъу, зауэм хэкIуэда си щхьэгъусэм, пщIэ хуащIу, и цIэр къызыхэкIа лъэпкъым, къуажэдэсхэм зэрагъэлъапIэм срогушхуэ.
Замир и шыпхъу Залинэ:
- ИкъукIэ ди гуапэщ си дэлъхум и цIэм, и фэеплъым апхуэдэ пщIэ зэригъуэтыр, дэри гулъытэ къызэрытхуащIыр. Мы Iуэхум и къызэгъэпэщакIуэхэми Тхьэр арэзы къахухъу жызоIэ!
Кумыщ Музарин:
- Нобэрей Iуэхум сыхэтыну, сабийхэм я деж щрагъэкIуэкI зэпеуэм сеплъыну къекIуэлIахэм сащыщщ. Зауэм хэкIуэдам и цIэр уахътыншэщ. Сабий къигъэнащи, абыи и адэр щымыгъупщэу, гъащIэ дахэ игъуэтыну Алыхьым долъэIу! Езы зэхьэзэхуэм и гугъу тщIынщи, ныбжьыщIэхэм я гум ар IэфIу къызэринэнум шэч къытесхьэркъым. Мыпхуэдэ зэхыхьэхэм, гъэсэныгъэми зэрыхуэгъэзам къыхэкIыу, я мыхьэнэр ину къызолъытэ.
Джатэ Заур:
- ЩIалэр здэщыIам лIыгъэ щызэрихьащ, и адыгэ напэри щиIыгъащ. И адэр, Хьэзрэталий, ди ныбжьэгъуу, зы класс дыщызэдеджауэ щытащ. Абы иужькIи дызэдекIуэкIыу, ерыскъыи зэдэтшхыу дыкъэгъуэгурыкIуащ. ЗэкIэлъхьэужьу дунейм ехыжащи, псори здэкIуам Алыхьым щигъэтынш. Щокъарэхэ нобэ къызэрагъэпэща мы Iуэхур щапхъэгъэлъагъуэу цIыхухэм я гум къинэну Тхьэм жиIэ!
Мырзэбэч МуIэед:
- Къармэхьэблэ дэт курыт еджапIэ №2-м щIэс цIыкIухэм я гъусэу мыбы сыкъехащ. Замир и адэ тхьэмыщкIэри мы къуажэм щызигъунэгъуащ. Езы щIалэри, 5-нэ классым щIэсу, нэмыцэбзэм щыхуезгъэджащ. Нэмыс зыхэлът, дэбгъуэн щымыIэу хъарзынэ цIыкIут, псэр дэзыхьэхт, нэхъыжь-нэхъыщIэ зыщIэт, жыIэщIэт.
Щокъарэ Линэ:
- Каменномост къуажэм дэт курыт школ №2-м сыщIэсщ, 8-нэ классым сыщоджэ. Дэ, еджакIуэ цIыкIухэм, ди дежкIи Щокъарэ Замир и дуней тетыкIар, и псэукIар, дымыгъэщIэгъуэн тхузэфIэмыкIыу, дызыгъэгушхуэщ. Ди дэлъхур псэзэпылъхьэпIэ щихуэм, лIыгъэрэ хахуагъэу зэрихьар щапхъэ зытетх хъунщ. И фэеплъу къызэрагъэпэща нобэрей зэхьэзэхуэм кърихьэлIахэми Тхьэр арэзы къахухъу жыдоIэ.
Стадионым дыхуеплъэкIыу
Зэхьэзэхуэр зэрекIуэкIымкIэ къедгъэзэкIыжынщи, сабийхэр зыхэт командиплIым я зэпеуэр и кIэм щынэблагъэм, губгъуэм и адрей лъэныкъуэмкIэ балигъхэри зэрыщызэдэджэгум гу лъыттащ.
«Хэту пIэрэ мыхэри?» - дгъэщIагъуэу дыздегупсысым зэпеуэхэр щызэхаша махуэми абы иужькIи псэлъэгъу нэхъыщхьэу диIа Щокъарэ Азэмэт къыджиIащ я лIакъуэм щыщу Черкесск къикIахэмрэ ди республикэм щыпсэухэмрэ, «зэныбжьэгъугъэ зэIущIэ» фIащу, футболымкIэ я зэфIэкI къызэрагъэлъагъуэр.
И кIэухри удэзыхьэхт
Зэхьэзэхуэр иуха нэужь, сабийхэр аргуэру сатыр-сатыру ирагъэувэкIащ. Нэрылъагъут, я нэ цIыкIухэр къицIыщхъукIми, и пэщIэдзэм хуэмыдэу къызэрызэщIэплъари, тIэкIу зэрешари.
Къыхэдгъэщынщи, хуабжьу дгъэщIэгъуащ джэгуахэм ящыщу зыри гулъытэншэу мы зэIущIэм къызэрыщамыгъэнар. ТекIуаи-темыкIуаи, зэрыжаIэу!
Мыдрейуэ, зэхьэзэхуэ щыхъукIэ, абы, Щокъарэ Толи зэрыжиIауэ, япэ ищаи, яужь къинаи, къахэжаныкIаи къахэкIащ. Мыбдежым, псори къыщытхуемыбжэкIми, зыбжанэм я гугъу щытщIынщ.
Зэпеуэм япэ увыпIэ къыщызыхьар Бахъсэнёнкэ дэт спорт школым и гъэсэн цIыкIухэрщ. ЕтIуанэ хъуащ зэхьэзэхуэр щекIуэкIа Къармэхьэблэ и курыт еджапIэ №2-м щIэс спортсмен ныбжьыщIэхэр. Ещанэр хуагъэфэщащ а къуажэ дыдэм дэт курыт школ №1-м щеджэхэм.
КъызэралъытамкIэ, гъуащхьэтет къалэныр нэхъыфIу ягъэзэщIащ Абду Расулрэ Даур Рэмэзанрэ, гъуащхьэхъумэ пщэрылъыр дэгъуэу ягъэзэщIащ Кумыщ Рэмэзанрэ Аслъэн Идаррэ. Гъуащхьауэхэм къахэжаныкIащ Маргъущ Къазбэчрэ Джэрыджэ Темырланрэ.
Къыхэгъэщыпхъэщ, стадионым къекIуэлIахэр IэфIыкIи псыIэфIи зэрыщамыгъэщIар. КъинэмыщIауэ, жыжьэ къикIахэмрэ бысымхэм ящыщ нэхъыжьхэмрэ папщIэ Iэнэ щхьэхуи яухуат, ерыскъышхуи къаIэтат. Мы иужьрейр къыщызэрагъэпэщар Къармэхьэблэрэ Чыщбалъкърэ я зэхуакум иIэ щIыпIэ дахэм деж щаухуа зыгъэпсэхупIэрт.
